گنجور

شمارهٔ ۲۰

شنیده‌ام چو سلیمان به تخت داد نشست
خرد به درگهش استاد و چشم فتنه بخفت
ز دور دید که گنجشک نر به جفت عزیز
ترانه‌خوان و سرود آنچنان که شاه شنفت
من این رواق سلیمان توانم از منقار
ز جای کند و به دریا فکند و خاکش رفت
به خشم شد شه و گنجشک بی‌نوا چون یافت
که این حدیث شهنشه شنید و زان آشفت
بگفت خشم مگیر ای ملک ز لغزش من
که پیش همسر خود لاف‌ها زدم بنهفت
چرا که لاف زدن کیمیای مرد بود
برای آنکه کند جلوه در برابر جفت
گرفته بود دل شهریار از آن گفتار
پس از شنیدن این عذر همچو گل بشکفت
شنیدن سخن راست خشم وی بزدود
گناه او همه بخشید و عذر او پذرفت

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شنیده‌ام چو سلیمان به تخت داد نشست
خرد به درگهش استاد و چشم فتنه بخفت
هوش مصنوعی: شنیده‌ام که هنگامی که سلیمان بر تخت سلطنت نشست، حکمت و درایت در کنار او قرار گرفت و چشم‌های فتنه و آشوب بسته شد.
ز دور دید که گنجشک نر به جفت عزیز
ترانه‌خوان و سرود آنچنان که شاه شنفت
هوش مصنوعی: از دور مشاهده کرد که جوجه‌گنجشک نر به آواز و سرود جفتش که برایش عزیز است، گوش می‌دهد و آنقدر در نوازش‌های او غرق شده که حتی شاه هم به آن گوش فرا داده است.
من این رواق سلیمان توانم از منقار
ز جای کند و به دریا فکند و خاکش رفت
هوش مصنوعی: من می‌توانم این کاخ سلیمان را از جا کنده و به دریا بیندازم و خاکش را نیز منتشر کنم.
به خشم شد شه و گنجشک بی‌نوا چون یافت
که این حدیث شهنشه شنید و زان آشفت
هوش مصنوعی: پادشاه از دست این ماجرا بسیار عصبانی شد، زیرا متوجه شد که این ماجرا به گوش شاه رسیده و به همین خاطر دچار نگرانی و آشفتگی شد.
بگفت خشم مگیر ای ملک ز لغزش من
که پیش همسر خود لاف‌ها زدم بنهفت
هوش مصنوعی: ای پادشاه، از خشم بپرهیز و از اشتباه من ناراحت نباش، زیرا من در حضور همسرم به خودم نازیدم و دروغ‌ها گفتم.
چرا که لاف زدن کیمیای مرد بود
برای آنکه کند جلوه در برابر جفت
هوش مصنوعی: چون مردانگی و اصالت واقعی نیاز به خودنمایی ندارد، برخی افراد برای جلب توجه و نمایش خود، به لاف زدن روی می‌آورند.
گرفته بود دل شهریار از آن گفتار
پس از شنیدن این عذر همچو گل بشکفت
هوش مصنوعی: دل شهریار از آن سخن ناراحت شده بود، اما بعد از شنیدن این عذر، همچون گل شکفت و شاد شد.
شنیدن سخن راست خشم وی بزدود
گناه او همه بخشید و عذر او پذرفت
هوش مصنوعی: شنیدن حرف‌های راست و درست خشم او را از بین برد و او همه گناهان را بخشید و عذر او را پذیرفت.