غزل شمارهٔ ۳۳۷
چه سازی سرای و چه گویی سرود
فروشو بدین خاک تیره فرود
یقیندان که همچون تو بسیار کس
فکندست در چرخ چرخ کبود
چه برخیزد از خود و آهن تو را
چو سر آهنین نیست در زیر خود
اگر جامهٔ عمر تو زآهن است
اجل بگسلد از همش تار و پود
اگر سر کشی زین پل هفت طاق
سر و سنگ ماننده آب رود
ز سرگشتگی زیر چوگان چرخ
چو گویی ندانی فراز از فرود
چو دور سپهرت نخواهد گذاشت
ز دور سپهری چه نالی چو رود
رفیقان همراز را کن وداع
عزیزان همدرد را کن درود
درخت بتر بودن از بن بکن
ز شاخ بهی کن کلوخ آمرود
مکن همچو عطار عمر عزیز
همه ضایع اندر سرای و سرود
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چه سازی سرای و چه گویی سرود
فروشو بدین خاک تیره فرود
هوش مصنوعی: آیا موسیقی مینوازی و چه آهنگی سر میدهی؟ پس این خاک سیاه را رها کن و پایین بیا.
یقیندان که همچون تو بسیار کس
فکندست در چرخ چرخ کبود
هوش مصنوعی: بدان که مانند تو افراد زیادی در چرخ زندگی به حالتی مشابه افتادهاند.
چه برخیزد از خود و آهن تو را
چو سر آهنین نیست در زیر خود
هوش مصنوعی: اگر خودت را به حرکت در نیاوری، نمیتوانی مانند آهنی سرسخت و مقاوم بشوی، چرا که زیر فشار و چالشها نمیتوانی بر خودت فایق آیی.
اگر جامهٔ عمر تو زآهن است
اجل بگسلد از همش تار و پود
هوش مصنوعی: اگر زندگیات مانند لباسی از آهن باشد، مرگ برای تو آن را از هم خواهد پاشید.
اگر سر کشی زین پل هفت طاق
سر و سنگ ماننده آب رود
هوش مصنوعی: اگر از این پل هفت طاق عبور کنی، مانند آب رود از سنگ و سر بالا خواهی رفت.
ز سرگشتگی زیر چوگان چرخ
چو گویی ندانی فراز از فرود
هوش مصنوعی: از سردرگمی ناشی از چرخش زمان، به نظر میرسد که نمیدانی بالا چیست و پایین کجاست.
چو دور سپهرت نخواهد گذاشت
ز دور سپهری چه نالی چو رود
هوش مصنوعی: وقتی آسمان دور از تو باشد، چه فایدهای دارد که مانند رود، به خاطر دوری خود ناله کنی؟
رفیقان همراز را کن وداع
عزیزان همدرد را کن درود
هوش مصنوعی: دوستان نزدیک و همراز خود را وداع کن و به عزت و احترام به عزیزان همدرد سلام بفرست.
درخت بتر بودن از بن بکن
ز شاخ بهی کن کلوخ آمرود
هوش مصنوعی: درخت خرابتر از ریشهاش را بکن و از شاخهاش چیز خوب به دست نیاور.
مکن همچو عطار عمر عزیز
همه ضایع اندر سرای و سرود
هوش مصنوعی: عمر گرانقدر خود را بیهوده و بدون هدف صرف نکن، مانند عطار که تمام زندگیاش را در پی شعر و سرود گذراند.

عطار