گنجور

غزل شمارهٔ ۱۶۳۳

شوق تا گردد دو بالا خویش را احول کنید
نیم‌رخ کم حیرت است آیینه مستقبل کنید
آگهی از اطلس‌ گردون چه خواهد یافتن
خواب ما هم بی‌قماشی نیست گر مخمل کنید
با بد و نیک‌ جهان زبن بیش نتوان شد طرف
یک عرق‌وار از حیا آیینه‌ها را حل کنید
آشنای وحدت از تشوبش کثرت ایمن است
دردسرکمتر مفصل را اگر مجمل کنید
سعی دنیا هر قدر کوتاه‌، همتها رساست
پا اگر نتوان شکستن دست قدرت شل ‌کنید
گر دماغ آرزو خارد هوای افسری
هم به سرچنگی سر بی‌مغز خود را کل ‌کنید
نیست جز بیحاصلی عرض مثال ما و من
دست بر هم سودن است آیینه ‌گر صیقل‌ کنید
گرد دل گردیدنی سیر کمال این است و بس
بر دو عالم خط‌ کشید این صفحه ‌گر جدول ‌کنید
زاهدان سعی عمل رفع صداع وهم نیست
سدره و طوبی به هم سایید تا صندل کنید
نفی در تکرار نفی اثبات پیدا می‌کند
لفظ هستی مستیی دارد اگر مهمل ‌کنید
صد نگه از یک مژه بستن تغافل می‌شود
با هوسها آنچه آخرکردن‌ست اول کنید
بحر از ایجاد حباب آیینه‌دار وهم کیست
بیدل ما مشکلی در پیش دارد حل ‌کنید

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شوق تا گردد دو بالا خویش را احول کنید
نیم‌رخ کم حیرت است آیینه مستقبل کنید
هوش مصنوعی: شوق و اشتیاق را به بالاترین حد برسانید و خود را به یک حالت خاص از تماشا درآورید. در این حالت، نیمه‌رخ شما باعث شگفتی است و می‌تواند آینده را به تصویر بکشد.
آگهی از اطلس‌ گردون چه خواهد یافتن
خواب ما هم بی‌قماشی نیست گر مخمل کنید
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی اشاره دارد به اینکه اگر از وضعیت جهان و بزرگترین تحولات آن باخبر شویم، خواب ما نیز بی‌معنا نخواهد بود، حتی اگر در شرایطی راحت و مرفّه (مانند خواب در مخمل) باشیم. به عبارت دیگر، آگاهی از دنیا و اتفاقات آن می‌تواند به خواب و آرامش ما عمق و معنا بدهد.
با بد و نیک‌ جهان زبن بیش نتوان شد طرف
یک عرق‌وار از حیا آیینه‌ها را حل کنید
هوش مصنوعی: در این دنیا نمی‌توانیم به‌طور کامل از خوبی و بد جدا شویم؛ مثل این که اگر یک عرق را در نظر بگیریم، نمی‌توانیم آن را از دیگر چیزها جدا کنیم. بنابراین، باید خودمان را از زشتی‌ها دور نگه‌داریم و در عین حال به خوبی‌ها توجه داشته باشیم.
آشنای وحدت از تشوبش کثرت ایمن است
دردسرکمتر مفصل را اگر مجمل کنید
هوش مصنوعی: آشنای به یکپارچگی از آشفتگی‌های فراوانی در امان است. اگر بتوانید جزئیات را مختصر و ساده کنید، مشکلات کمتری خواهید داشت.
سعی دنیا هر قدر کوتاه‌، همتها رساست
پا اگر نتوان شکستن دست قدرت شل ‌کنید
هوش مصنوعی: هرچند تلاش‌های دنیا ممکن است کوتاه و محدود باشد، اما اراده و همت افراد می‌تواند قوی و تاثیرگذار باشد. اگر نتوانید بر موانع غلبه کنید، دست از تلاش برندارید و قدرت را رها نکنید.
گر دماغ آرزو خارد هوای افسری
هم به سرچنگی سر بی‌مغز خود را کل ‌کنید
هوش مصنوعی: اگر آرزوی بزرگی در سر دارید، حتی اگر در شرایط دشواری باشید، نباید اجازه دهید که ناامیدی شما را از تلاش برای رسیدن به هدف‌های بزرگتان بازدارد.
نیست جز بیحاصلی عرض مثال ما و من
دست بر هم سودن است آیینه ‌گر صیقل‌ کنید
هوش مصنوعی: فایده‌ای جز بی‌حاصلی نیست، مثل ما و تو که وقتی دست به هم می‌زنند، نتیجه‌ای ندارد. اگر می‌خواهید آیینه را صاف و درخشان کنید، باید آن را صیقل دهید.
گرد دل گردیدنی سیر کمال این است و بس
بر دو عالم خط‌ کشید این صفحه ‌گر جدول ‌کنید
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که گردش گرد دل به سوی کمال، تنها همین یک راه است و بس. اگر بخواهید، می‌توانید این اطلاعات را در دو عالم تقسیم‌بندی کنید، مانند جدولی که کشیده شده است.
زاهدان سعی عمل رفع صداع وهم نیست
سدره و طوبی به هم سایید تا صندل کنید
هوش مصنوعی: زاهدان تلاش می‌کنند تا خیال و وهم را برطرف کنند، اما در واقعیت، برای رسیدن به مقام‌های معنوی، مانند درخت سدره و طوبی، باید بر یکدیگر تکیه کنند تا به مقام‌های عالی و خوشبو برسند.
نفی در تکرار نفی اثبات پیدا می‌کند
لفظ هستی مستیی دارد اگر مهمل ‌کنید
هوش مصنوعی: اگر مدام چیزی را انکار کنید، در واقع وجود آن را اثبات می‌کنید. کلمات و عبارات خودشان حالتی از وجود و زندگی دارند، اگر این معنا را نادیده بگیرید، در حقیقت به آن آسیب می‌زنید.
صد نگه از یک مژه بستن تغافل می‌شود
با هوسها آنچه آخرکردن‌ست اول کنید
هوش مصنوعی: با یک بار بستن پلک، می‌توان از بسیاری از فرصت‌ها غافل شد. اما بهتر است آنچه را که در انتها می‌خواهیم، از ابتدا در نظر بگیریم و بر اساس خواسته‌هایمان عمل کنیم.
بحر از ایجاد حباب آیینه‌دار وهم کیست
بیدل ما مشکلی در پیش دارد حل ‌کنید
هوش مصنوعی: در زندگی ما، گاهی مشکلات به شکلی پیچیده و بزرگ به نظر می‌رسند؛ اما واقعیت این است که این مشکلات می‌توانند ناشی از توهمات و تصورات غلط ما باشند. مانند حباب‌هایی که در سطح آب ایجاد می‌شوند و وقتی به آن نزدیک می‌شویم، متوجه می‌شویم که عمق و حقیقت دیگری در کار است. درگیری با این چالش‌ها نیازمند تفکر عمیق و بررسی دقیق وضعیت است.