اطلاعات
وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: همراهان گنجور
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
 رحم ای خدای دادگر کردی نکردی 
 ابقا به اعقاب قجر کردی نکردی 
هوش مصنوعی: ای خدای دادگر، به ما رحم کردی یا نه، فرزندان قجر را مورد لطف و رحمت خود قرار ندادی یا نه؟
 از این سپس میدان شاهان جهان را 
 گر از حلب تا کاشغر کردی نکردی 
هوش مصنوعی: بعد از این، اگر بخواهی که قدرت و سلطنت پادشاهان را از حلب تا کاشغر به چالش بکشی، هیچ نتیجهای نخواهی گرفت.
 پیش ملل شرمندگیمان کُشت زین روی 
 ما را از این شرمندهتر کردی نکردی 
هوش مصنوعی: ما در برابر ملتها شرمندهایم و از این بابت که بر ما این عذاب را نازل کردی، بیشتر شرمندهتری.
 در کینهخواهی خرابیهای ایران 
 ما را به شه گر کینهور کردی نکردی 
هوش مصنوعی: اگر به خاطر کینه و انتقام، خرابکاریها و ویرانیهای ایران را برپا کردی، بدان که در واقع هیچ کاری نکردی.
 در سایۀ این شاخه هرگز گل نروید 
 با تیشه قطع این شجر کردی نکردی 
هوش مصنوعی: در زیر این شاخه، هرگز گل نمیروید. با تیشهای که این درخت را قطع کردی، هیچ کار مثبتی انجام ندادی.
 از تارک شاه قدرقدرت اگر دور 
 این تاج با دست قدر کردی نکردی 
هوش مصنوعی: اگر دور تاج قدرتی که بر سر شاه بزرگ است، دست بگذاری، به هیچ چیز نرسیدهای.
 با مجلس شوری ز عارف گو جز این کار 
 فردا اگر کار دگر کردی نکردی 
هوش مصنوعی: در جلسهای که عارف حضور دارد، به او بگو که اگر فردا اقدام دیگری انجام دادی، این کار را نکردهای.
حاشیه ها
 1397/09/06 22:12
غلامحسین مرادی قره قانی
سلام .این تصنیف زیبای بیات ترک را استاد شجریان در کاست یوسف گمگشته به زیبایی تمام خوانده است
 1398/08/06 01:11
بهرام مشهور
خدمت دوست گرامی جناب غلامحسین مرادی قره قانی عرض می کنم در صنعت موسیقی ایرانی چیزی به نام بیات ترک وجود ندارد . آنچه که تحت این نام در موسیقی ایرانی وجود دارد بیات زند است .
 1399/03/01 09:06
محمّد مهدی ...
عرض سلام و ادب .
نغمهء بیات زند  یکی از آوازهای چهارگانه در دستگاه شور است،
پس از به سلطنت رسیدن قاجار و سقوط زندیه ،  به جای  بیات زند 
نام بیات ترک بر آن نهاده شد ، ولی با اینکه مدت سلطنت قاجاریه طولانی بود، خوشبختانه فراموش نشد و هنوز  اشخاصی هستند که نام اصلی آن را ذکر مینمایند.
 دیر زی   شاد زی   مهر افزون
 1404/02/15 18:05
امیر قربانی
لطف کنند دوستان معنی ابیات رو روان تر بیان کنند تا بهتر متوجه بشم.
به خصوص دو بیت آخر