شمارهٔ ۴۵
ازین مکتوب دانستم که دلدارم غمی دارد
چو زلف خود شبی تاریک و روز درهمی دارد
چرا نالد ز غم ماهی که بر تخت شهنشاهی
ز جم جام، از خضر لعل، از سلیمان خاتمی دارد
نفرساید ز فرعون آنکه در جیش ید بیضا
نیندیشد ز جادو آنکه اسم اعظمی دارد
اگر غم فی المثل افراسیابستی چه باک آنرا
که اندر لشکر حسن از محبت رستمی دارد
اگر دجال سرتاسر جهان را زیر حکم آرد
نترسد آنکه با خود همنفس عیسی دمی دارد
چه غم آن دلستان را از خم و پیچ جهان باشد
که اندر تار گیسو پیچ و در ابرو خمی دارد
نگوید با من آن غم چیست تا کوشم به درمانش
مرا پنداری اندر دیده چون نامحرمی دارد
نه راهم داد، در کویش نه بنشانده به پهلویش
مگر چون چشم آهویش به دل از من رمی دارد
ز بی بنیادی اوضاع گردون، غم مخور جانا
که عشق من به دیدارت اساس محکمی دارد
مگر رنج تو از درد شهیدانت فزونستی
و یا وزن تو از نه کرسی گردون کمی دارد
تو اندر کعبه دل آیت قدسی اگر خواندی
که کعبه هاجری بیت المقدس مریمی دارد
جمال روشنت با لعل میگون هست دارائی
که با آیینه اسکندری جام جمی دارد
چراغ غصه خامش کن غم گیتی فرامش کن
ز دور دهر دل خوش کن که اینهم عالمی دارد
به غیر از مرگ هر دردی که یابی باشدش درمان
بجز زخم زبان هر زخم کاری مرهمی دارد
الهی تا قیامت شاد و خرم باد دلدارم
که بر یادش دل من حال شاد و خرمی دارد
امیری را درون دل بود چون خانه ویران
که طوفان بیند از اشکی و سیل از شبنمی دارد
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ازین مکتوب دانستم که دلدارم غمی دارد
چو زلف خود شبی تاریک و روز درهمی دارد
هوش مصنوعی: از این نامه فهمیدم که معشوقم دلی ناآرام دارد، مانند موهایش که در شب تار و روز نامرتب است.
چرا نالد ز غم ماهی که بر تخت شهنشاهی
ز جم جام، از خضر لعل، از سلیمان خاتمی دارد
هوش مصنوعی: چرا ماهی از غم ناله کند، وقتی که بر تخت سلطنت، جواهراتی از خضر و انگشتر سلیمان را دارد؟
نفرساید ز فرعون آنکه در جیش ید بیضا
نیندیشد ز جادو آنکه اسم اعظمی دارد
هوش مصنوعی: کسی که از فرعون نمیترسد، در حالی که او به معجزهای مانند ید بیضا فکر نکرد، در برابر جادو هم نگران نیست؛ او نام بزرگی دارد.
اگر غم فی المثل افراسیابستی چه باک آنرا
که اندر لشکر حسن از محبت رستمی دارد
هوش مصنوعی: اگر غم و ناراحتی مانند افراسیاب باشد، جای نگرانی نیست، زیرا کسی که در لشکر حسن است، به واسطه محبت رستم آرامش دارد.
اگر دجال سرتاسر جهان را زیر حکم آرد
نترسد آنکه با خود همنفس عیسی دمی دارد
هوش مصنوعی: اگر دجال بر تمام جهان تسلط پیدا کند، کسی که در دلش به عیسی (ع) ایمان دارد و با او ارتباط روحی برقرار کرده، به راحتی از این وضعیت نمیترسد.
چه غم آن دلستان را از خم و پیچ جهان باشد
که اندر تار گیسو پیچ و در ابرو خمی دارد
هوش مصنوعی: دلبر زیبا و دلنشین، چه غمی از پیچیدگیها و دردهای دنیا دارد، وقتی که خود در گیسوی پیچدارش و در خم ابرویش زیباییها دارد؟
نگوید با من آن غم چیست تا کوشم به درمانش
مرا پنداری اندر دیده چون نامحرمی دارد
هوش مصنوعی: نگوید با من آن غم چیست یعنی نگوید کسی از غم من و چگونگی آن. تا کوشم به درمانش مرا پنداری یعنی من تلاش میکنم که این غم را درمان کنم و تو ممکن است مرا همانند کسی که به او اعتماد ندارد ببینی.
نه راهم داد، در کویش نه بنشانده به پهلویش
مگر چون چشم آهویش به دل از من رمی دارد
هوش مصنوعی: او نه اجازه میدهد که به راهش بروم و نه کنار خودش بنشینم. فقط مانند چشمان آهویش که به دلم تیر میزند، با نگاهش از من دوری میکند.
ز بی بنیادی اوضاع گردون، غم مخور جانا
که عشق من به دیدارت اساس محکمی دارد
هوش مصنوعی: به خاطر بیثباتی اوضاع دنیا نگران نباش، عزیزم؛ زیرا عشق من به تو پایهای محکم و استوار دارد.
مگر رنج تو از درد شهیدانت فزونستی
و یا وزن تو از نه کرسی گردون کمی دارد
هوش مصنوعی: آیا رنج تو از درد شهدای تو بیشتر است یا اینکه وزن تو از نه کرسی آسمان کمتر است؟
تو اندر کعبه دل آیت قدسی اگر خواندی
که کعبه هاجری بیت المقدس مریمی دارد
هوش مصنوعی: تو در دل خود آیتی از پاکی و تقدس داری، اگر بخوانی که کعبه یک سنگ خیالی است، در واقع مکانی مقدس که به مریم تعلق دارد.
جمال روشنت با لعل میگون هست دارائی
که با آیینه اسکندری جام جمی دارد
هوش مصنوعی: زیبایی تو که به رنگ میباشد، ثروتی است که با آینهای به بزرگی آینه اسکندر، میتوان آن را مشاهده کرد.
چراغ غصه خامش کن غم گیتی فرامش کن
ز دور دهر دل خوش کن که اینهم عالمی دارد
هوش مصنوعی: غم و اندوه را از خود دور کن و فراموشش کن. به دور و برت نگاه کن و خودت را خوشحال کن، زیرا جهان پر از زیباییها و تجربیات شیرین است.
به غیر از مرگ هر دردی که یابی باشدش درمان
بجز زخم زبان هر زخم کاری مرهمی دارد
هوش مصنوعی: غیر از مرگ، هر دردی را میتوان درمان کرد و فقط زخم زبان است که شفابخش ندارد.
الهی تا قیامت شاد و خرم باد دلدارم
که بر یادش دل من حال شاد و خرمی دارد
هوش مصنوعی: خداوند، تا همیشه دل محبوبم شاد و خوش باشد، زیرا یاد او باعث خوشحالی و سرور دل من است.
امیری را درون دل بود چون خانه ویران
که طوفان بیند از اشکی و سیل از شبنمی دارد
هوش مصنوعی: دل امیری از دغدغهها و غمها مانند خانهای ویران است که در آن طوفانها و بارانهای سخت را تجربه کرده و حتی یک اشک یا شبنم هم میتواند آن را دچارFlood کند.