گنجور

شمارهٔ ۲۱ - قصیده فتح سومنات و مدح یمین الدوله محمود غزنوی

جان مرا غمت هدف حادثات کرد
تا عشق سوی من نظر التفات کرد
حال مرا و زلف پریشان خویش را
در راه عاشقی رقم مشکلات کرد
تا شاه خسروان سفر سومنات کرد
کردار خویش را علم معجزات کرد
آثار روشن ملکان گذشته را
نزدیک بخردان همه از مشکلات کرد
بزدود ز اهل کفر جهان را بر اهل دین
شکر و دعای خویشتن از واجبات کرد
محمود شهریار کریم آنکه ملک را
بنیاد بر محامد و بر مکرمات کرد
شطرنج ملک باخت ملک با هزار شاه
هر شاه را بلعب دگر شاهمات کرد
شاها تو از سکندر بیشی، بدانجهت
کو هر سفر که کرد بدیگر جهات کرد
عین الرضای ایزد جوئی تو در سفر
باز او سفر بجستن عین الحیات کرد
تو کارها به نیزه و تیر و کمان کنی
او کارها به حیله و کلک و دوات کرد

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جان مرا غمت هدف حادثات کرد
تا عشق سوی من نظر التفات کرد
هوش مصنوعی: غم تو جان مرا به چالش کشید و باعث شد که عشق به من توجه کند.
حال مرا و زلف پریشان خویش را
در راه عاشقی رقم مشکلات کرد
هوش مصنوعی: حال و روز من و موهای آشفته‌ام را در مسیر عشق پر از چالش‌ها و سختی‌ها کرده است.
تا شاه خسروان سفر سومنات کرد
کردار خویش را علم معجزات کرد
هوش مصنوعی: شاه خسروان به سفر سومنات رفت و کارهای خود را به گونه‌ای انجام داد که شگفتی‌ها و معجزات او را نمایان ساخت.
آثار روشن ملکان گذشته را
نزدیک بخردان همه از مشکلات کرد
هوش مصنوعی: آثار و نشانه‌های روشنایی و عظمت پادشاهان گذشته، نزد حکیمان و دانشمندان، همواره نشان دهنده چالش‌ها و سختی‌هایی است که آن‌ها با آن مواجه بوده‌اند.
بزدود ز اهل کفر جهان را بر اهل دین
شکر و دعای خویشتن از واجبات کرد
هوش مصنوعی: خداوند دنیای کافران را از بین برد و برای اهل ایمان، شکرگزاری و دعا را از واجبات قرار داد.
محمود شهریار کریم آنکه ملک را
بنیاد بر محامد و بر مکرمات کرد
هوش مصنوعی: محمود شهریار کریم، کسی است که پایه و اساس پادشاهی را بر خوبی‌ها و ارزش‌های نیکو بنا نهاد.
شطرنج ملک باخت ملک با هزار شاه
هر شاه را بلعب دگر شاهمات کرد
هوش مصنوعی: در بازی شطرنجی که ملک باخت، او با هزاران پادشاه مواجه شد و هر پادشاه به یک شیوه متفاوت با او بازی کرد.
شاها تو از سکندر بیشی، بدانجهت
کو هر سفر که کرد بدیگر جهات کرد
هوش مصنوعی: ای شاه، تو از سکندر بزرگتری، چون او هر جا که سفر کرد، بر دیگر مناطق هم تاثیر گذاشت.
عین الرضای ایزد جوئی تو در سفر
باز او سفر بجستن عین الحیات کرد
هوش مصنوعی: در سفر خود به دنبال رضایت خداوند باش، زیرا این جستجو همانند یافتن زندگی واقعی است.
تو کارها به نیزه و تیر و کمان کنی
او کارها به حیله و کلک و دوات کرد
هوش مصنوعی: تو در کارهای خود از قدرت و نیرو استفاده می‌کنی، اما او با نیرنگ و تدبیر و کلمات بر مسائل مسلط می‌شود.