گفتگوی مردی درویش با ابراهیم ادهم دربارهٔ فقر
آن یکی دانم ز بیخویشی خویش
ناله میکردی ز درویشی خویش
گفتش ابرهیم ادهم ای پسر
فقر تو ارزان خریدستی مگر
مرد گفتش کاین سخن ناید به کار
کس خرد درویشی آنگه شرمدار
گفت من باری به جان بگزیدهام
پس به ملک عالمش بخریدهام
میخرم یک دم به صد عالم هنوز
زانک به میارزدم هر دم هنوز
چون به ارزم یافتم من این متاع
پادشاهی را به کل کردم وداع
لاجرم من قدر میدانم، تو نه
شکر آن برخویش میخوانم، تو نه
اهل همت جان و دل درباختند
سالها با سوختن در ساختند
مرغ همتشان به حضرت شد قرین
هم ز دنیا در گذشت و هم ز دین
گر تو مرد این چنین همت نهای
دور شو کاهل، ولی نعمت نهای
حکایت پیرزنی که به ده کلاوه ریسمان خریدار یوسف شد: گفت یوسف را چو میبفروختندگفتگوی شیخ غوری با سنجر: شیخ غوری، آن به کلی گشته کل
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آن یکی دانم ز بیخویشی خویش
ناله میکردی ز درویشی خویش
هوش مصنوعی: من میدانم که تو از فراق خودت و دوری از حال مالیات ناله میکردی.
گفتش ابرهیم ادهم ای پسر
فقر تو ارزان خریدستی مگر
هوش مصنوعی: ابراهیم ادهم به او گفت: ای پسر، آیا فقر تو را به آسانی به دست نیاوردهای؟
مرد گفتش کاین سخن ناید به کار
کس خرد درویشی آنگه شرمدار
هوش مصنوعی: مردی به او گفت که این سخن به درد کسی نمیخورد، کسی که عقلش را به درستی به کار نمیگیرد نباید از درویشترس داشته باشد.
گفت من باری به جان بگزیدهام
پس به ملک عالمش بخریدهام
هوش مصنوعی: شخصی میگوید که من به خاطر رابطهای عمیق و نزدیک، جان خود را فدای کسی کردهام و به همین دلیل، مالکیت دنیا و هر آنچه در آن است را برای او به دست آوردهام.
میخرم یک دم به صد عالم هنوز
زانک به میارزدم هر دم هنوز
هوش مصنوعی: من یک لحظه را به قیمت تمام دنیا میخرم، چون هنوز هم به ارزش یک جرعه نوشیدنی میارزم.
چون به ارزم یافتم من این متاع
پادشاهی را به کل کردم وداع
هوش مصنوعی: وقتی به ارزش این کالاى پادشاهى پی بردم، به طور کامل از آن خداحافظى کردم.
لاجرم من قدر میدانم، تو نه
شکر آن برخویش میخوانم، تو نه
هوش مصنوعی: بنابراین، من تو را ارزشمند میشناسم، اما تو به خودت اهمیتی نمیدهی.
اهل همت جان و دل درباختند
سالها با سوختن در ساختند
هوش مصنوعی: افراد با اراده و با روحی والا، سالها عمرشان را صرف تلاش و کوشش کردند و با آتش دلسوزی و عشق، به وجود آوردند.
مرغ همتشان به حضرت شد قرین
هم ز دنیا در گذشت و هم ز دین
هوش مصنوعی: افراد با اراده و هدفمند، به جایگاه بالایی میرسند و از تعلقات دنیوی و دینی خود عبور میکنند.
گر تو مرد این چنین همت نهای
دور شو کاهل، ولی نعمت نهای
هوش مصنوعی: اگر تو مرد این کار نیستی و ارادهای نداری، بهتر است از اینجا بروی، زیرا تو شایستگی و ارزش این نعمت را نداری.