گنجور

بخش ۶ - الحكایة و التمثیل

از نیاز بندگی آن پادشاه
پیش مردی رفت از مردان راه
گفت پندی ده که رهبر باشدم
زین چنین صد ملک بهتر باشدم
گفت بنگر تا ترا ای شهریار
کار دنیا چند میآید بکار
کار دنیا آنچه باشد ناگزیر
آن قدر چون کرده شد آرام گیر
کار عقبی نیز بنگر این زمان
تا بعقبی چند محتاجی بدان
آنچه در عقبی ترا آن درخورست
کار آن کردن ترا لایق ترست
کار دین و کار دنیا روز وشب
تو بقدر احتیاج خود طلب
آنچت اینجا احتیاجست آن بکن
وانچه آنجا بایدت درمان بکن
گر بموئی بستگی باشد ترا
هم بموئی خستگی باشد ترا
ور بکوهی بستگی پیش آیدت
هم بکوهی خستگی بیش آیدت
بر تو هر پیوند تو بندی بود
تا ترا پیوند خود چندی بود
باز بر پیوند سر تا پای تو
تا توانی مرد ور نه وای تو

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از نیاز بندگی آن پادشاه
پیش مردی رفت از مردان راه
هوش مصنوعی: بخاطر نیاز و درخواست از پادشاه، شخصی به پیش یکی از مردان بزرگ و صاحب دانش رفت.
گفت پندی ده که رهبر باشدم
زین چنین صد ملک بهتر باشدم
هوش مصنوعی: گفتن که نصیحتی بده تا رهبر شوم، از این نوع زندگی بهتر است که صد کشور را رهبری کنم.
گفت بنگر تا ترا ای شهریار
کار دنیا چند میآید بکار
هوش مصنوعی: ببین، ای پادشاه، تصمیم‌گیری درباره امور دنیا چقدر برای تو اهمیت دارد.
کار دنیا آنچه باشد ناگزیر
آن قدر چون کرده شد آرام گیر
هوش مصنوعی: هر چه در دنیا اتفاق بیفتد، گریز ناپذیر است؛ پس باید با آن آرامش و سکون مواجه شد.
کار عقبی نیز بنگر این زمان
تا بعقبی چند محتاجی بدان
هوش مصنوعی: به حال و آینده‌ات فکر کن و ببین که در آینده تا چه حد به کارهای خوب و نیکی که انجام می‌دهی نیاز خواهی داشت.
آنچه در عقبی ترا آن درخورست
کار آن کردن ترا لایق ترست
هوش مصنوعی: هر چیزی که برای تو در آینده مناسب است، همان کار را اکنون باید انجام دهی تا شایسته‌تر شوی.
کار دین و کار دنیا روز وشب
تو بقدر احتیاج خود طلب
هوش مصنوعی: کارهای مذهبی و دنیوی خود را به اندازه نیازت در طول روز و شب انجام بده.
آنچت اینجا احتیاجست آن بکن
وانچه آنجا بایدت درمان بکن
هوش مصنوعی: هر چیزی که در اینجا برای تو ضروری است را انجام بده و هر چیزی که باید در آنجا درست کنی، به اصلاح آن بپرداز.
گر بموئی بستگی باشد ترا
هم بموئی خستگی باشد ترا
هوش مصنوعی: اگر به چیزی وابستگی داشته باشی، آن وابستگی باعث خستگی و ناراحتی‌ات خواهد شد.
ور بکوهی بستگی پیش آیدت
هم بکوهی خستگی بیش آیدت
هوش مصنوعی: اگر در کوهستان با مشکلاتی مواجه شوی، خستگی و سختی بیشتری نیز بر تو تحمیل خواهد شد.
بر تو هر پیوند تو بندی بود
تا ترا پیوند خود چندی بود
هوش مصنوعی: هر پیوندی که با تو باشد، نشان‌دهنده‌ی رابطه‌ای است که بین ما وجود دارد و این پیوند می‌تواند به ما زمان بیشتری متصل کند.
باز بر پیوند سر تا پای تو
تا توانی مرد ور نه وای تو
هوش مصنوعی: تا جایی که می‌توانی به عشق و ارتباطی که با تو دارم پایبند باش، وگرنه عواقب آن برای تو خواهد بود.