گنجور

بخش ۴۰ - در بیان پنج چیز که آبروی را بریزد

دور شو از پنج خصلت ای پسر
تا نریزد آب رویت در نظر
اولاً کم گوی با مردم دروغ
زانکه گردی از دروغت بی فروغ
هر که استیزه کند با مهتران
آب روی خود بریزد بی گمان
پیش مردم هر که‌را نبود ادب
گر بریزد آبرو نبود عجب
از سبکساران مباش ای نیک خوی
کز سبکساری بریزد آب روی
ای پسر با مهتران کمتر ستیز
وز حماقت آب روی خود مریز
گر به عالم آب روی بایدت
دایما خُلق نکو می‌بایدت
هر که آهنگ سبکساری کند
از وی آب روی بیزاری کند
جز حدیث راست با مردم مگوی
تا نگردد آب رویت آب جوی
از خلاف و از خیانت باش دور
تا بود پیوسته در روی تو نور
گر همی‌خواهی که گویندت نکو
ای برادر هیچ کس را بد مگو
تا نباشی در جهان اندوهگین
از حسد در روزگارِ کس مبین

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دور شو از پنج خصلت ای پسر
تا نریزد آب رویت در نظر
هوش مصنوعی: ای پسر، از پنج ویژگی منفی دوری کن تا آبرو و آب‌روی تو در چشم مردم خراب نشود.
اولاً کم گوی با مردم دروغ
زانکه گردی از دروغت بی فروغ
هوش مصنوعی: با مردم کمتر حرف بزن و از دروغ گفتن پرهیز کن، زیرا در نتیجه دروغ‌هایت نور و اعتبارت را از دست می‌دهی.
هر که استیزه کند با مهتران
آب روی خود بریزد بی گمان
هوش مصنوعی: هر کسی که به بزرگان disrespect کند یا در برابر آنها رفتاری غیر محترمانه انجام دهد، بدون شک آبروی خودش را از دست می‌دهد.
پیش مردم هر که‌را نبود ادب
گر بریزد آبرو نبود عجب
هوش مصنوعی: هر کس که در میان مردم ادب و احترام نداشته باشد، اگر آبروی او به خطر بیفتد، جای تعجبی ندارد.
از سبکساران مباش ای نیک خوی
کز سبکساری بریزد آب روی
سبکسار یعنی بی‌وقار، سبک و عجول
ای پسر با مهتران کمتر ستیز
وز حماقت آب روی خود مریز
هوش مصنوعی: ای پسر، با بزرگان کمتر درگیر شو و از نادانی خودت را ملامت نکن.
گر به عالم آب روی بایدت
دایما خُلق نکو می‌بایدت
هوش مصنوعی: اگر در دنیا می‌خواهی به آرامش و راحتی برسی، لازم است همواره رفتار خوبی داشته باشی.
هر که آهنگ سبکساری کند
از وی آب روی بیزاری کند
هوش مصنوعی: هر کسی که به سبک زندگی بی‌مسئولیت و بی‌خیالانه روی آورد، از او آبرو و اعتبار دوری می‌کند.
جز حدیث راست با مردم مگوی
تا نگردد آب رویت آب جوی
هوش مصنوعی: با مردم جز راست نگو، تا چهره‌ات در دل‌ها زشت نشود.
از خلاف و از خیانت باش دور
تا بود پیوسته در روی تو نور
هوش مصنوعی: از دروغ و خیانت دوری کن تا همیشه نور و روشنی در زندگی‌ات حاضر باشد.
گر همی‌خواهی که گویندت نکو
ای برادر هیچ کس را بد مگو
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی دیگران درباره‌ات خوب بگویند، هیچ کس را بد نگو.
تا نباشی در جهان اندوهگین
از حسد در روزگارِ کس مبین
هوش مصنوعی: تا وقتی تو در این دنیا نباشی، هیچ چیزی از حسد و غمِ دیگران را در زندگی کسی نخواهی دید.