شمارهٔ ۱۵
زمین گرد است مانند گلوله
نیوتن کرده واضح این مقوله
اگر چه گفته فیثاغورث از پیش
نبودش حجتی بر گفته خویش
نیوتن قول خود را با دلائل
بیان کرده ولله در قائل
دلیل اولینش گردی آب
به دریا اندر آوین نکته دریاب
که بحر از بر فزونتر هست بیشک
به حجت تابع افزون شد اندک
کی کو بیند، یم را بساحل
شود از دور با کشتی مقابل
نخست از پیکر کشتی در آن یم
نبیند هیچ غیر از نوک پرچم
چو آید پیشتر بیند اصولش
ز روی نسبت افزایش بطولش
شمارهٔ ۱۴ - طلیعه روزنامه نیم رسمی آفتاب: خداوندان دانش را بشارتشمارهٔ ۱۶: این چه . . . الملک بود ای نور چشم
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زمین گرد است مانند گلوله
نیوتن کرده واضح این مقوله
هوش مصنوعی: زمین به شکل گرد و مانند یک گلوله است، این موضوع به وضوح توسط نیوتن توضیح داده شده است.
اگر چه گفته فیثاغورث از پیش
نبودش حجتی بر گفته خویش
هوش مصنوعی: اگرچه فیثاغورث قبلاً این موضوع را بیان نکرده بود، اما این موضوع دلیل قاطعی بر گفتههای او نیست.
نیوتن قول خود را با دلائل
بیان کرده ولله در قائل
هوش مصنوعی: نیوتن دلیلهای خودش را به وضوح بیان کرده و به آنچه میگوید، ایمان دارد.
دلیل اولینش گردی آب
به دریا اندر آوین نکته دریاب
هوش مصنوعی: آب در دریا به شکل گردی شناور است، پس به این نکته توجه کن که چیزهای کوچک میتوانند در میان بزرگیها نیز وجود داشته باشند.
که بحر از بر فزونتر هست بیشک
به حجت تابع افزون شد اندک
هوش مصنوعی: به طور مسلم، دریا (حقیقت) از آنچه که در نظر میآید بیشتر و عمیقتر است و با استدلال و دلیل، میتوان فهمید که هرچه بیشتر به آن بپردازیم، اطلاعات و درک ما از آن بیشتر خواهد شد.
کی کو بیند، یم را بساحل
شود از دور با کشتی مقابل
هوش مصنوعی: اگر کسی در دوردست بخواهد دریا را ببیند، باید با کشتی به ساحل نزدیک شود.
نخست از پیکر کشتی در آن یم
نبیند هیچ غیر از نوک پرچم
هوش مصنوعی: در آغاز، کسی از بدنه کشتی در آن دریا چیزی جز نوک پرچم را نمیبیند.
چو آید پیشتر بیند اصولش
ز روی نسبت افزایش بطولش
هوش مصنوعی: هرگاه کسی به جلوتر برود، میتواند مبانی و اصول خود را از روی نسبت و رابطهای که با طول و عمق موضوع دارد، ببیند.