گنجور

رباعی شمارهٔ ۷۰

گویند «دل آیینهٔ آیین عجب‌ست»
دوری رخ شاهدان خودبین عجب‌ست
در آینه روی شاهدان نیست عجب
خود شاهد و خود آینه‌اش این عجب‌ست

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گویند «دل آیینهٔ آیین عجب‌ست»
دوری رخ شاهدان خودبین عجب‌ست
هوش مصنوعی: می‌گویند دل مانند آیینه‌ای است که در آن زیبایی‌های عجیبی را نشان می‌دهد، اما دوری از چهره‌های معشوقان خودبینی باعث می‌شود این زیبایی‌ها ناپدید شوند.
در آینه روی شاهدان نیست عجب
خود شاهد و خود آینه‌اش این عجب‌ست
هوش مصنوعی: در آینه، تصویری از زیبایی‌ها وجود ندارد، این عجیب است که خود آن زیبایی، هم شاهد است و هم آینه‌ی خود.

حاشیه ها

1399/09/21 18:11
علی

سلام،به نظر میرسد مصرع دوم از نظر وزن مشکل دارد.

1402/10/15 23:01
حمید رضا آزاد

همانگونه که از شاعر و عارف جلیل القدر، ابو سعید ابوالخیر انتظار مصراع نامناسب و نامربوط نمی توان داشت، از این دو بیتی بی نظیر نیز به راحتی عبور نکردم تا به عمق معنی آن غور نکردم. متاسفانه در تمام کتب و دیوان های مربوط به اشعار این بزرگوار، این مصرع یعنی مصرع دوم به اشتباه نوشته شده است. و صحیح اینگونه است. در وی رخ شاهدان خود بین عجب است. یعنی از عجایب آیینه دل این است. که در مصراع چهارم باز تاکید موکد کرده. امیدوارم روح آن بزرگوار از این حقیر رضا گردد.

 

1404/01/07 00:04
رضا صدیقی

با سلام. همونطور که اشاره کردید عبور کردن از این دو بیتی کار ساده ای نیست. به نظر می آید که سخن شما درخصوص مصرع دوم کاملا درست است. چون غیر از این نمیتواند باشد وگرنه مصرع فوق بی مفهوم یا گنگ خواهد شد. سپاس

1403/06/03 20:09
کاوه جاوید

سلام و درود

کسی میتونه تفسیرش کنه لطفا؟!

1404/01/07 00:04
رضا صدیقی

با سلام 

به نظرم با اشاره ای که جناب آزاد کردند، مفهوم شعر کاملا درست میشه. اما درست خواندن شعر قطعا میتونه معنای صحیح این دو بیتی عجیب رو برسونه. بارها اشتباه خوندمش و به نظرم چندین بار باید خوانده بشه تا بشه خوانش درستی از این شعر داشت. بنده نظر خودم رو میگم تا دوستانی که استاد بنده هستند کمک کنند که اشتباهات سخنم اصلاح بشه: (( در مصرع اول: کلمات "آیین" و "عُجب" نباید جدا خوانده شوند. بلکه ترکیب "آیین عُجب" صحیح است که کلمۀ "عُجب" در لغت نامه دهخدا اینگونه آمده است: در اصطلاح عرفا عبارت از خودبینی و خوشنودی از کردار خویشتن باشد (خودبینی) 

بنابراین ترکیب "آیین عُجب" اشاره به کسی است که شیوه اش اینگونه است: رأی خود را به صواب و رأی دیگران را خطا می بیند (لغت نامه دهخدا) 

اما در مصرع دوم : کلمات "خودبین" و "عَجب" جدا از هم هستند که "عَجب" به معنای "شگفت" است.

1403/06/03 20:09
کاوه جاوید

و اینکه مصرع دوم احتمالا با «در وِی» شروع میشه