گنجور

شمارهٔ ۵۳ - ماده تاریخ حاج آقا محسن عراقی

حجت الاسلام کهف الحق ملا ذالمسلمین
کز درخت علم نطقش بار و فکرش بیخ شد
بحر علم و طور حکمت حاجی آقا محسن آنک
فلک دین را لنگر و مهد زمین را میخ شد
آنکه بودی خادمش مریخ و تیر از این سرای
در مقامی برتر از چرخ مه و مریخ شد
آنکه در هنگام حجت مشرک از انذار او
همچو مرغی بر فراز آتش اندر سیخ شد
پنجم شهر جمادی الآخره در آخرت
رفت و از سوگش اجل مستوجب توبیخ شد
بس بزرگ آمد غمش بر خلق از طبع ادیب
«اعظم الله اجرهم » این وقعه را تاریخ شد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حجت الاسلام کهف الحق ملا ذالمسلمین
کز درخت علم نطقش بار و فکرش بیخ شد
هوش مصنوعی: حجت‌الاسلام کهف الحق ملا ذالمسلمین، فردی است که از درخت علم، گفتار و اندیشه‌اش به ثمر نشسته و پرورش یافته است.
بحر علم و طور حکمت حاجی آقا محسن آنک
فلک دین را لنگر و مهد زمین را میخ شد
هوش مصنوعی: حاجی آقا محسن به عنوان یک شخصیت برجسته در دانش و حکمت شناخته می‌شود. او به گونه‌ای در زندگی دینی و زمین قرار دارد که مانند لنگر در دریا و میخی در زمین، نقش ثابتی دارد و پشتیبان آن‌هاست.
آنکه بودی خادمش مریخ و تیر از این سرای
در مقامی برتر از چرخ مه و مریخ شد
هوش مصنوعی: آن کسی که در این دنیا به خدمتِ او، سیاره‌هایی مانند مریخ و تیر (زهره) هستند، حالا در مقامی قرار دارد که بالاتر از همهٔ آسمان‌ها و سیارات است.
آنکه در هنگام حجت مشرک از انذار او
همچو مرغی بر فراز آتش اندر سیخ شد
هوش مصنوعی: آن کس که در زمان برقراری دلایل و نشانه‌ها، به جای قبول و پیروی، مانند پرنده‌ای در میانه آتش به نشانه ترس و ناراحتی از تهدید فرار کرده است.
پنجم شهر جمادی الآخره در آخرت
رفت و از سوگش اجل مستوجب توبیخ شد
هوش مصنوعی: پنجمین روز از ماه جمادی الآخر به پایان رسید و کسانی که از مرگ او غمگین بودند، مورد سرزنش قرار گرفتند.
بس بزرگ آمد غمش بر خلق از طبع ادیب
«اعظم الله اجرهم » این وقعه را تاریخ شد
هوش مصنوعی: غم و اندوه مردم به خاطر این واقعه چنان عظیم و بزرگ بود که به یک شعر شاعرانه تبدیل شد و در تاریخ ثبت شد.