گنجور

شمارهٔ ۷۲ - در هجو یکی از زن‌های تهران

هر شب میان خانه افسر زن ...
نامحرمان صلای خبردار می‌کشند
مرد و زن و پدرزن و مادرزن و عروس
در بزم عیش باده گلنار می‌کشند
کدبانوان و دخترکان و عروسکان
در نزد غیر پرده ز رخسار می‌کشند
از بس غریو و هلهله‌، ‌گویی میان جمع
نایب حسین را به سر دار می‌کشند
ضرب و غریو و کف زدن خارج از اصول
گویی که خرس را سوی بازار می‌کشند
مشدی عباد و قربده و دنبلی ...
بر گرد کمان و دف و تار می‌کشند
هرکس که نیم‌شب ز خیابان گذر کند
او را میان خانه به اصرار می‌کشند
کف می‌زنند و هلهله بسیار می‌کنند
می می‌خورند و عربده بسیار می‌کشند
همسایگان خستهٔ مسکین ز خواب خوش
برجسته فحش داده و سیگار می‌کشند
دنبک روان و دایره گرم و رنود مست
تا صبحدم ز گردهٔ هم کار می‌کشند
پرسیدم از پلیس محل کاین سرا ز کیست‌؟
کآنجا حجب‌، ز چهرهٔ اسرار می‌کشند
نرمک جواب داد که هست این حرمسرا
بازار ... فروشی و ... جار می‌کشند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر شب میان خانه افسر زن ...
نامحرمان صلای خبردار می‌کشند
هوش مصنوعی: هر شب در خانه افسر زن، نامحرمان از خطر نزدیک شدن هشدار می‌دهند.
مرد و زن و پدرزن و مادرزن و عروس
در بزم عیش باده گلنار می‌کشند
هوش مصنوعی: مردان و زنان، پدران و مادران و عروس‌ها در مهمانی شادمانی مشغول نوشیدن شراب و لذت بردن از میوه‌های خوشمزه هستند.
کدبانوان و دخترکان و عروسکان
در نزد غیر پرده ز رخسار می‌کشند
هوش مصنوعی: زنان و دختران و عروس‌ها در حضور دیگران حجاب خود را از چهره برمی‌دارند.
از بس غریو و هلهله‌، ‌گویی میان جمع
نایب حسین را به سر دار می‌کشند
هوش مصنوعی: به خاطر سر و صدای زیاد و شادی مردم، انگار که در میان جمع، نماینده حسین را به دار آویخته‌اند.
ضرب و غریو و کف زدن خارج از اصول
گویی که خرس را سوی بازار می‌کشند
هوش مصنوعی: صدای ضرب و شتم و دست زدن، خارج از شکل درست آن است، مانند اینکه خرس را به سمت بازار می‌برند.
مشدی عباد و قربده و دنبلی ...
بر گرد کمان و دف و تار می‌کشند
هوش مصنوعی: مشدی عباد و قربده و دنبلی به دور کمان، دف و تار موسیقی می‌نوازند و به اجرای نغمات مشغول هستند.
هرکس که نیم‌شب ز خیابان گذر کند
او را میان خانه به اصرار می‌کشند
هوش مصنوعی: هر کسی که از خیابان نیمه‌شب عبور کند، به طور ناخواسته و با اشتیاق به داخل خانه‌ها دعوت می‌شود.
کف می‌زنند و هلهله بسیار می‌کنند
می می‌خورند و عربده بسیار می‌کشند
هوش مصنوعی: آنها با شادی و هیجان زیاد دست می‌زنند و شادمانی می‌کنند. نوشیدنی می‌نوشند و سر و صدا و شور و شوق زیادی ایجاد می‌کنند.
همسایگان خستهٔ مسکین ز خواب خوش
برجسته فحش داده و سیگار می‌کشند
هوش مصنوعی: همسایه‌ها که از زندگی در کنار آن مسکین خسته شده‌اند، به جای آرامش و خواب خوب، با نارضایتی حرف می‌زنند و سیگار می‌کشند.
دنبک روان و دایره گرم و رنود مست
تا صبحدم ز گردهٔ هم کار می‌کشند
هوش مصنوعی: نوازندگی دنبک به خوبی جریان دارد و صدای دایره مشغول و پرنشاط به گوش می‌رسد. تا صبح زود، آنها با هم جمع می‌شوند و کار می‌کنند.
پرسیدم از پلیس محل کاین سرا ز کیست‌؟
کآنجا حجب‌، ز چهرهٔ اسرار می‌کشند
هوش مصنوعی: از پلیس محل پرسیدم که این خانه متعلق به کیست؟ زیرا در آنجا حیا و عفاف، چهرهٔ رازها را پنهان می‌کند.
نرمک جواب داد که هست این حرمسرا
بازار ... فروشی و ... جار می‌کشند
هوش مصنوعی: به آرامی پاسخ داد که این مکان، مانند بازار هوس، پر از جاذبه‌ها و وسوسه‌هاست که افراد آن را تبلیغ می‌کنند.

خوانش ها

شمارهٔ ۷۲ - در هجو یکی از زن‌های تهران به خوانش عندلیب