بخش ۱۰ - فی أن البلایا و المحن فی هذا الطریق، وان کانت عسیرة، لکنها علی المحب یسیرة بل هی الراحة العظمی والنعمة الکبری
ایها القلب الحزین المبتلا
فی طریق العشق انواع البلا
لیکن القلب العشوق الممتحن
لا یبالی بالبلایا و المحن
سهل باشد در ره فقر و فنا
گر رسد تن را تعب، جان را عنا
رنج راحت دان، چو شد مطلب بزرگ
گرد گله، توتیای چشم گرگ
کی بود در راه عشق آسودگی؟
سر به سر درد است و خون آلودگی
تا نسازی بر خود آسایش حرام
کی توانی زد به راه عشق، گام؟
غیر ناکامی، دراین ره، کام نیست
راه عشق است این، ره حمام نیست
ترککان، چون اسب یغما پی کنند
هرچه باشد، خود به غارت میبرند
ترک ما، برعکس باشد کار او
حیرتی دارم ز کار و بار او
کافرست و غارت دین میکند
من نمیدانم چرا این میکند؟
نیست جز تقوی، در این ره توشهای
نان و حلوا را بهل در گوشهای
نان و حلوا چیست؟ جاه و مال تو
باغ و راغ و حشمت و اقبال تو
نان و حلوا چیست؟ این طول امل
وین غرور نفس و علم بیعمل
نان و حلوا چیست؟ گوید با تو، فاش
این همه سعی تو از بهر معاش
نان و حلوا چیست؟ فرزند و زنت
اوفتاده همچو غل در گردنت
چند باشی بهر این حلوا و نان
زیر منت، از فلان و از فلان؟
برد این حلوا و نان، آرام تو
شست از لوح تو کل نام تو
هیچ بر گوشت نخورده است، ای لیم!
حرف «الرزق علی الله الکریم»
رو قناعت پیشه کن در کنج صبر
پند بپذیر از سگ آن پیر گبر
بخش ۹ - فی تأویل قول النبی صلی الله علیه و آله و سلم: حب الوطن من الایمان: ایهاالمأثور فی قید الذنوببخش ۱۱ - حکایة العابد الذی قل الصبر لدیه فتفوق الکلب علیه: عابدی، در کوه لبنان بد مقیم
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ایها القلب الحزین المبتلا
فی طریق العشق انواع البلا
هوش مصنوعی: ای دل غمگین که در راه عشق، انواع مصیبتها را تجربه کردهای.
لیکن القلب العشوق الممتحن
لا یبالی بالبلایا و المحن
هوش مصنوعی: قلب عاشق و آزمایش شده، به مشکلات و سختیها اهمیت نمیدهد.
سهل باشد در ره فقر و فنا
گر رسد تن را تعب، جان را عنا
هوش مصنوعی: اگرچه در راه فقر و نابودی راحت است، اما اگر به تن زحمت رسد، روح متحمل رنج و آزردگی میشود.
رنج راحت دان، چو شد مطلب بزرگ
گرد گله، توتیای چشم گرگ
هوش مصنوعی: رنج را به عنوان راحتی بپذیر، زیرا زمانی که موضوع مهمی پیش آید، باید به مانند تماشاچی در یک نمایش به آن نگاه کنی، حتی اگر موضوع دشواری باشد.
کی بود در راه عشق آسودگی؟
سر به سر درد است و خون آلودگی
هوش مصنوعی: در مسیر عشق، هیچ کس آرامش ندارد؛ همواره با درد و رنج و آلودگی همراه است.
تا نسازی بر خود آسایش حرام
کی توانی زد به راه عشق، گام؟
هوش مصنوعی: تا زمانی که بر خودت آرامش را حرام نکنی، نمیتوانی در مسیر عشق گامی برداری.
غیر ناکامی، دراین ره، کام نیست
راه عشق است این، ره حمام نیست
هوش مصنوعی: مسیر عشق جز ناکامی چیز دیگری به همراه ندارد؛ این راه عشق است و نه راهی برای راحتی یا لذت.
ترککان، چون اسب یغما پی کنند
هرچه باشد، خود به غارت میبرند
هوش مصنوعی: ترکان، همانند اسب یغما که هر چیزی را که به دست آورد به سرقت میبرد، هرچه را که بخواهند، به راحتی به چنگ میآورند و از آن خود میکنند.
ترک ما، برعکس باشد کار او
حیرتی دارم ز کار و بار او
هوش مصنوعی: ترک ما، رفتار او برعکس است و من از کارهای او حیران و متعجب هستم.
کافرست و غارت دین میکند
من نمیدانم چرا این میکند؟
هوش مصنوعی: او به دین بیاحترامی میکند و آن را مورد تهاجم قرار میدهد، نمیدانم چرا چنین رفتاری از خود نشان میدهد.
نیست جز تقوی، در این ره توشهای
نان و حلوا را بهل در گوشهای
هوش مصنوعی: تنها چیزی که در این مسیر به عنوان توشه و زاد و توشه لازم است، تقواست و نباید به چیزهای دنیوی مانند نان و حلوا اهمیت داد.
نان و حلوا چیست؟ جاه و مال تو
باغ و راغ و حشمت و اقبال تو
هوش مصنوعی: نان و حلوا چه معنایی دارند؟ مقام و ثروت تو مانند باغ و بوستانی پر از نعمت و با شکوه و خوشبختی است.
نان و حلوا چیست؟ این طول امل
وین غرور نفس و علم بیعمل
هوش مصنوعی: نان و حلوا نماد نیازهای اساسی و مادی زندگیاند. این سخن به ما یادآوری میکند که تنها داشتن آرزوها و دانش بدون عمل، هیچ ارزش و فایدهای ندارد. در واقع، اگر ما فقط به فکر علم و دانش باشیم و در عمل کاری نکنیم، مانند کسی هستیم که تنها به نان و حلوا فکر میکند، اما هیچچیزی برای به دست آوردن آن تلاش نمیکند.
نان و حلوا چیست؟ گوید با تو، فاش
این همه سعی تو از بهر معاش
هوش مصنوعی: نان و حلوا چه چیزی است؟ او به تو میگوید که تمام تلاشهای تو برای تأمین معیشت است.
نان و حلوا چیست؟ فرزند و زنت
اوفتاده همچو غل در گردنت
هوش مصنوعی: نان و حلوا چه اهمیتی دارد؟ فرزند و همسرت به گونهای بر گردن تو افتادهاند که زندگیات را به زنجیر کشیدهاند.
چند باشی بهر این حلوا و نان
زیر منت، از فلان و از فلان؟
هوش مصنوعی: چقدر میخواهی برای این حلوا و نان، زیر بار منت دیگران باشی؟
برد این حلوا و نان، آرام تو
شست از لوح تو کل نام تو
هوش مصنوعی: حلوا و نان را ببر و بدان که این خوراکیها آرامش و یاد تو را از ذهن و وجودت پاک میکند.
هیچ بر گوشت نخورده است، ای لیم!
حرف «الرزق علی الله الکریم»
هوش مصنوعی: هیچ چیز به تو آسیب نرسانده، ای لیم! سخن «رزق بر عهده خداوند بخشنده است» را به یاد داشته باش.
رو قناعت پیشه کن در کنج صبر
پند بپذیر از سگ آن پیر گبر
هوش مصنوعی: معنای این بیت به این صورت است که باید در زندگی قناعت کنید و در زمانهای دشوار صبر و بردباری را پیشه کنید. همچنین از تجربیات و نصیحتهای آن کسی که عمر و زندگی طولانیتری داشته است، بهرهبرداری کنید، حتی اگر او به لحاظ اجتماعی یا مذهبی در جایگاه پایینتری باشد.
حاشیه ها
1393/12/23 14:02
علی
بیت یکی مانده به اخر مصراع اول کلمه اخر اصلاح شود
1394/05/21 05:08
علوی
به نظر می آید بیت آتخر مصرع اول ، کلمه لئیم به معنای پَست باشد.