گنجور
خواجه عبدالله انصاریخواجه عبدالله انصاری

میدان نود و یکم وقتست

از میدان لحظه میدان وقت زاید. قوله تعالی: «جئت علی قدر یا موسی». وقت آنست که جز حق در نگنجد. مردان در آن وقت سه‌اند: وقت یکی سبکست چون برق، و وقت یکی پاینده است، و وقت یکی غالب است. آنچه چون برقست غاسلست شوینده؛ و آنچه غالبست قاتل است کشنده. اما آنچه چون برقست از فکرت زاید، و آنچه پاینده است از لذت ذکر زاید، و آنچه غالبست از سماع نظر زاید. آنچه چون برقست دنیا فراموش کند، تا ذکر آخرت روشن کند؛ و آنچه پاینده است از آخرت مشغول کند، تا حق معاین گردد؛ و آنچه غالبست رسوم انسانیت محو کند، تا جز حق جل جلاله نماند.

میدان نودم لحظه است: از میدان وجد میدان لحظه زاید. قوله تعالی: «انظر الی الجبل فان استقر مکانه فسوف ترانی» لحظ واجد برافتادن چشم واجدست بر مرادی در نهان. آن سه مردانند: هیبت زده که مراد جست، مکر دید، کشته شد تا نزدیک؛ و محبیست که دوست جست، نشان دید. ببرید تا نزدیک؛ و خداوند انس است که بوقت نگریست، نور دیده غرق گشت تا نزدیک. مرد پیشین در خدمت افتاد و زهد، و مرد در حرمت افتاد و شرم، و مرد باز پسین از خود جدا ماند و رست. فافهم.میدان نود و دوم نفس است: از میدان وقت میدان نفس زاید. قوله تعالی: «فلما افاق قال سبحانک». نفس خداوند وقت آنست که از وی چیزی در چیزی در آن نیامیزد. نفسهای اهل حقیقت سه است: نالهٔ تایبست، و خروش واله، و نعرهٔ واجد. اما نالهٔ تایب دیو راند، و گنااه شوید، و دل گشاید. و اما خروش واله مهر دنیا شوید، و اسباب سترد، و خلق فراموش کند. و اما نعرهٔ واجد در جان آویزد، و دل تشنه کند، و حجاب سوزد.

اطلاعات

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از میدان لحظه میدان وقت زاید. قوله تعالی: «جئت علی قدر یا موسی». وقت آنست که جز حق در نگنجد. مردان در آن وقت سه‌اند: وقت یکی سبکست چون برق، و وقت یکی پاینده است، و وقت یکی غالب است. آنچه چون برقست غاسلست شوینده؛ و آنچه غالبست قاتل است کشنده. اما آنچه چون برقست از فکرت زاید، و آنچه پاینده است از لذت ذکر زاید، و آنچه غالبست از سماع نظر زاید. آنچه چون برقست دنیا فراموش کند، تا ذکر آخرت روشن کند؛ و آنچه پاینده است از آخرت مشغول کند، تا حق معاین گردد؛ و آنچه غالبست رسوم انسانیت محو کند، تا جز حق جل جلاله نماند.
هوش مصنوعی: این متن به اهمیت مفهوم زمان و حالات مختلف آن در زندگی انسان اشاره دارد. زمان به گونه‌ای است که تنها حقیقت و واقعیت را در خود جا می‌دهد. در اینجا به سه نوع زمان اشاره شده است: زمان اول که سریع و زودگذر است، زمان دوم که پایدار و ماندگار است، و زمان سوم که تسلط و قدرت را به همراه دارد. زمان سریع می‌تواند انسان را از دنیا و دغدغه‌های آن دور کند و به یاد آخرت و معنویت برساند. زمان پایدار انسان را به یاد خدا و حقیقت می‌اندازد، و زمان غالب نیز می‌تواند تمامی رسوم و عادات انسانی را محو کرده و تنها حقیقت را در نظر انسان نمایان کند. از این رو، هر نوع زمان اثر خاصی بر انسان دارد و می‌تواند او را به سوی حقیقت رهنمون سازد.

حاشیه ها

1402/02/27 06:04
یزدانپناه عسکری

از میدان لحظه میدان وقت زاید

***

[یزدانپناه عسکری]

[زمان جوهر غائی حیات ارسالی از دیار مرسلات، ذهن محصول موضعی در پیوند « آنْ » به زمان است]

سالک بی شکلِ انسانی، ساده تر از دیگران می تواند صفتِ وقتِ خود را بدل کند،یعنی اگر طعم وقتش را صفت، قبض باشد آن را تبدیل به بسط کند.

_____
 81:70