گنجور

شمارهٔ ۷۱ - لغزیست که در طلب خربزه گفته

ای کریمی که در زمین امید
هرچه رست از سحاب جود تو رست
لغزی گفته‌ام که تشبیهش
هست زاحوال بدسگال تو چست
آنچه از پارسی و تازی او
چون مرکب کنی دو حرف نخست
در مزان هرکه بیندش گوید
نامی از نامهای دشمن تست
باز چون با ز پارسیش افتاد
در ... مادرش چه سخت و چه سست
وانچه باقی بماند از تازیش
هست همچون شمایلش به درست
مر مرا در شبی که خدمت تو
روی بختم به آب لطف بشست
داده‌ای آن عدد که بر کف راست
پشت ابهام از رکوع آن جست
بده ار پخته شد و گر نی نی
نه تو در بصره‌ای نه من در بست
در دو هستیت نیستی مرساد
تا که مرفوع هست باشد هست

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای کریمی که در زمین امید
هرچه رست از سحاب جود تو رست
هوش مصنوعی: ای بخشنده‌ای که در این جهان، امید هر چیزی که برمی‌خیزد، از بارش سخاوت تو نشأت می‌گیرد.
لغزی گفته‌ام که تشبیهش
هست زاحوال بدسگال تو چست
هوش مصنوعی: من به گونه‌ای سخن گفتم که می‌توان آن را به حال بد تو تشبیه کرد.
آنچه از پارسی و تازی او
چون مرکب کنی دو حرف نخست
هوش مصنوعی: آنچه از زبان فارسی و عربی به دست می‌آید، اگر با هم ترکیب کنی، دو حرف اول آن را می‌توانی به کار ببری.
در مزان هرکه بیندش گوید
نامی از نامهای دشمن تست
هوش مصنوعی: هرکس که او را ببیند، بر زبانش نامی از نام‌های دشمنان تو جاری می‌شود.
باز چون با ز پارسیش افتاد
در ... مادرش چه سخت و چه سست
هوش مصنوعی: وقتی با پارسی‌زبان‌ها ارتباط برقرار کرد، مادرش چقدر در این مورد سخت‌گیر و چقدر در این زمینه بی‌توجه بود.
وانچه باقی بماند از تازیش
هست همچون شمایلش به درست
هوش مصنوعی: هر چیزی که از تازگی و نو بودنش باقی بماند، مانند شکل و نمای آن به درستی باقی می‌ماند.
مر مرا در شبی که خدمت تو
روی بختم به آب لطف بشست
هوش مصنوعی: در شب‌هایی که من با حضور تو خوشبختی‌ام را به دست می‌آورم، نیکی و محبت تو مرا به پاکی و صفا می‌آورد.
داده‌ای آن عدد که بر کف راست
پشت ابهام از رکوع آن جست
هوش مصنوعی: آن عددی را به من داده‌ای که بر روی دست راست و پشت عدم روشنایی به‌دست آمده و از فروتنی و رکود ناشی می‌شود.
بده ار پخته شد و گر نی نی
نه تو در بصره‌ای نه من در بست
هوش مصنوعی: اگر به من بخشیده شد، خوب است وگرنه تو در بصره‌ای و من در بست.
در دو هستیت نیستی مرساد
تا که مرفوع هست باشد هست
هوش مصنوعی: در دو وجود، وجودی وجود ندارد که برای رهایی از هستی تلاش کند.