گنجور

بخش ۸ - الحكایة و التمثیل

عیسی مریم بخواب افتاده بود
نیم خشتی زیر سر بنهاده بود
چون گشاد از خواب خوش عیسی نظر
دید ابلیس لعین را بر زبر
گفت ای ملعون چرا استادهٔ
گفت خشتم زیر سر بنهادهٔ
جملهٔ دنیا چو اقطاع منست
هست آن خشت آن من این روشنست
تا تصرف میکنی در ملک من
خویش را آوردهٔ در سلک من
عیسی آن از زیر سر پرتاب کرد
روی را برخاک عزم خواب کرد
چون فکند آن نیم خشت ابلیس گفت
من کنون رفتم تو اکنون خوش بخفت
چون پس خشت لحد خواهی فتاد
خشت بر خشتی چرا خواهی نهاد
چون گل از خونابهٔ دل میکنی
از پی دنیا چرا گل میکنی

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عیسی مریم بخواب افتاده بود
نیم خشتی زیر سر بنهاده بود
هوش مصنوعی: عیسی، فرزند مریم، خوابش برده بود و نیمه‌ای از خشت را به عنوان زیرسرش قرار داده بود.
چون گشاد از خواب خوش عیسی نظر
دید ابلیس لعین را بر زبر
هوش مصنوعی: وقتی عیسی از خواب خوش بیدار شد، ابلیس بدذات را بر فراز از دور مشاهده کرد.
گفت ای ملعون چرا استادهٔ
گفت خشتم زیر سر بنهادهٔ
هوش مصنوعی: به من بگو که چرا به من این طور توهین می‌کنی؟ چرا در حالتی که من دراز کشیده‌ام، اینگونه با من رفتار می‌کنی؟
جملهٔ دنیا چو اقطاع منست
هست آن خشت آن من این روشنست
هوش مصنوعی: تمام دنیا مانند بخش‌هایی از زندگی من است. هر چیزی که در دنیا وجود دارد، بخشی از من است و این کاملاً واضح و مشخص است.
تا تصرف میکنی در ملک من
خویش را آوردهٔ در سلک من
هوش مصنوعی: وقتی که به تصرف و کنترل من می‌پردازی، خودت را هم به شیوه‌ای به من نزدیک کرده‌ای.
عیسی آن از زیر سر پرتاب کرد
روی را برخاک عزم خواب کرد
هوش مصنوعی: عیسی (ع) با زیر سر خود، چهره‌اش را به زمین انداخت و عزم خواب و آرامش کرد.
چون فکند آن نیم خشت ابلیس گفت
من کنون رفتم تو اکنون خوش بخفت
هوش مصنوعی: وقتی که شیطان آن نیمه خشت را انداخت، گفت: من اکنون می‌روم و تو هم اکنون خوب بخواب.
چون پس خشت لحد خواهی فتاد
خشت بر خشتی چرا خواهی نهاد
هوش مصنوعی: وقتی که درون قبر خواهی افتاد، چرا باید بر روی خاک دیگران بنا بسازی؟
چون گل از خونابهٔ دل میکنی
از پی دنیا چرا گل میکنی
هوش مصنوعی: وقتی که از عواطف و احساسات دردناک خود به خاطر دنیا و محبت‌های زودگذر رها می‌شوی، چرا باید برای آن دنیا تلاش کنی؟