گنجور

بخش ۵۳ - در بیان ورع

در ورع ثابت قدم باش ای پسر
گر همی خواهی که گردی معتبر
خانهٔ دین گردد آباد از ورع
لیک می‌گیرد خرابی از طمع
هر که از علم ورع گیرد سبق
دور باید بودنش از غیر حق
ترسکاری از ورع پیدا شود
هر که باشد بی ورع رسوا شود
با ورع هر کس که خود را کرد راست
جنبش و آرامش از بهر خداست
آنکه از حق دوستی دارد طمع
در محبت کاذبش دان بی ورع
چیست تقوی ترک شهوت و حرام
از لباس و از شراب و از طعام
هرچه افزونست اگر باشد حلال
نزد ارباب ورع باشد وبال
چون ورع شد یار با علم و عمل
حسن اخلاصت بباید بی خلل
ناگهان ای بنده گر کردی گناه
توبه کن درحال و عذر آن بخواه
چون گناهت نقد آید در وجود
توبهٔ نسیه ندارد هیچ سود
در انابت کاهلی کردن خطاست
بر امید زندگی کان بی وفاست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در ورع ثابت قدم باش ای پسر
گر همی خواهی که گردی معتبر
هوش مصنوعی: ای پسر، اگر می‌خواهی مورد احترام و معتبر باشی، باید در پرهیزکاری و رعایت اصول اخلاقی ثابت قدم بمانی.
خانهٔ دین گردد آباد از ورع
لیک می‌گیرد خرابی از طمع
هوش مصنوعی: اگر تقوا و پرهیزگاری در زندگی وجود داشته باشد، دین و مذهب به خوبی و آبادانی خواهد رسید، اما آرزوها و تمایلات بی‌موقع، می‌تواند به آن آسیب برساند و باعث نابودی‌اش شود.
هر که از علم ورع گیرد سبق
دور باید بودنش از غیر حق
هوش مصنوعی: هر کس که از علم و پرهیزگاری بهره‌مند باشد، باید فاصله‌اش از هر چه غیر از حق زیاد باشد و به دور از آن زندگی کند.
ترسکاری از ورع پیدا شود
هر که باشد بی ورع رسوا شود
هوش مصنوعی: ترس و احتیاط در کارها باعث می‌شود که انسان به مقام و منزلت برسد، اما کسی که از این احتیاط و پرهیزکاری بی‌بهره باشد، در نهایت رسوا و به زحمت می‌افتد.
با ورع هر کس که خود را کرد راست
جنبش و آرامش از بهر خداست
هوش مصنوعی: هر کسی که با پرهیزکاری و تقوا زندگی کند و خود را اصلاح کند، به خاطر خداوند هم فعالیت دارد و هم سکون و آرامش.
آنکه از حق دوستی دارد طمع
در محبت کاذبش دان بی ورع
هوش مصنوعی: کسی که از دوست داشتن حقیقت برمی‌خیزد، باید بداند که امید به محبتی نادرست و بی‌پایه، اشتباهی است.
چیست تقوی ترک شهوت و حرام
از لباس و از شراب و از طعام
هوش مصنوعی: تقوی به معنای پرهیز از تمایلات نفسانی و نداشتن علاقه به حرام‌ها در زمینه‌های مختلف از جمله پوشش، نوشیدنی و غذاست.
هرچه افزونست اگر باشد حلال
نزد ارباب ورع باشد وبال
هوش مصنوعی: هر چیزی که به مقدار زیاد باشد، حتی اگر حلال باشد، برای افرادی که دارای تقوا هستند می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
چون ورع شد یار با علم و عمل
حسن اخلاصت بباید بی خلل
هوش مصنوعی: زمانی که دوست با پرهیزگاری و دانش و عمل نیکو همراه باشد، در این صورت باید اخلاص و صداقت تو بدون هیچ نقصی باشد.
ناگهان ای بنده گر کردی گناه
توبه کن درحال و عذر آن بخواه
هوش مصنوعی: اگر ناگهان در دام گناه افتادی، همین الان توبه کن و از خداوند به خاطر آن عذرخواهی نما.
چون گناهت نقد آید در وجود
توبهٔ نسیه ندارد هیچ سود
هوش مصنوعی: زمانی که گناهت به وضوح در وجودت نمایان شود، دیگر توبه‌ای که به تأخیر افتاده هیچ فایده‌ای نخواهد داشت.
در انابت کاهلی کردن خطاست
بر امید زندگی کان بی وفاست
هوش مصنوعی: در هنگام بازگشت و توبه، باید جدی بود و نباید تنبلی کرد، زیرا زندگی غیرقابل اعتماد است و به آن نمی‌توان خیلی امیدوار بود.