بخش ۱۱ - در بیان چارچیز که اندر خطر بود
چارچیزست ای برادر با خطر
تا توانی باش ازینها بر حذر
قربت سلطان و الفت با بدان
رغبت دنیا و صحبت با زنان
قرب سلطان آتش سوزان بود
با بدان الفت هلاک جان بود
زهر دارد در درون دنیا چو مار
گرچه بینی ظاهرش نقش و نگار
مینماید خوب و زیبا در نظر
لیک از زهرش بود جان را خطر
زهر این مار منقش قاتلست
باشد از وی دور هر کو عاقلست
همچو طفلان منگراندرسرخ و زرد
چون زنان مغرور رنگ و بو مگرد
زال دنیا چون عروس آراسته است
هر زمانی شوی دیگر خواسته است
مقبل آن مردی که شد زین جفت طاق
پشت بر وی کرد و دادش سه طلاق
لب به پیش شوی خندان میکند
پس هلاک از زخم دندان میکند
بخش ۱۰ - در صفت علامتهای بزرگی: چارچیز آمد بزرگی را دلیلبخش ۱۲ - در بیان نیک بختی: شد دلیل نیک بختی چار چیز
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چارچیزست ای برادر با خطر
تا توانی باش ازینها بر حذر
هوش مصنوعی: چهار چیز وجود دارد که باید از آنها دوری کنی، ای برادر، تا جایی که میتوانی مواظب خودت باش.
قربت سلطان و الفت با بدان
رغبت دنیا و صحبت با زنان
هوش مصنوعی: نزدیکی به پادشاه و دوستی با مردم پست، به معنای علاقه به دنیا و هم نشینی با زنان است.
قرب سلطان آتش سوزان بود
با بدان الفت هلاک جان بود
هوش مصنوعی: نزدیکی به سلطان خطرناک و سوزان است و دشمنان میتوانند به راحتی جان را نابود کنند.
زهر دارد در درون دنیا چو مار
گرچه بینی ظاهرش نقش و نگار
هوش مصنوعی: دنیا در ظاهر زیبایی و نقش و نگار زیادی دارد، اما در باطن مانند ماری زهرآگین است که خطرات و آسیبهایی در خود نهفته دارد.
مینماید خوب و زیبا در نظر
لیک از زهرش بود جان را خطر
هوش مصنوعی: ظاهرش زیبا و دلپذیر به نظر میرسد، اما در واقع خطرناک و مضر است و میتواند به جان آسیب برساند.
زهر این مار منقش قاتلست
باشد از وی دور هر کو عاقلست
هوش مصنوعی: زهر این مار زنده خطرناک است، بنابراین هر کسی که عاقل باشد باید از آن دوری کند.
همچو طفلان منگراندرسرخ و زرد
چون زنان مغرور رنگ و بو مگرد
هوش مصنوعی: مانند کودکان بیخبر، بر سر رنگها و بویهای متفاوت توجه نکنید و فریب ظاهرسازیهایی که برخی زنان مغرور ارائه میدهند، را نخورید.
زال دنیا چون عروس آراسته است
هر زمانی شوی دیگر خواسته است
هوش مصنوعی: دنیا مانند عروسی است که همیشه خود را میآراید و هر بار به شکل و حالتی جدید به نمایش درمیآید.
مقبل آن مردی که شد زین جفت طاق
پشت بر وی کرد و دادش سه طلاق
هوش مصنوعی: آن مردی که با زنش به اختلاف و جدایی رسید، از آن پس از زندگی مشترکشان جدا شد و سه بار خطاب به او طلاق داد.
لب به پیش شوی خندان میکند
پس هلاک از زخم دندان میکند
هوش مصنوعی: وقتی لبخند به لب میآوری و جلوهی شادی نشان میدهی، اما در باطن به دیگران آسیب میزنی و زخمهایی بر دل آنها میزنی.