انوریشمارهٔ ۳۱۶ - در هجو
نه نجیب از پی آن شد به فلک بر کورا
همتی بود که آن می‌شد و او بر فتراک
واینکه در خاک فتادست کنون هم زان نیست
که گزافیست ز دوران و بدی از افلاک
فلک از دور همی دیدش کی دانست او
که نه با صورت خوبست و نه با سیرت پاک
برکشیدش ز جهان تا به مقامی که ازوی
هرکه برتر شود ایمن بود از بیم هلاک
چون بدیدش که کسی نیست رها کردش باز
تا دگرباره نگونسار درافتاد به خاک
شمارهٔ ۳۱۵ - شراب خواهد: ای خواجهٔ مبارک بر بندگان شفیقشمارهٔ ۳۱۷ - در شکایت: ایا رادی که اندر ناف آهو
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نه نجیب از پی آن شد به فلک بر کورا
همتی بود که آن می‌شد و او بر فتراک
هوش مصنوعی: در این بیت به تلاش و کوشش یک فرد اشاره شده است که برای رسیدن به هدفش به سوی آسمان (بلندی‌ها) می‌رود. او با همتی بلند و اراده‌ای قوی تلاش می‌کند تا به هدف نهایی خود برسد و در این مسیر، هیچ چیز نمی‌تواند مانع او شود. در واقع، این بیت بیانگر اهمیت تلاش و اراده برای دستیابی به موفقیت است.
واینکه در خاک فتادست کنون هم زان نیست
که گزافیست ز دوران و بدی از افلاک
هوش مصنوعی: اینکه اکنون در خاک افتاده، دلیلش بر این نیست که بی‌دلیل از سرنوشت و ناپایداری دنیوی است.
فلک از دور همی دیدش کی دانست او
که نه با صورت خوبست و نه با سیرت پاک
هوش مصنوعی: آسمان از دور او را می‌دید، اما آیا می‌دانست که او نه تنها با ظاهر زیبا نیست، بلکه با شخصیت نیکو نیز شناخته نمی‌شود؟
برکشیدش ز جهان تا به مقامی که ازوی
هرکه برتر شود ایمن بود از بیم هلاک
هوش مصنوعی: او را از دنیا برداشت و به جایگاهی رسانید که هر کسی که از او بالاتر باشد، از خوف هلاکت در امان باشد.
چون بدیدش که کسی نیست رها کردش باز
تا دگرباره نگونسار درافتاد به خاک
هوش مصنوعی: وقتی او دید که هیچ‌کس در کمک به او نیست، او را رها کرد و دوباره به زمین افتاد.