گنجور

شمارهٔ ۲۰

خیزید و می آرید که هنگام بهار است
رخسار عروسان چمن همچو نگار است
آن شاخ که بُد عور، کنون مُلحَم‌پوش است
و آن دشت که بُد ساده، کنون سرّ عذار است
در دامن گلزار، صبا مدخنه‌سوز است
در چهره نیلوفر، حوض آینه‌دار است
گل باز قباپوش شد و لاله کُلَه‌دار
این چیست؟ همه خلعت سلطان بهار است
مرد از می صافی ننشیند به چنین وقت
هر سر که ز جام هوسی، جفت خماراست
خرم دل آن کس که دلی دارد و یاری
بیچاره اثیر است که بس بی دل و یار است

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خیزید و می آرید که هنگام بهار است
رخسار عروسان چمن همچو نگار است
هوش مصنوعی: بلند شوید و نوشیدنی بیاورید، زیرا زمان بهار است. چهره عروسان باغ مانند نقش و نگار زیباست.
آن شاخ که بُد عور، کنون مُلحَم‌پوش است
و آن دشت که بُد ساده، کنون سرّ عذار است
هوش مصنوعی: شاخه‌ای که قبلاً آسیب‌دیده و بی‌زیبایی بود، حالا با زیبایی پوشیده شده است و دشت که زمانی ساده و بی‌زینت بود، اکنون به راز زیبایی چهره تبدیل شده است.
در دامن گلزار، صبا مدخنه‌سوز است
در چهره نیلوفر، حوض آینه‌دار است
هوش مصنوعی: در باغ گل، نسیم خوشبو همچون آتش‌سوزی به مشام می‌رسد و در چهره نیلوفر، حوضی وجود دارد که مانند آینه منعکس‌کننده زیبایی است.
گل باز قباپوش شد و لاله کُلَه‌دار
این چیست؟ همه خلعت سلطان بهار است
هوش مصنوعی: گل به تازگی شکوفا شده و لاله هم در حال زیبا شدن است. این تغییرات نشانی است از زیبایی‌های بهار و همه‌ی این جلوه‌ها نماد سرزندگی و زیبایی فصل بهار است.
مرد از می صافی ننشیند به چنین وقت
هر سر که ز جام هوسی، جفت خماراست
هوش مصنوعی: مردان واقعی در زمان‌های سخت و دون، به نوشیدنی پاک و باکیفیت روی نمی‌آورند، چرا که هر که از عشق و شوق بیمار باشد، سرنوشتش به حالت مستی و خماری می‌انجامد.
خرم دل آن کس که دلی دارد و یاری
بیچاره اثیر است که بس بی دل و یار است
هوش مصنوعی: شادی و خوشحالی از آن کسی است که دلش پر از محبت و دوست داشتن باشد، چرا که فردی بیچاره و تنهاست که بدون محبت و یاری دیگران زندگی می‌کند.