غزل شمارهٔ ۵۸۱
چه خوش چشمی که نور او به نور روی او بیند
چو نور روی او باشد همه چیزی نکو بیند
کسی کو را به خود بیند کجا من عارفش خوانم
من آن کس عارفش خوانم که نور او به او بیند
بود این رشتهٔ یک تو ولی احول دو تو یابد
چو گم کردست سر رشته از آن یک تو دو تو بیند
کسی کو مست شد از می چه داند جام و پیمانه
مگر رندی بود سرخوش که می نوشد سبو بیند
اگر آئینهٔ روشن محبی در نظر آرد
خود و محبوب در یک جا نشسته روبرو بیند
نبیند چشم دریا بین به غیر از عین ما دیگر
اگر سرچمه ای یابد و گر در آب جو بیند
خیالی گر پزد شخصی که سید غیر او دیده
بگو چون نیست غیر او نگوئی غیر چو بیند
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چه خوش چشمی که نور او به نور روی او بیند
چو نور روی او باشد همه چیزی نکو بیند
هوش مصنوعی: چه زیباست نگاهی که وقتی به نور چهرهاش مینگرد، همه چیز را زیبا و نیکو میبیند. به این معنا که وجود او، زیبایی و روشنی را در همه چیز به تصویر میکشد.
کسی کو را به خود بیند کجا من عارفش خوانم
من آن کس عارفش خوانم که نور او به او بیند
هوش مصنوعی: کسی که فقط خود را ببیند، نمیتوان او را عارف نامید. من آن کسی را عارف میدانم که نور و حقیقت وجودش را در خودش ببیند.
بود این رشتهٔ یک تو ولی احول دو تو یابد
چو گم کردست سر رشته از آن یک تو دو تو بیند
هوش مصنوعی: این رشته که به تو تعلق دارد، حالا به دو بخش تقسیم میشود. وقتی کسی سر رشتهٔ اصلی را گم کند، به جای یک هدف، دو هدف را در نظر میگیرد.
کسی کو مست شد از می چه داند جام و پیمانه
مگر رندی بود سرخوش که می نوشد سبو بیند
هوش مصنوعی: کسی که از شراب مست شده، نمیتواند به خوبی مفهوم جام و پیمانه را درک کند، مگر اینکه آدمی شاداب و بامزه باشد که در حین نوشیدن، به سراغ ظرفی که در دست دارد توجهی نکند.
اگر آئینهٔ روشن محبی در نظر آرد
خود و محبوب در یک جا نشسته روبرو بیند
هوش مصنوعی: اگر کسی در آینه روشن شمعی را مشاهده کند، میتواند خود و محبوبش را در کنار هم ببینید.
نبیند چشم دریا بین به غیر از عین ما دیگر
اگر سرچمه ای یابد و گر در آب جو بیند
هوش مصنوعی: چشم دریا هیچ چیز دیگری جز ما را نمیبیند؛ حتی اگر چشمهای پیدا کند یا در آبی جو ببیند.
خیالی گر پزد شخصی که سید غیر او دیده
بگو چون نیست غیر او نگوئی غیر چو بیند
هوش مصنوعی: اگر کسی خیال کند که غیر از سید وجود دارد، باید بگوید که چون غیر از او وجود ندارد، نمیتواند غیر از او را ببیند.

شاه نعمتالله ولی