گنجور

غزل شمارهٔ ۳۸۴

قدم درنه اگر مردی درین کار
حجاب تو تویی از پیش بردار
اگر خواهی که مرد کار گردی
مکن بی حکم مردی عزم این کار
یقین دان کز دم این شیرمردان
شود چون شیر بیشه شیر دیوار
چو بازان جای خود کن ساعد شاه
مشو خرسند چون کرکس به مردار
دلیری شیرمردی باید این جا
که صد دریا درآشامد به یکبار
ز رعنایان نازک‌دل چه خیزد
که این جا پردلی باید جگرخوار
نه او را کفر دامن‌گیرد و دین
نه او را نور دامن‌سوز و نه نار
دلا تا کی روی بر سر چو گردون
قراری گیر و دم درکش زمین‌وار
اگر خواهی که دریایی شوی تو
چو کوهی خویش را برجای می دار
کنون چون نقطه ساکن باش یکچند
که سرگردان بسی گشتی چو پرگار
اگر خواهی که در پیش افتی از خویش
سه کارت می‌بباید کرد ناچار
یکی آرام و دیگر صبر کردن
سیم دایم زبان بستن ز گفتار
اگر دستت دهد این هر سه حالت
علم بر هر دو عالم زن چو عطار

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قدم درنه اگر مردی درین کار
حجاب تو تویی از پیش بردار
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی در این کار پیشرفت کنی، ابتدا باید موانع و ترس‌های خود را کنار بزاری و با اعتماد به نفس قدم برداری.
اگر خواهی که مرد کار گردی
مکن بی حکم مردی عزم این کار
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی در کارها به موفقیتی دست یابی، باید با تدبیر و برنامه‌ریزی عمل کنی و بدون اندیشه و تصمیم‌گیری درست، نباید اقدام کنی.
یقین دان کز دم این شیرمردان
شود چون شیر بیشه شیر دیوار
هوش مصنوعی: بدان که از نفس و وجود این مردان شجاع، همانند شیری در دل جنگل به وجود می‌آید.
چو بازان جای خود کن ساعد شاه
مشو خرسند چون کرکس به مردار
هوش مصنوعی: بهتر است جای خودت را حفظ کنی و از مقام و موقعیتت راضی باشی، مانند کرکس که به مردار نمی‌خندد و در آن سرانجام خوشی نمی‌بیند.
دلیری شیرمردی باید این جا
که صد دریا درآشامد به یکبار
هوش مصنوعی: برای موفقیت در چنین موقعیتی نیاز به شجاعت و قدرت فراوانی است، به‌گونه‌ای که بتوانید به‌راحتی از چالش‌ها و موانع بسیار بزرگ عبور کنید.
ز رعنایان نازک‌دل چه خیزد
که این جا پردلی باید جگرخوار
هوش مصنوعی: از دل‌های حساس و لطیف زیبایی‌ها چه انتظاری می‌توان داشت، زمانی که در اینجا شجاعت و دل‌پروری لازم است که انسان را آماده‌ی تحمل درد و رنج کند.
نه او را کفر دامن‌گیرد و دین
نه او را نور دامن‌سوز و نه نار
هوش مصنوعی: او نه به کفر آلوده است و نه به دین، نه نور او را سوزانده و نه آتش.
دلا تا کی روی بر سر چو گردون
قراری گیر و دم درکش زمین‌وار
هوش مصنوعی: ای دل، تا چه زمانی روی خود را به آسمان بگردانی؟ کمی متوقف شو و مانند زمین نفس بکش.
اگر خواهی که دریایی شوی تو
چو کوهی خویش را برجای می دار
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی مثل دریا عظیم و بزرگ باشی، باید مانند کوهی ثابت و استوار بمانی و خودت را در جایگاه خود حفظ کنی.
کنون چون نقطه ساکن باش یکچند
که سرگردان بسی گشتی چو پرگار
هوش مصنوعی: اکنون مانند یک نقطه ثابت بمان و مدتی را در آرامش سپری کن، چون تو مدت زیادی بی‌هدف و سرگردان بوده‌ای، مانند یک پرگار که در حال چرخش است.
اگر خواهی که در پیش افتی از خویش
سه کارت می‌بباید کرد ناچار
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی که از دیگران جلو بیفتی و موفق شوی، باید سه کار اساسی را حتماً انجام دهی.
یکی آرام و دیگر صبر کردن
سیم دایم زبان بستن ز گفتار
هوش مصنوعی: یکی در سکوت و آرامش زندگی می‌کند و دیگری با صبوری انتظار می‌کشد، در حالی که همواره از سخن گفتن خودداری می‌کند.
اگر دستت دهد این هر سه حالت
علم بر هر دو عالم زن چو عطار
هوش مصنوعی: اگر به تو اجازه دهد، می‌توانی به علم از هر دو عالم برسید، مانند عطار که در دانش عمیق بود.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۳۸۴ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1403/08/29 09:10
زهیر

بسیار زیبا و پرمغز 🌹🌹🌹