اسیری لاهیجیشمارهٔ ۳۸
ای حسن ترا عالم و آدم شده مجلا
روی تو بذرات جهان کرده تجلی
هر لحظه کنی جلوه دیگر پی نظار
زان جلوه یکی مؤمن و دیگر شده ترسا
بی نور تو عالم همه در ظلمت نابود
ای رحمت عالم تو شده محیی موتی
دیدیم عیان مهر رخت از همه ذرات
زان روی شدیم از همه رو واله و شیدا
ما آینه جمله اسما و صفاتیم
بنموده ز ما عکس همه اسم و مسمی
هم ذات قدیمیم و هم اوصاف کمالش
هم مرکز و نه دایره چرخ معلی
هم عالم و هم خالق و قیوم دوعالم
هم عالم و حی و شنوائیم و توانا
هم وحدت و هم کثرت وهم مظهرو ظاهر
هم موسی و هم عیسی و هم دیر کلیسا
هم گبر و یهودیم گه قیدو اسیری
هم مؤمن آزاده ز دنیا و ز عقبی
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای حسن ترا عالم و آدم شده مجلا
روی تو بذرات جهان کرده تجلی
هوش مصنوعی: ای حسن، وجود تو همچون نمایشی از عالم و آدم شده است و روی تو جلوهگاه همه ذرات جهان گشته است.
هر لحظه کنی جلوه دیگر پی نظار
زان جلوه یکی مؤمن و دیگر شده ترسا
هوش مصنوعی: هر لحظه که تو زیبایی و جلوهای نو میکنی، نگاهی به آن میاندازم و میبینم که چه بسا یک مؤمن به عشق تو درآید و دیگری همانگونه که هست، از تو دور بماند.
بی نور تو عالم همه در ظلمت نابود
ای رحمت عالم تو شده محیی موتی
هوش مصنوعی: بدون نور تو، همه جا در تاریکی و نابودی است. ای رحمت جهانیان، تو موجب زنده شدن مردگان شدهای.
دیدیم عیان مهر رخت از همه ذرات
زان روی شدیم از همه رو واله و شیدا
هوش مصنوعی: ما با چشم خود زیبایی چهره تو را در همه جا مشاهده کردیم، از همین رو از هر جنبهای متوجه تو شده و شیدا و دل باختهایم.
ما آینه جمله اسما و صفاتیم
بنموده ز ما عکس همه اسم و مسمی
هوش مصنوعی: ما همانند آینهای هستیم که ویژگیها و نامهای مختلف را منعکس میکند. از ما تصویری از تمام نامها و معنای آنها نمایان میشود.
هم ذات قدیمیم و هم اوصاف کمالش
هم مرکز و نه دایره چرخ معلی
هوش مصنوعی: ما از یک طبیعت اصیل و اولیه برخورداریم و ویژگیهای کمال او را نیز داریم. ما در مرکز وجود هستیم و همچون دایرهای در چرخ نمیچرخیم.
هم عالم و هم خالق و قیوم دوعالم
هم عالم و حی و شنوائیم و توانا
هوش مصنوعی: هم علم و دانش، هم خالق و sustainer دو جهان، هم آگاه و زنده و شنوا و توانا هستیم.
هم وحدت و هم کثرت وهم مظهرو ظاهر
هم موسی و هم عیسی و هم دیر کلیسا
هوش مصنوعی: این جمله به بیان یکی بودن همه چیز و در عین حال تنوع آن اشاره دارد. همچنین به نمادهای مختلفی از مکاشفات الهی و ادیان اشاره میکند، مانند موسی و عیسی، که هر یک نمایندهای از حقیقتهای عمیق مذهبی هستند، در حالی که کلیسا نیز نمادی از جایگاه مذهبی و گروهی است. در نهایت، این عبارت نشان میدهد که همه اینها در واقع از یک منبع واحد نشأت میگیرند و در عین تفاوت، به وحدت در معنا اشاره دارند.
هم گبر و یهودیم گه قیدو اسیری
هم مؤمن آزاده ز دنیا و ز عقبی
هوش مصنوعی: ما همه از اقوام مختلف هستیم، گاهی در بند و اسیری به سر میبریم و گاهی هم آزاد و مستقل، چه از نظر دنیوی و چه از نظر معنوی.