انوریقصیدهٔ شمارهٔ ۱۳ - در مدح مجدالدین ابوالحسن عمرانی
ای جهان عدل را انصاف تو مالکرقاب
دین حق را مجد و گردون شرف را آفتاب
دست عدلت خاک را بیرون کند از دست باد
پای قهرت بسپرد مر باد را در زیر آب
فکرتت همچون فلک دائم سبک دارد عنان
صولتت همچون زمین دائم گران دارد رکاب
پیش سیر حکم تو چون خاک باد اندر درنگ
پیش سنگ حلم تو چون باد خاک اندر شتاب
از بزرگی اوج گردون زیبدت سقف خیام
وز شگرفی جرم کیوان شایدت میخ طناب
رد و منعت حکم گردون را حنا بر کف نهد
در هر آن عزمی که تو نوک قلم کردی خضاب
کشتهٔ قهر تو را تقدیر ننماید نشور
چشمهٔ فضل تو را ایام ننماید سراب
دست عدلت گر بخواهد آشیان داند نهاد
کبک را در مخلب شاهین و منقار عقاب
در جهان مصلحت با احتساب عدل تو
قوت مستی همی بیرون توان کرد از شراب
ای ز استسلام انصاف تو جز بخت تو را
یک جهان را برده اندر سایهٔ عدل تو خواب
دشمنت را آب نی از خاکساری در جگر
لاجرم بر آتش حسرت جگر دارد کباب
همچو قارون در زمین پنهان کنی بدخواه را
گر به گردون برشود همچون دعای مستجاب
بر ضمیر خصم تو یاد تو همچون نان رود
کز اثیر اندر هوای تیرهشب جرم شهاب
زاتفاق رای تو با صدر دین آسوده گشت
عالمی از اضطرار و امتی از اضطراب
در مذاق دهر هست از لطف تو طعم شکر
در دماغ چرخ هست از خوی تو بوی گلاب
شد قویدل دولت و دین از وفاق هر دوان
قوت دل میزاید آری در طبیعت از جلاب
گر نبودی طبع تو دانش نماندی در جهان
ور نبودی دست او بخشش بماندی در نقاب
چرخ پیش همت تو همچو باطل پیش حق
فتنه پیش بأس او همچون قصب در ماهتاب
تو ز بهر او همیخواهی بزرگی و شرف
او ز بهر خدمت تو زندگانی و شباب
گر برای او نباشد تو نخواهی صدر و قدر
ور برای تو نباشد او نخواهد جاه و آب
تا بپیوستهست دست عهدتان با یکدگر
دست جور از دهر ببرید اینت پیوند صواب
گرچه استحقاق آن دارد که از سلطان وقت
هر حدیثی کاو بگوید نزد او یابد جواب
هم به اقبال تو مییابد ز سلطان جهان
اسب و طوق و جامه و فرمان و القاب خطاب
گرچه گل بر بار چون بشگفت خود تازه بود
تازگیش آخر صبا میبخشد و تری سحاب
ای زبان راستگویت هم حدیث غیب صرف
وی خیال راستبینت همنشین وحی ناب
تا بود مقدور سعد و نحس گردون خیر و شر
تا بود مجبور سرد و گرم گیتی شیخ و شاب
پایهٔ قدرت مباد از گردش گردون فرود
عالم عمرت مباد از آفت گیتی خراب
عرض پاکت همچو ذات عقل ایمن از فساد
سال عمرت همچو دور چرخ بیرون از حساب
بدسگالت در دو گیتی در سقر باد و سفر
نیکخواهت در دو عالم در ثنا و در ثواب
قصیدهٔ شمارهٔ ۱۲: ای سخا را مسببالاسبابقصیدهٔ شمارهٔ ۱۴ - در مدح ابوالمعالی مجدالدین بن احمد: ای از کمال حسن تو جزوی در آفتاب
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
حاشیه ها
1397/10/12 17:01
پارسا
بیت سوم: قدما معتقد بودند که فلک متحرک و زمین ثابت است. در این مورد نظامی گنجوی میگوید: به نام آنکه هستی نام ازو یافت فلک جنبش زمین آرام ازو یافت.
عنان سبک کردن و رکاب گران کردن هر دو کنایه از تاختن و با سرعت راندن است.
1400/04/21 11:07
امیرحسین سدهی
برضمیر خصم تو یاد تو همچون نان رود- اصلاح گردد.
برضمیر خصم تو یاد تو همی چونان رود
چونان: مانند