گنجور

شمارهٔ ۳۵ - قصیده در شکایت از روزگار و یاد احباب

فغان ز دست ستمهای گنبد دوار
فغان ز سفلی و علوی و ثابت و سیار
چه اعتبار بر این اختران نامعلوم
چه اعتماد بر این روزگار ناهموار
جفای چرخ بسی دیده اند اهل هنر
از آن بهر زه شکایت نمی کنند احرار
دلا چو صورت حال زمانه می بینی
سزد اگر بدر آئی ز پرده پندار
طمع مدار که با تو وفا کند دوران
که با کسی بفسون مهربان نگردد مار
کجا شدند بزرگان دین که می کردند
ز نوک خامه گهر بر سر زمانه نثار
کجا شدند حکیمان کاردان کریم
که بر لباس بقاشان نه پود ماند و نه تار
چرا ز پای در آمد درخت باغ هنر
بموسمی که ز سر تازه می شود اشجار
بساز کار قیامت بقوت ایمان
بشوی روی طبیعت بآب استغفار

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فغان ز دست ستمهای گنبد دوار
فغان ز سفلی و علوی و ثابت و سیار
هوش مصنوعی: ناله و فریاد از ظلم و ستم‌های زندگی متغیر و گذرا دارم. از پایین و بالا، از ثابت و متحرک، همه جا بی‌عدالتی و رنج می‌بینم.
چه اعتبار بر این اختران نامعلوم
چه اعتماد بر این روزگار ناهموار
هوش مصنوعی: به ستاره‌های ناشناخته و دنیای ناپایدار نباید اعتمادی کرد.
جفای چرخ بسی دیده اند اهل هنر
از آن بهر زه شکایت نمی کنند احرار
هوش مصنوعی: اهل هنر تجربه‌های ناگواری از گردش روزگار داشته‌اند، اما آنها به خاطر این مشکلات شکایت نمی‌کنند.
دلا چو صورت حال زمانه می بینی
سزد اگر بدر آئی ز پرده پندار
هوش مصنوعی: ای دل، وقتی که وضعیت و حال دنیا را مشاهده می‌کنی، سزاوار است که از پرده تصورات و خیالات خود خارج شوی.
طمع مدار که با تو وفا کند دوران
که با کسی بفسون مهربان نگردد مار
هوش مصنوعی: به انتظار نباش که زمانت به تو وفادار باشد، چون زمانی که با کسی رابطه‌ای خوب برقرار نکرده‌ای، نمی‌توانی منتظر مهربانی از آن مار باشی.
کجا شدند بزرگان دین که می کردند
ز نوک خامه گهر بر سر زمانه نثار
هوش مصنوعی: بزرگان دین کجا رفته‌اند که با کلمات نیک و حکمت‌هایشان بر مشکلات زمانه می‌افزودند و آن‌ها را روشن می‌کردند؟
کجا شدند حکیمان کاردان کریم
که بر لباس بقاشان نه پود ماند و نه تار
هوش مصنوعی: کجا رفتند حکمت‌مندان باهوش و مهربان که بر تن لباس آنان نه هیچ رشته‌ای از پود باقی مانده و نه تار.
چرا ز پای در آمد درخت باغ هنر
بموسمی که ز سر تازه می شود اشجار
هوش مصنوعی: چرا درختان باغ هنر در زمان جوانه زدن و تازه شدن، از ریشه خود جدا و ضعیف می‌شوند؟
بساز کار قیامت بقوت ایمان
بشوی روی طبیعت بآب استغفار
هوش مصنوعی: با قدرت ایمان، خود را برای روز قیامت آماده کن و با آب استغفار، چهره‌ات را از گناهان پاک ساز.