گنجور

شمارهٔ ۱۳۲

فلک آیینه اسکندر علی بن ابیطالب
جهان تاریک و روشنگر علی بن ابیطالب
چراغ پاکی مظهر علی بن ابیطالب
فروغ اولین جوهر علی بن ابیطالب
بدایت تکیه گاه او نهایت خاک راه او
امیرالمومنین حیدر علی بن ابیطالب
منجم طفل نادانش مهندس لام الف خوانش
محیط و مرکز و محور علی بن ابیطالب
کواکب قطره ها کز جیب و دامان صدف ریزد
محیط آسمان گوهر علی بن ابیطالب
غبار درگهش بالانشین مسند هستی
ز عرش و لامکان برتر علی بن ابیطالب
ز طوفان بادبان نوح ابر چشم تر می شد
نمی افکند اگر لنگر علی بن ابیطالب
به موسی می نمود اول قدم غوغای این وادی
نمی بودش اگر رهبر علی بن ابیطالب
به دامادیش گر شد بیشتر زان پیشتر هم بود
شریک دین پیغمبر علی بن ابیطالب
دل جان، جان دل، چشم وچراغ خلوت وحدت
ضمیر روح را مضمر علی بن ابیطالب
شد از صبح ازل مهر سکون (و) راحت هستی؟
سپهسالار پیغمبر علی بن ابیطالب
فلک در مجمر خورشید عود (و) نافه گر سوزد
نهد خورشید در مجمر علی بن ابیطالب
گنهکار اسیرم باده لطف تو می خواهم
خمارم ساقی کوثر علی بن ابیطالب

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فلک آیینه اسکندر علی بن ابیطالب
جهان تاریک و روشنگر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: زندگی و سرنوشت مانند آینه‌ای است که شخصیت و ویژگی‌های برجسته‌ی علی بن ابی‌طالب، یعنی اسکندر را نشان می‌دهد. او در دنیای پر از تاریکی‌ها، نوری می‌افشانَد و راه را برای انسان‌ها روشن می‌کند.
چراغ پاکی مظهر علی بن ابیطالب
فروغ اولین جوهر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: چراغ پاکی و روشنی که نشانه و نماد علی بن ابیطالب است، در واقع نخستین جوهر و حقیقت علی بن ابیطالب را نمایان می‌کند.
بدایت تکیه گاه او نهایت خاک راه او
امیرالمومنین حیدر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: آغاز و منبع قدرت و اقتدار او، در نهایت به خاک و مسیر زندگی‌اش برمی‌گردد. علی بن ابی‌طالب، امیرالمؤمنین، نماد این حقیقت است.
منجم طفل نادانش مهندس لام الف خوانش
محیط و مرکز و محور علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: در این بیت، اشاره به این است که یک منجم (نجوم‌دان) که خود هنوز کودکانه و نادان است، به نوعی با تفکر در مورد علی بن ابی‌طالب و تأثیر او بر جهان، به بررسی مسائل بزرگتری می‌پردازد. او به اهمیت محیط، مرکز و محوریت وجود علی در اندیشه‌های خود پی می‌برد. این بیان به نوعی به جهل و نادانی کودکانه او اشاره دارد، در حالی که در جستجو برای درک مسائل بزرگتر است.
کواکب قطره ها کز جیب و دامان صدف ریزد
محیط آسمان گوهر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: ستاره‌ها همچون قطراتی که از دامن صدف می‌ریزد، در آسمان نمایانگر گوهری هستند که به علی بن ابی‌طالب تعلق دارد.
غبار درگهش بالانشین مسند هستی
ز عرش و لامکان برتر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: غبار درگاه او بر روی تخت و مقام هستی، بالاتر از عرش و موجودیت‌ ندارد؛ اشاره به بلندی مقام علی بن ابی‌طالب دارد.
ز طوفان بادبان نوح ابر چشم تر می شد
نمی افکند اگر لنگر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: اگر نبود لنگر علی بن ابی‌طالب، طوفان و مشکلات زندگی، کشتی نوح را که بادبان‌هایش از اشک‌های تند و باران پریشان شده بود، به خطر می‌انداخت. به بیان دیگر، وجود علی (ع) به عنوان نقطه‌ای ایستاده و محکم، باعث شده است که کشتی در طوفان‌ها و چالش‌ها استقامت داشته باشد.
به موسی می نمود اول قدم غوغای این وادی
نمی بودش اگر رهبر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: اگر رهبر و پیشوای این مسیر، علی بن ابی‌طالب نبود، قطعا موسی نیز در اولین قدم خود در این وادی، چنین شور و هیاهویی را نمی‌دید.
به دامادیش گر شد بیشتر زان پیشتر هم بود
شریک دین پیغمبر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: بیشتر از قبل به دامادی او انجمن و شریک بودن در دین پیامبر علی بن ابی‌طالب است.
دل جان، جان دل، چشم وچراغ خلوت وحدت
ضمیر روح را مضمر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: دل، جان و چشم و چراغ دورهمی اتحاد روح را در وجود علی بن ابی‌طالب نمایان می‌سازد.
شد از صبح ازل مهر سکون (و) راحت هستی؟
سپهسالار پیغمبر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: از ابتدای آفرینش، عشق و آرامشی برای وجود انسان به وجود آمده است.
فلک در مجمر خورشید عود (و) نافه گر سوزد
نهد خورشید در مجمر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: آسمان در محلی که خورشید می‌درخشد، مانند عودی می‌سوزد و اگر نوازنده‌ای به نام علی بن ابی‌طالب در آنجا باشد، خورشید را به گونه‌ای می‌نوازد که همه چیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
گنهکار اسیرم باده لطف تو می خواهم
خمارم ساقی کوثر علی بن ابیطالب
هوش مصنوعی: من گناهکار و درمانده‌ام و به لطف تو، ای ساقی کوثر علی بن ابی‌طالب، نوشیدنی می‌خواهم که مرا مست کند.