حکیم سبزواریشمارهٔ ۳
تغییری ای صنم بده اطوار خویش را
مپسند بر من این همه آزار خویش را
هرگز نیامدی و تسلی دهم چو طفل
هردم ز مقدمت دل بیمار خویش را
پرمایه را نظر بفرومایه عیب نیست
یکره ببین ز لطف خریدار خویش را
مرغان ز آشیانه برون افتاده‌ایم
گم کرده‌ایم ماره گلزار خویش را
تا پر فشانئی نکند وقت قتل هم
بر بست بال مرغ گرفتار خویش را
مهلت نداد صرصر ایام تا که ما
در آشیان نهیم خس و خار خویش را
هرکس که برد لذت تیر تو مرهمی
نگذاشت زخم سینهٔ افکار خویش را
زاهد مگر خرام تو دیدی که داده است
بر باد دفتر و سرو دستار خویش را
اسرار آن و حسن ز بس گشته نقش دل
اسرار خوانده زین سبب اسرار خویش را
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: علی پی‌سپار
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تغییری ای صنم بده اطوار خویش را
مپسند بر من این همه آزار خویش را
هوش مصنوعی: ای معشوق، لطفاً حالت و رفتار خود را تغییر بده و این همه آزار و رنجی که به من می‌دهی را نپذیر.
هرگز نیامدی و تسلی دهم چو طفل
هردم ز مقدمت دل بیمار خویش را
هوش مصنوعی: هرگز نیامدی تا که دلم را آرام کنم؛ مثل کودکی همیشه به خاطر آمدنت، دل بیمار خودم را تسکین دهم.
پرمایه را نظر بفرومایه عیب نیست
یکره ببین ز لطف خریدار خویش را
هوش مصنوعی: کسی که دارای ارزش و توانایی است، اگر به کم و کاستی‌های خود توجه کند، ایرادی ندارد، چرا که در نهایت، خوبی‌ها و مهربانی خریدار یا ناظر بر او را می‌توان دید.
مرغان ز آشیانه برون افتاده‌ایم
گم کرده‌ایم ماره گلزار خویش را
هوش مصنوعی: پرندگان از لانه خود خارج شده‌ایم و در جستجوی نشانه‌ای از باغ و سرزمین خود هستیم، اما آن را گم کرده‌ایم.
تا پر فشانئی نکند وقت قتل هم
بر بست بال مرغ گرفتار خویش را
هوش مصنوعی: تا زمانی که پرواز کردن را یاد نگرفته‌ای، در زمان خطر و مرگ هم نمی‌توانی پرواز کنی و در حقیقت به دام خودت گرفتار می‌شوی.
مهلت نداد صرصر ایام تا که ما
در آشیان نهیم خس و خار خویش را
هوش مصنوعی: زمان به ما فرصتی نداد تا بتوانیم در خانه‌مان غم‌ها و مشکلات‌مان را کنار بگذاریم و آنها را فراموش کنیم.
هرکس که برد لذت تیر تو مرهمی
نگذاشت زخم سینهٔ افکار خویش را
هوش مصنوعی: هر کسی که از جذابیت و نفوذ تیر ملامت‌های تو لذت برد، هرگز نتوانست برای التیام زخم‌های عمیق افکار خود، راهی پیدا کند.
زاهد مگر خرام تو دیدی که داده است
بر باد دفتر و سرو دستار خویش را
هوش مصنوعی: آیا زاهد را ندیدی که چگونه با ناز و حرکات خود، همه چیزش را به باد داده است و دیگر به دفتر و ریش و دستار خود اهمیتی نمی‌دهد؟
اسرار آن و حسن ز بس گشته نقش دل
اسرار خوانده زین سبب اسرار خویش را
هوش مصنوعی: زیبایی و رموز عشق به قدری عمیق و تاثیرگذار است که دل انسان به آن معرفت پیدا کرده است. از این رو، دل خود را نیز به اسرار و زیبایی‌هایش متوجه می‌سازد.