شمارهٔ ۲۱۰
روزی که یکی شیفته آمد به کمندش
آرام نگیرد دل دیوانه پسندش
گر شیفتگی زین دل دیوانه نیاموخت
بر پای چرا بند نهد زلف بلندش
آهی است که از حسرت او سر زند از سنگ
هر گه که شراری جهد از نعل سمندش
آمد به سرم تیغ جفا بر کف و ترسم
کاهل غرض از مردنم آگاه کنندش
ناصح به نگاهی است چنان شیفته کامروز
عشاق زبان باز گشایند به پندش
این ست اگر کوتهی دست امیدم
هرگز نرسد بر ثمر نخل بلندش
این ست (سحاب) ار اثر عدل شهنشاه
شاید که کند مایل دلهای نژندش
جمشید زمان فتحعلی شاه که آمد
شیر فلک آهوی ضعیفی به کمندش
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
روزی که یکی شیفته آمد به کمندش
آرام نگیرد دل دیوانه پسندش
هوش مصنوعی: روزی که کسی عاشق شود و به دام محبوب بیفتد، دل آن دیوانه هیچگاه آرام نخواهد گرفت.
گر شیفتگی زین دل دیوانه نیاموخت
بر پای چرا بند نهد زلف بلندش
هوش مصنوعی: اگر دل دیوانهام شیفتگی و عشق را نیاموخته باشد، چرا زلف بلند او مرا به پای خود میبندد؟
آهی است که از حسرت او سر زند از سنگ
هر گه که شراری جهد از نعل سمندش
هوش مصنوعی: درد و حسرتی وجود دارد که از دل کسی برمیخیزد و این احساس مانند صدایی از دل سنگ بیرون میآید، هرگاه که نشانی از عشق و زیبایی او نمایان شود.
آمد به سرم تیغ جفا بر کف و ترسم
کاهل غرض از مردنم آگاه کنندش
هوش مصنوعی: به من آسیب و رنجی رسیده و از آن میترسم که بیتوجهیام به زندگی باعث شود دیگران از نیت واقعیام در مورد مرگم باخبر شوند.
ناصح به نگاهی است چنان شیفته کامروز
عشاق زبان باز گشایند به پندش
هوش مصنوعی: مشاور با نگاهی پر از علاقه، باعث میشود که امروز عاشقان زبان خود را در پی نصیحتش باز کنند.
این ست اگر کوتهی دست امیدم
هرگز نرسد بر ثمر نخل بلندش
هوش مصنوعی: اگر امید من به نتیجه نرسد، هیچگاه به میوهی نخل بلند آن نخواهم رسید.
این ست (سحاب) ار اثر عدل شهنشاه
شاید که کند مایل دلهای نژندش
هوش مصنوعی: این ابری که میبینی، شاید نشانهای از عدالت پادشاه باشد که دلهای دلشکسته را به سوی خود جذب کند.
جمشید زمان فتحعلی شاه که آمد
شیر فلک آهوی ضعیفی به کمندش
هوش مصنوعی: در زمان فتحعلی شاه، جمشید به عنوان قهرمان و پادشاهی توانا، تصویری از قدرت و شجاعت را به نمایش گذاشت که به مانند شیر قوی و مغرور دیده میشود. در این تصویر، جمشید به شکار آهویی ضعیف پرداخته و نشاندهنده توانایی و سلطهگری او است. این صحنه نمادی از تسلط و قدرتی است که او در آن زمان به نمایش گذاشت.