گنجور

شمارهٔ ۵۰

مکانک فی الوری اعلی المکان
و شأنک قد تفوق کل شان
ایا خورشید را رأی تو ثانی!
ز اقران قرون، صاحبقرانی
فنجمک طالع فی المجد جدا
و نحسک نازح و السعد دان
رسیدستی ز رفعت تا بدانجا
که هفتم آسمان را آسمانی
و لولم ینقطع مثناة و حی
لا نزل فیکم السبع المثانی
کسی کاندر کرم هرگز نکردست
توانی در ره احسان تو آنی
تری فی الیوم ما طرقت بلیل
فلم ار مثلکم ماضی الجنان
جمال دولت و دین، صدر اسلام
محمد بن علی الاصفهانی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مکانک فی الوری اعلی المکان
و شأنک قد تفوق کل شان
هوش مصنوعی: تو در بین خلق، در بالاترین جایگاه قرار داری و مقام تو بر هر مقام دیگری برتری دارد.
ایا خورشید را رأی تو ثانی!
ز اقران قرون، صاحبقرانی
هوش مصنوعی: آیا نظر تو در مورد خورشید ثانی است؟ تو همانند دیگران در دوران‌های مختلف، دارای قدرت و مقام بزرگی هستی.
فنجمک طالع فی المجد جدا
و نحسک نازح و السعد دان
هوش مصنوعی: ستاره‌ات در افق عظمت درخشان و خوشبختی‌ات دور از دسترس است.
رسیدستی ز رفعت تا بدانجا
که هفتم آسمان را آسمانی
هوش مصنوعی: به جایی رسیدی که به اوج بلندی‌ها دست یافته‌ای و تا آن حد از نظر مقام و مرتبت بالا رفته‌ای که با آسمان هفتم مقایسه می‌شوی.
و لولم ینقطع مثناة و حی
لا نزل فیکم السبع المثانی
هوش مصنوعی: اگر دو بار تکرار نمی‌شد و مشکلی در این دوگانگی نبود، سوره‌ای که در قرآن آمده به نام "سبع المثانی" بر شما نازل نمی‌شد.
کسی کاندر کرم هرگز نکردست
توانی در ره احسان تو آنی
هوش مصنوعی: کسی که هیچ‌گاه در مهربانی و لطف دست نیافته باشد، نمی‌تواند در مسیر نیکی و احسان تو گام بردارد.
تری فی الیوم ما طرقت بلیل
فلم ار مثلکم ماضی الجنان
هوش مصنوعی: امروز به جایی رفتم که نتوانستم کسی را مانند شما ببینم که در باغ نعمت‌ها و زیبایی‌ها بروم.
جمال دولت و دین، صدر اسلام
محمد بن علی الاصفهانی
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و جذابیت همزمان دین و دولت اشاره دارد. در آن به طور خاص به زمان صدر اسلام و شخصیت‌های مهمی چون محمد بن علی اصفهانی پرداخته شده است. بیان می‌کند که وجود و هستی دین و حکومت، همراه با زیبایی‌ها و جاذبه‌هایی است که می‌تواند برای انسان‌ها الهام‌بخش و دلنشین باشد.