گنجور

شمارهٔ ۱۵

چیزی که دویست و بیست صد افزونست
یک نیمۀ او هجده بود این چونست ؟
این آن داند که از خرد قارونست
نی دانش نا اهل و خسان دونست

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چیزی که دویست و بیست صد افزونست
یک نیمۀ او هجده بود این چونست ؟
هوش مصنوعی: اگر چیزی که دو برابر دویست و بیست (یعنی ۴۴۰) به علاوه صد (یعنی ۵۴۰) است، در نیمه‌ی آن عدد، هجده وجود دارد، پس چگونه می‌توان این را توجیه کرد؟
این آن داند که از خرد قارونست
نی دانش نا اهل و خسان دونست
هوش مصنوعی: تنها کسی که می‌داند، خرد و دانشی است که به اندازه قارون عظیم و با ارزش است، نه کسانی که دانشی ناچیز و سطحی دارند.

حاشیه ها

1398/01/09 00:04
سعید

این معما پاسخی دارد و آن پاسخ چیست؟

1398/01/09 22:04
محسن،۲

سعید جان
چیزی که دویست و بیست صد افزونست
یک نیمۀ او هجده بود این چونست ؟
،،
طرح معما از قدیم بسیار مورد توجه بوده و این یکی از آنهاست که با گمراه کردن و انحراف فکر ، خواننده را نادان شمرده.
وقتی عدد 18 نیمی از عدد مورد نظر باشد ، معلوم است که 36 که دوبرابر آن است را با عدد دیگری در هم آمیخته تا خواننده را به فکر فرو برد،
می گوید : چیزی که از 100تا220 بیشتر است، یعنی 22000باضافه ی 36 =22036
ما 36 را به عدد دویست و بیست صد افزودیم
امید که دوستان راه حلهای دیگری بیاورند

1398/01/09 23:04
ناصر

محسن خان
البته این عدد مربوط میشود به طرز خواندن {چیزی که دویست و بیست صد افزونست}
ولی هر جور بخوانی و عددی به دست بیاوری باید آنرا با عدد 36 جمع کنی ، همانطور که شما گفتید
ماشاالله

1398/01/10 12:04
بابک چندم

چیزی که دویست (دو است) -> 2
و بیست صد افزون است (بیست صد برابر آن است ) -> دو دهم 2/.
2/. - 2 -> 1.8 یا هجده صدم x 2 -> سی وشش صدم -> 3.6
محسن جان،
سال نو بر شما و عزیزانت مبارک باد.
ولی برادر یک همچنین حساب و کتابی را جای دیگری هم آوردی، حال و دماغش بود برایت در همان حاشیه توضیح خواهم داد...
تا آنزمان سرت شاد

1398/01/11 01:04
بابک چندم

پی نوشت و تصحیح،
بیست صد -> بیست صد(م) یا همان دو دهم
می گوید که این بیست صدم افزون (اضافه، زیاده) است و می باید از دو کم شود نتیجه -> 8./1 یا همان هجده صدم
که x 2 می شود -> سی وشش صدم
در ضمن این صد(م) نیز افزون (اضافه، زیاده) است، پس کنار می رود و از سی وشش صدم می ماند سی وشش و نیمی از آن -> هجده
( 36 به اشتباه تایپ شده بود 3.6)
"افزون" دو بار استفاده می شود، یکی برای تفریق و دوم برای نفی یا کنار زدن...

1398/01/11 02:04
ناصر

بابک خان
بیست صد است نه ” بیست صدم“ یعنی 20 تا 100
به این بیت فردوسی توجه کن :
ابر ده و دو هفت شد کدخدای
گرفتند هر یک سزاوار جای
آیا میتوان گفت دو هفتم؟

1398/01/13 01:04
بابک چندم

@ ناصر
به گمانم در "سبک شناسی، نثر فارسی" اثر محمد تقی بهار بود که چگونگی آنرا توضیح می دهد...
برای نمونه :
دو سه -> دو سوم
سه دو-> سه دوم
(کدام یک از سه جلد را یادم نیست)
در این بیت که شما از فردوسی آوردی:
" ابر ده و دو، هفت شد کدخدای"...
ده و دو -> 10+2= 12 برج فلکی
هفت-> هفت سیاره
در اینجا دو و هفت ربطی به یکدیگر ندارند!!! که بتوان گفت دو هفتم...

1398/01/13 01:04
ناصر

پس به احترام ملک
ما هم می گوییم
بیست صد = بیست صدم
دو هفت = دو هفتم
دو سه= دو سوم
سه دو =سه دوم
زنده باشی

1398/01/13 15:04
ناصر

اینجا ، دو هفت است ، نه ، دو و هفت
توجه کن
زمانی پر اندیشه شد زال زر
برآورد یال و بگسترد بر
وزان پس به پاسخ زبان برگشاد
همه پرسش موبدان کرد یاد
نخست از ده و دو درخت بلند
که هر یک همی شاخ سی برکشند.
ده و دو = 10+ 2= 12

1398/01/13 17:04
بابک چندم

دوست عزیز،
برای شما توضیح کافی دادم که!
ده و دو -> 12 برج فلکی
هفت -> هفت اختر (که کدخدای 12 برج شدند)...
آنگونه که شما می خوانی:
ده و دو هفت -> 10 و 2x7
آنزمان این 10 و 14 به چه اشاره می کنند؟؟؟ -> هیچ
اگر هم که (به اشتباه) آنرا ده و دو= 12 و در عین حال دو هفت=14 بخوانی باز هم 12 و 14 به چیزی اشاره نمی کنند...
از بابت همین هم برای شما بین دو و هفت یک کاما آوردم، که متوجه شوی ده و دو یک عدد است یعنی 12، و عدد هفت جدای از آن است... که اشاره به 12 برج و هفت اختر است...

1398/01/13 19:04
بابک چندم

این توضیح نیز شاید ثمربخش باشد:
این نحوه خوانش نمرات از زبان پارسی میانه (پهلوی ساسانی) می آید که در فارسی دَری (زبان و زمان و مکان این شاعر در هرات و خراسان) همچنان پای برجا بوده...
در فارسی نو (زبان ما در هزار الی هزار و صد یا دویست سال گذشته) تغییرات بسیاری روی داده، که اینهم یکی از آنان است...

1398/01/13 21:04
ناصر

بابک خان
سپاسگزارم

1401/01/13 03:04
سعید احسن

با درود  معمای نهفته در این رباعی چیست؟