گنجور

شمارهٔ ۵

بزغت شمس الخدود من سموات القدود
و جنینا الورد من و جنه ابکار و خود
رافلات فی ثیاب من حریر و برود
حسبتهاالعین حورالعین فی دارالخلود
غاده فیهن کالسمط من الدر النضید
قدها غصن به اینع رمان النهود
بابی حورآء اقدیها طریفی و تلیدی
ضربت فی فرعهاالمسک بماورد و عود
و حکست شاکله الارام فی جفن وجید
و قضیب البان فی حسن قیام و قعود
فشفینا النفس من تقبیلها رغم الحسود
و سقینا شربه من کفها شرب الیهود
کلما نشرب قلنا یالهاهل من مزید
و شدالطیر علی الاغصان انواع النشید
من قواف و اعاریض طویل و مدید
و حکمی القمری عن سجع حبیب و ولید
و حمامات الحمی یروین عن شعر لبید
والثریا شبه عنقود بدت او کعقود
نضدت من لولو فی نحرا تراب عنید
و طلوع القمر الا زهر من افق بعید
کطلوع الخیر من راحه مولانا الفرید
حط فی اطرازند رحنا فی یوم عید
یوم تایید الامام المصطفی عبدالحمید
آیه الرحمن کهف الخلق سالار الجنود
و امین الله ذی العزه و الملک السدید
ثامن السبع العلی السامی علی سعدالسعود
و ابوالداهیه الدهیاء ذوالطن الشدید
بطشه یفری قلوب الخصم من قبل الجلود
لا بسکین حدید و برمح من حدید
هزمن ذکراه روحی یا غداه العید عودی
فلقد بورکت یا عید مع الفال السعید
یا امیرا سارفی موکبه جیش الوجود
و غدا طوع یدیه الناس طارا کالعبید
قد ملکت الخلق بالاحسان من بیض و سود
و کذا تستعبد الناس باحسان وجود
خصمک المشئوم امسی کقدار فی ثمود
یا مفیدا مستفیدا من نوال و سجود
با بی انت و امی من مفید مستفید
عش حمیدا سالما فی شاهق القصر المشید
کل یوم لک من عیش جدید فی جدید

اطلاعات

قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بزغت شمس الخدود من سموات القدود
و جنینا الورد من و جنه ابکار و خود
هوش مصنوعی: در این شعر به زیبایی و لطافت جوانان اشاره شده است. مانند نور خورشید بر چهره‌ها و گلی که از بهشت چیده شده، این جوانان هم دلی شاداب و زیبایی خاصی دارند. این توصیف، تصویری از طراوت و دلنشینی جوانی را به تصویر می‌کشد.
رافلات فی ثیاب من حریر و برود
حسبتهاالعین حورالعین فی دارالخلود
هوش مصنوعی: در اینجا توصیف زیبای افرادی است که در لباس‌های نرم و ابریشمی زندگی می‌کنند و زیبایی آن‌ها به قدری خیره‌کننده است که تصور می‌شود آن‌ها حوریان بهشتی هستند، در سرزمینی که جاودانه است.
غاده فیهن کالسمط من الدر النضید
قدها غصن به اینع رمان النهود
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر به زیبایی و جذابیت زنانی اشاره می‌کند که مانند دانه‌های درخشان مروارید و با قامت‌هایی لطیف و دلربا هستند. او تشبیه می‌کند که این زنان همچون شاخه‌های لطیف نخل به بار نشسته‌اند و زیبایی‌هایشان توجه را جلب می‌کند.
بابی حورآء اقدیها طریفی و تلیدی
ضربت فی فرعهاالمسک بماورد و عود
هوش مصنوعی: بیت به توصیف زیبایی حوریان و ویژگی‌های معطر و دلربای آن‌ها می‌پردازد. از لطافت و ظرافت بدن‌شان صحبت می‌کند و به تاثیر نمونه‌های طبیعی مانند گل‌ها و چوب‌ها در شکوه و زیبایی آن‌ها اشاره می‌کند. در کل، حس شگفتی و تحسین از زیبایی‌های طبیعی و انسانی در این بیت وجود دارد.
و حکست شاکله الارام فی جفن وجید
و قضیب البان فی حسن قیام و قعود
هوش مصنوعی: و شکل و ویژگی‌های زیبا به طور طبیعی در چهره‌ای جذاب و خوش‌فرم نمایان است، در حالی که قامت و ایستادن او به اندازه زیبایی‌هایی که دارد شگفت‌انگیز و دلربا به نظر می‌رسد.
فشفینا النفس من تقبیلها رغم الحسود
و سقینا شربه من کفها شرب الیهود
هوش مصنوعی: ما جانمان را از بوسه‌های او سیراب کردیم، با وجود حسادت و بدخواهی دیگران. و از دست او نوشیدیم، گویی که شراب یهودی بود.
کلما نشرب قلنا یالهاهل من مزید
و شدالطیر علی الاغصان انواع النشید
هوش مصنوعی: هر بار که نوشیدنی سرو می‌شود، ما با شوق درخواست می‌کنیم که بیشتر بیاورند و پرندگان در شاخه‌ها، انواع آوازها را می‌خوانند.
من قواف و اعاریض طویل و مدید
و حکمی القمری عن سجع حبیب و ولید
هوش مصنوعی: من به بررسی و تحلیل بی‌پایان و عمیق موضوعات مختلف می‌پردازم و در پی یافتن کلام زیبا و دلنشین هستم.
و حمامات الحمی یروین عن شعر لبید
والثریا شبه عنقود بدت او کعقود
هوش مصنوعی: و در حمام‌های گرم، اشعار لبید را برای ما نقل می‌کنند و ستاره ثریا همچون خوشه‌ای از انگور نمایان شده است.
نضدت من لولو فی نحرا تراب عنید
و طلوع القمر الا زهر من افق بعید
هوش مصنوعی: من در جستجوی گوهری در دریا هستم، که بر خلاف زرق و برق آن، حیات و زیبایی‌اش را از دور می‌بینم.
کطلوع الخیر من راحه مولانا الفرید
حط فی اطرازند رحنا فی یوم عید
هوش مصنوعی: با طلوع خوبی‌ها از خواب راحت مولای یگانه‌ام، در روز عید به سوی او می‌رویم.
یوم تایید الامام المصطفی عبدالحمید
آیه الرحمن کهف الخلق سالار الجنود
هوش مصنوعی: روز تأیید امام منتخب، عبدالحمید، آیه‌ای از رحمت و هدایت خداوند که رهبری مخلوقات و پرچم‌دار سپاهیان است.
و امین الله ذی العزه و الملک السدید
ثامن السبع العلی السامی علی سعدالسعود
هوش مصنوعی: خداوندی که امین و صاحب عظمت و سلطنت است، و برترین و کنونی است که بالاترین درجات را دارد و بهترین حالات را برای بندگانش فرامی‌آورد.
و ابوالداهیه الدهیاء ذوالطن الشدید
بطشه یفری قلوب الخصم من قبل الجلود
هوش مصنوعی: ابوالداهیه، فردی با قدرت و شجاعت بسیار است که با ضربات سخت و ناگهانی‌اش، دل‌های دشمنان را به تنگ می‌آورد و از شدت ترس، آنها را فرسوده می‌سازد.
لا بسکین حدید و برمح من حدید
هزمن ذکراه روحی یا غداه العید عودی
هوش مصنوعی: بیت به نوعی احساساتی را بیان می‌کند که به یاد و خاطره‌ای شیرین اشاره دارد. در این شعر، حسرت و longing برای ملاقات دوباره با کسی که برای شاعر بسیار عزیز است، به تصویر کشیده شده. شاعر به انتظار آن لحظه‌ی خاص و روح‌بخش می‌باشد که دوباره این شخص را در کنار خود ببیند، انگار مانند روز تولدی دوباره. این ارتباط عمیق و احساساتی با یادآوری گذشته، در زندگی شاعر تأثیر زیادی دارد.
فلقد بورکت یا عید مع الفال السعید
یا امیرا سارفی موکبه جیش الوجود
هوش مصنوعی: آری، ای عید پربرکت، ای روز خوشبختی و شادمانی، ای امیری که خیل خدمتگزاران تو همچون جویبار حیات در حال حرکت هستند.
و غدا طوع یدیه الناس طارا کالعبید
قد ملکت الخلق بالاحسان من بیض و سود
هوش مصنوعی: و فردا مردم همچون بندگان به دست او خواهند بود، زیرا او با نیکی و مهربانی، همه را در اختیار خود خواهد گرفت، چه سیاه و چه سفید.
و کذا تستعبد الناس باحسان وجود
خصمک المشئوم امسی کقدار فی ثمود
هوش مصنوعی: تو نیز می‌توانی دیگران را به بندگی خود درآوری، به واسطه نیکی و احسانی که به آن‌ها می‌کنی، اما دشمنی بدخواه تو به‌سان تقدیر قوم ثمود است که سرانجام بر سرشان آمد.
یا مفیدا مستفیدا من نوال و سجود
با بی انت و امی من مفید مستفید
هوش مصنوعی: ای کاش از بخشش و سجود تو بهره‌مند شوم، همان‌طور که تو از من بهره می‌گرفتی.
عش حمیدا سالما فی شاهق القصر المشید
کل یوم لک من عیش جدید فی جدید
هوش مصنوعی: عشق و محبت به حمیدا در قصری بلند و عظیم، هر روز برایت زندگی تازه‌ای به ارمغان می‌آورد.