گنجور

بخش ۳۲ - درشتی کردن شوهر با زن خود

گفت با زن که این اداهایت
پیش اینها نمود رسوایت
بس که از خود ادا درآوردی
مر مرا نیز مفتضح کردی
مگر این زن ز جنس زن‌ها نیست
مگر او عضو انجمن‌ها نیست
بود او نیز خانمی خوشگل
چه از او کاست اندر این محفل‌؟
بهر آن زن که تربیت دارد
رو گرفتن چه خاصیت دارد؟
این رفیق من است نیکوکار
هست مردی شریف و وجدان‌دار
رفت رنجیده زین سرای بدر
همه تقصیر تست احمق خر!
زن بیچاره گریه را سر داد
رخ ز الماس اشگ زیور داد
آلت زن دو چشم گریانست
حجتش اشک و آه‌، برهانست
بر صناعات خمسهٔ منطق
صنعتی بر فزوده این مفلق
منطق اوست چشم گوهربار
لب خموش و دو دیده در گفتار
کیست آن کو سپر نیندازد؟
پیش برهانش حجت آغازد
شوهر از اشگ و آه آن مضطر
قهر کرد و ز خانه رفت بدر

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گفت با زن که این اداهایت
پیش اینها نمود رسوایت
هوش مصنوعی: به همسرش گفت که این رفتارهای تو جلوی این افراد باعث شد که آبرویت رفت.
بس که از خود ادا درآوردی
مر مرا نیز مفتضح کردی
هوش مصنوعی: تو آن‌قدر دچار خودخواهی و نمایش شده‌ای که باعث شرمندگی من نیز شده‌ای.
مگر این زن ز جنس زن‌ها نیست
مگر او عضو انجمن‌ها نیست
هوش مصنوعی: آیا این زن از جمله زنان نیست؟ آیا او بخشی از گروه‌ها و انجمن‌ها نیست؟
بود او نیز خانمی خوشگل
چه از او کاست اندر این محفل‌؟
هوش مصنوعی: او هم خانمی زیبا بود، پس چه حرفی برای گفتن در این جمع وجود دارد؟
بهر آن زن که تربیت دارد
رو گرفتن چه خاصیت دارد؟
هوش مصنوعی: برای زنی که تربیت و شخصیت خوبی دارد، اهمیت دارد اگر کسی به او توجه کند و او را ببیند. در غیر این صورت، تنها نگاه کردن به او هیچ فایده‌ای ندارد.
این رفیق من است نیکوکار
هست مردی شریف و وجدان‌دار
هوش مصنوعی: این فرد دوست من است، انسان نیکوکاری است و مردی با شخصیت و ضمیر آگاه دارد.
رفت رنجیده زین سرای بدر
همه تقصیر تست احمق خر!
هوش مصنوعی: او از این مکان ناراحت و دلگیر رفت و همه تقصیرها به عهده توست، ای احمق!
زن بیچاره گریه را سر داد
رخ ز الماس اشگ زیور داد
هوش مصنوعی: زن بیچاره با صدای بلند گریه کرد و اشک‌هایش مثل الماس، زیبایی خاصی به چهره‌اش بخشید.
آلت زن دو چشم گریانست
حجتش اشک و آه‌، برهانست
هوش مصنوعی: زن به دو چشم گریان خود، نشان‌دهنده‌ی احساسات و دردهایش است. اشک و ناله‌اش دلیل و دلیل‌ورزی وضعیت او محسوب می‌شوند.
بر صناعات خمسهٔ منطق
صنعتی بر فزوده این مفلق
هوش مصنوعی: در رشته‌های پنج‌گانه منطق صنعتی، این هنر تازه به آن افزوده شده است.
منطق اوست چشم گوهربار
لب خموش و دو دیده در گفتار
هوش مصنوعی: چشم درخشان او نغز و بی‌نظیر است، در حالی که لبش سکوت دارد و دو چشمش در حال بیان سخن هستند.
کیست آن کو سپر نیندازد؟
پیش برهانش حجت آغازد
هوش مصنوعی: کیست که در برابر حقایق و دلایل، از خود دفاع نکند و سلاحش را زمین نگذارد؟ او در مقابل استدلال‌ها و برهان‌ها مقاومت می‌کند.
شوهر از اشگ و آه آن مضطر
قهر کرد و ز خانه رفت بدر
هوش مصنوعی: شوهر به خاطر اشک و ناله‌ی آن شخص ناراحت، با او قهر کرد و از خانه خارج شد.