اطلاعات
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از میدان استقامت میدان تفکر زاید. تفکر دلرا، چون پوییدن است نفس را، التفکر هو ترتیب أمور معلومة للتأدی الی مجهول. قوله تعالی: «و تلک الامثال نضربها للناس لعلهم یتفکرون» تفکر بر سه قسم است: یکی حرامست، و یکی مستحبست، و دیگر واجبست. آن قسم تفکر که حرام است در سه چیز است: در صفات رب العزة، که آن تفکر تخم حیرتست، و دیگر در جزای کار ویست، که آن تخم تهمتست؛ سیم در اسرار خلقتست، که آن تخم خصومتست. و آنکه مستحبست تفکر در صنایع صانعست، که آن تخم حکمتست؛ و در اقسام حق، که آن تخم بصیرتست؛ و در آلاء وی، که آن تخم محبتست سیم تفکری که واجبست تفکر در کار خویش است، که آن کار تعظیم است؛ و جستن عیب خویش «در» طاعتست، که آنتخم شرمست؛ و غرض تام جزم آن حزم خود را دیدن، که آن تخم بیمست؛ و پروردن نیاز که جزای آن دیدارست. و آن سه چیزست: تفکر و تدبر و تذکر؛ تفکر در کرد، و تدبر در گفت، و تذکر در بخش: کرد چون، و گفت چه، و بخش چند؛ کرد نغز، و گفت راست، و بخش پاک.
هوش مصنوعی: تفکر از میدان استقامت به وجود میآید. تفکر مشابه نفس است که در حال حرکت است؛ یعنی ترتیب دادن موضوعات معلوم بهمنظور رسیدن به آنچه ناشناخته است. خداوند در قرآن میفرماید: «و این مثالها را برای مردم میزنیم، شاید تفکر کنند». تفکر به سه دسته تقسیم میشود: یکی حرام، یکی مستحب و دیگری واجب. قسمتی از تفکر که حرام است، شامل سه موضوع میشود: اول در خصوص صفات خداوند، که موجب حیرت میشود؛ دوم در مورد جزای اعمال خداوند، که منجر به اتهام میگردد؛ و سوم در اسرار خلقت، که سبب خصومت میگردد. تفکری که مستحب است، شامل اندیشیدن در صنایع و آفریدههای خداوند است که حکمت بهدست میدهد؛ همچنین اندیشیدن در اقسام حق که بصیرت به همراه دارد و تفکر در نعمتهای او که محبت را به وجود میآورد. اما تفکر واجب، مربوط به کار خود شخص است که موجب تعظیم میشود و همچنین جستجوی عیوب خود در طاعت که باعث شرم میشود؛ و شناخت کامل از وضعیت خود که نگرانی به همراه دارد. در نهایت، پروردن نیازهاست که جزای آن، دیدار است. این سه موضوع شامل تفکر، تدبر و تذکر میشوند؛ تفکر در عمل، تدبر در سخن و تذکر در بخشش: اینکه چگونه عمل کنیم، چه بگوییم و چه چیزی ببخشیم؛ عمل باید نیکو باشد، سخن باید راست باشد و بخشش باید پاکیزه باشد.