گنجور

دل مادر

بود در بصره جوانی ز اعراب
شده از عشق بتی مست و خراب
دختری آفت دل‌، غارت دین
غمزه‌اش در ره جان‌ها به کمین
چشم جادوش به کفر آغشته
صف مژگان ز خدا برگشته
عشوه‌اش خون جوانان خورده
دل صد پیر و جوان آزرده
نازپرور صنمی‌، سنگدلی
بیوفا شاهد پیمان گسلی
بصره از غمزهٔ او گشته خراب
رانده شط‌العرب از چشم پرآب
بصره را زآن خم زلف شبرنگ
داده بیم از خطر لشکر زنگ
دل مردان عرب‌، خستهٔ او
شد دل مرد جوان بستهٔ او
آن جوان داشت یکی مادر پیر
به هواداری فرزند، اسیر
مادری بسته به فرزند، امید
موی در تربیتش کرده سفید
گفت با مادر خود راز نهفت
مادر از روی وفا قصه شنفت

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بود در بصره جوانی ز اعراب
شده از عشق بتی مست و خراب
هوش مصنوعی: در بصره جوانی از میان اعراب زندگی می‌کرد که به خاطر عشق به معشوق خود به شدت مجنون و خراب حال شده بود.
دختری آفت دل‌، غارت دین
غمزه‌اش در ره جان‌ها به کمین
هوش مصنوعی: دختری که دل‌ها را به شدت می‌رباید و با ناز و چشمک‌هایش، احساسات را به بازی می‌گیرد و در مسیر زندگی، برای جان‌ها خطرناک است.
چشم جادوش به کفر آغشته
صف مژگان ز خدا برگشته
هوش مصنوعی: چشم سحرآمیز او، همچون کفر، چنان جذاب است که صف مژه‌هایش از رحمت خدا جدا شده است.
عشوه‌اش خون جوانان خورده
دل صد پیر و جوان آزرده
هوش مصنوعی: خوشحالی و زیبایی او دل‌های بسیاری از پیران و جوانان را آزرده کرده و به تعبیر دیگر، تاثیر عمیقی بر احساسات آنها گذاشته است.
نازپرور صنمی‌، سنگدلی
بیوفا شاهد پیمان گسلی
هوش مصنوعی: عشقم که مورد توجه و محبت قرار گرفته، اکنون با بی‌وفایی و سخت‌دلی به من خیانت می‌کند و پیمان‌مان را شکسته است.
بصره از غمزهٔ او گشته خراب
رانده شط‌العرب از چشم پرآب
هوش مصنوعی: بصره به خاطر ناز و اداهای او ویران شده و رودخانه شط‌العرب از چشمان پرآب او دور شده است.
بصره را زآن خم زلف شبرنگ
داده بیم از خطر لشکر زنگ
هوش مصنوعی: بصره به خاطر آن خم زلف تیره و خوش‌رنگ، نگران خطر لشکر سیاه است.
دل مردان عرب‌، خستهٔ او
شد دل مرد جوان بستهٔ او
هوش مصنوعی: دل مردان عرب از او خسته شده است و دل مرد جوان به او وابسته است.
آن جوان داشت یکی مادر پیر
به هواداری فرزند، اسیر
هوش مصنوعی: جوانی داشت مادر پیر و سالخورده‌ای که به خاطر محبت و حمایت از فرزندش، در شرایط سختی گرفتار شده بود.
مادری بسته به فرزند، امید
موی در تربیتش کرده سفید
هوش مصنوعی: مادری به خاطر فرزندش، وقتی در تربیت او زحمت کشیده و تلاش کرده، موهایش در اثر آن زحمت سپید شده است.
گفت با مادر خود راز نهفت
مادر از روی وفا قصه شنفت
هوش مصنوعی: دختر با مادرش رازی را در دل نگه داشت و مادر به خاطر صداقت و وفاداری‌اش، داستان را به دقت گوش داد.