گنجور

بخش ۱ - المقاله التاسعه

بدان ای پاک دین گر پاک آیی
که آن ساعت که زیر خاک آیی
قدم بیرون نهی از کوی دنیا
نبینی نیز هرگز روی دنیا
چو رفتی رفتی از دنیا و رفتی
دگر هرگز به دنیا در نیفتی
به عقبی بارگاهی یابی از نور
بپوشی حله و در بر کشی حور
وگر آلایشی داری ز کاری
در آلایش بمانی روزگاری
همه شرکت حواس تست در راه
همه ابلیس و همت دیو بدخواه
همه مرگ تو خوی ناخوش تست
همه خشمت به دوزخ آتش تست
هر آنگه کز جهان رفتی تو بیرون
نخواهد بود حالت از دو بیرون
اگر آلودهٔ پالوده گردی
وگر پالوده آسوده گردی
چو تو آلوده باشی و گنه کار
کنندت در نهاد خود گرفتار
وگر پالوده دل باشی تو در راه
فشانان دست بخرامی به درگاه
فراز عیش و شیب وجاه با تست
بهشت و دوزخت هم راه با تست
همی تا تو چگونه رفت خواهی
درین ره بر چه پهلو خفت خواهی
اگر در پردهٔ در پرده باشی
در آن چیزی که در وی مرده باشی
نمیرد هیچ بینا دل سفیهی
نخیزد هیچ کناسی فقیهی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بدان ای پاک دین گر پاک آیی
که آن ساعت که زیر خاک آیی
هوش مصنوعی: ای کسی که در دین خود پاک و پاکیزه هستی، بدان که اگر با نیت و دل پاک به این دنیا بیایی، آنگاه خواهد بود که در لحظه‌ای که به زیر خاک می‌روی، همچنان با همان پاکی و صداقت به یاد خواهی آمد.
قدم بیرون نهی از کوی دنیا
نبینی نیز هرگز روی دنیا
هوش مصنوعی: اگر از مسیر دنیا و مادیات پا بیرون بگذاری، هرگز زیبایی‌ها و جنبه‌های جذاب آن را نخواهی دید.
چو رفتی رفتی از دنیا و رفتی
دگر هرگز به دنیا در نیفتی
هوش مصنوعی: زمانی که به دنیا خاتمه می‌دهی، دیگر هرگز به آن بازنمی‌گردی و دیگر در آن نخواهی بود.
به عقبی بارگاهی یابی از نور
بپوشی حله و در بر کشی حور
هوش مصنوعی: اگر به جایی بروی که از نور پر شده، آنجا را به شکلی زیبا و جلوه‌گر درآوری و با زیبایی به استقبال کسانی بیایی.
وگر آلایشی داری ز کاری
در آلایش بمانی روزگاری
هوش مصنوعی: اگر مشکلی یا آلودگی‌ای از کارهای خود داری، در آن آلودگی باقی می‌مانی و زمان زیادی را در پی آن سپری می‌کنی.
همه شرکت حواس تست در راه
همه ابلیس و همت دیو بدخواه
هوش مصنوعی: همه مشغولند به کار و حواسشان درگیر است، اما در واقع همه به دام فریب و وسوسه شیطان و دشمنی دیو بدخواه گرفتارند.
همه مرگ تو خوی ناخوش تست
همه خشمت به دوزخ آتش تست
هوش مصنوعی: تمام مشکلات و دردهای تو ناشی از رفتار ناخوشایند خودت است و تمام خشم و ناراحتی‌ات به آتش دوزخ می‌انجامد.
هر آنگه کز جهان رفتی تو بیرون
نخواهد بود حالت از دو بیرون
هوش مصنوعی: هر وقت از این دنیا بیرون بروی، حالت و روح تو هرگز از دو حالت نمی‌تواند خارج شود.
اگر آلودهٔ پالوده گردی
وگر پالوده آسوده گردی
هوش مصنوعی: اگر درگیر مشکلات و ناآرامی‌ها شوی، یا به آرامش و رهایی برسید، هر دو حالت ممکن است برای شما پیش بیاید.
چو تو آلوده باشی و گنه کار
کنندت در نهاد خود گرفتار
هوش مصنوعی: اگر تو خود را آلوده و گناهکار کرده باشی، دیگران نیز بر اساس همین رفتار تو به خودشان آسیب می‌زنند و در درون خود گرفتار می‌شوند.
وگر پالوده دل باشی تو در راه
فشانان دست بخرامی به درگاه
هوش مصنوعی: اگر دل پاک و بی‌آلایش داشته باشی، هنگامی که به درگاه خدا بروی، دست خود را به نشانه فروتنی و درخواست به سوی او دراز کن.
فراز عیش و شیب وجاه با تست
بهشت و دوزخت هم راه با تست
هوش مصنوعی: در اوج خوشی و در زمان سختی، تو همیشه در کنار من هستی و حتی در بهشت و جهنم هم از هم جدا نیستیم.
همی تا تو چگونه رفت خواهی
درین ره بر چه پهلو خفت خواهی
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که تو باید ببینی چطور باید راه بروی و در این مسیر، باید خودت را آماده کنی که چگونه در کنار آن انسان‌ها و موقعیت‌ها قرار بگیری.
اگر در پردهٔ در پرده باشی
در آن چیزی که در وی مرده باشی
هوش مصنوعی: اگر در حجاب و پنهان باشی، در چیزی که در آنی، هیچ‌گونه وجودی نخواهی داشت.
نمیرد هیچ بینا دل سفیهی
نخیزد هیچ کناسی فقیهی
هوش مصنوعی: هیچ انسان آگاه و بصیر از دنیا نمی‌رود و هیچ دانشمند و فقیهی از بین نمی‌رود.