صائبغزل شمارهٔ ۳۴۶۵
چهره زرد، مرا ساغر زر می بخشد
سینه چاک، مرا فیض سحر می بخشد
گرچه آهونگهان روح فزایند همه
چشم بیمار، مرا جان دگر می بخشد
خرد شیشه دل از سنگ خطر می ترسد
ورنه دیوانه به اطفال جگر می بخشد
رزق صاحب نظران از تو بود خون، ورنه
گل زر سرخ به شبنم به سپر می بخشد
دارد از نقش قدم قافله ها در دنبال
هرکه را شوق پر و بال سفر می بخشد
شست از چشم جهان خواب دم تازه صبح
نفس مردم شبخیز اثر می بخشد
تا یقین شد که بود نیش جهان پرده نوش
سخن تلخ، مرا طعم شکر می بخشد
گرنه فرزند عزیزست به از جان عزیز
چون پدر زندگی خود به پسر می بخشد؟
غافل است از سر آزاد و دل فارغ من
ساده لوحی که به من تاج و کمر می بخشد
می توان برد پی از گرد به تعجیل سوار
نفس از عمر سبکسیر خبر می بخشد
پایه ابر ز دریاست ازان بالاتر
که به هر خشک لبی آب گهر می بخشد
تیر را شهپر پرواز بود صافی شست
دل چو پاک است دعا زود اثر می بخشد
خوابگاهش دهن شیر بود چون مجنون
هرکه را عشق جوانمرد جگر می بخشد
توتیای نظر پاک بود دامن پاک
نکهت مصر به یعقوب نظر می بخشد
کیسه بر چرخ مدوزید که این دون همت
ماه را از دل خود زاد سفر می بخشد
کشت چون برق ز باران پیاپی سوزد
می ز اندازه چو شد بیش، ضرر می بخشد
کرد دیوانه مرا ناله بلبل صائب
ناله ای کز سر دردست اثر می بخشد
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چهره زرد، مرا ساغر زر می بخشد
سینه چاک، مرا فیض سحر می بخشد
هوش مصنوعی: معنی این بیت به زبان ساده این است که چهره زرد و بیمار من، با نوشیدن شراب زرین، به من احساس شادی و زندگی می‌دهد. همچنین، با وجود درد و رنجی که در دل دارم، به من قدرت و نیروی سحرآمیز می‌بخشد.
گرچه آهونگهان روح فزایند همه
چشم بیمار، مرا جان دگر می بخشد
هوش مصنوعی: هرچند همه ی چشم‌های ناتوان از دیدن، احساس عجز می‌کنند، اما یک وجود دیگر به من زندگی و جان تازه‌ای می‌بخشد.
خرد شیشه دل از سنگ خطر می ترسد
ورنه دیوانه به اطفال جگر می بخشد
هوش مصنوعی: دل‌های حساس و شکننده، از خطرات و سختی‌ها می‌ترسند. اما فرد دیوانه، بدون هیچ نگرانی، محبت و مهربانی خود را به کودکان نثار می‌کند.
رزق صاحب نظران از تو بود خون، ورنه
گل زر سرخ به شبنم به سپر می بخشد
هوش مصنوعی: رزق و روزی افرادی که صاحب فکر و اندیشه هستند از تو ناشی می‌شود، وگرنه گل‌های زیبا و سرخ رنگ در مواجهه با شبنم نمی‌توانستند به آن اندازه زیبا و درخشان باشند.
دارد از نقش قدم قافله ها در دنبال
هرکه را شوق پر و بال سفر می بخشد
هوش مصنوعی: آثار و نشانه‌های کسانی که در سفرها رفته‌اند، به دیگران انگیزه و اشتیاق سفر را می‌دهد و آنها را ترغیب می‌کند تا به سفر بروند.
شست از چشم جهان خواب دم تازه صبح
نفس مردم شبخیز اثر می بخشد
هوش مصنوعی: عطر دل‌انگیز صبح وقتی از خواب بیدار می‌شویم، روح تازه‌ای به زندگی می‌بخشد و تاثیرات مثبتی بر زندگی انسان‌ها دارد.
تا یقین شد که بود نیش جهان پرده نوش
سخن تلخ، مرا طعم شکر می بخشد
هوش مصنوعی: تا زمانی که به طور کامل از شیرینی کلام آگاه شوم، طعم تلخ زندگی به من طعم شیرینی می‌دهد.
گرنه فرزند عزیزست به از جان عزیز
چون پدر زندگی خود به پسر می بخشد؟
هوش مصنوعی: عزیزترین فرزند ارزشمندتر از جان گرانبهاست، چرا که پدر حاضر است برای زندگی خود نیز به خاطر فرزندش ایثار کند.
غافل است از سر آزاد و دل فارغ من
ساده لوحی که به من تاج و کمر می بخشد
هوش مصنوعی: من که دلم آزاد و سرم فارغ از غم‌هاست، هنوز نمی‌دانم چه ساده‌لوح هستم که کسی مرا به مقام و منزلت می‌رساند.
می توان برد پی از گرد به تعجیل سوار
نفس از عمر سبکسیر خبر می بخشد
هوش مصنوعی: می‌توان از سرعت زندگی فهمید که عمر کوتاهی داریم و این نفس از ما خبر می‌دهد که باید زودتر از زندگی استفاده کنیم.
پایه ابر ز دریاست ازان بالاتر
که به هر خشک لبی آب گهر می بخشد
هوش مصنوعی: پایه ابر از دریا بالاتر است، زیرا به هر جایی که حتی یک لبه خشکی باشد، آب و گوهری می‌دهد.
تیر را شهپر پرواز بود صافی شست
دل چو پاک است دعا زود اثر می بخشد
هوش مصنوعی: پرنده‌ای که تیر را به پرواز در می‌آورد، نشان از پاکی دل دارد. همان‌طور که دست پاک به دعا کردن می‌پردازد، دعا نیز به سرعت اثر می‌کند.
خوابگاهش دهن شیر بود چون مجنون
هرکه را عشق جوانمرد جگر می بخشد
هوش مصنوعی: خوابگاه او مانند دهن شیر بود و مجنون هر کسی را که عشق جوانمردی در دل داشته باشد، با تمام وجودش مورد لطف و محبت قرار می‌دهد.
توتیای نظر پاک بود دامن پاک
نکهت مصر به یعقوب نظر می بخشد
هوش مصنوعی: نگاه خالص و بی‌آلایش مانند تکه‌ای از نقره‌است و پاکی و زیبایی طبیعت مصر به یعقوب نیکی هدیه می‌دهد.
کیسه بر چرخ مدوزید که این دون همت
ماه را از دل خود زاد سفر می بخشد
هوش مصنوعی: ای کیسه را بر چرخ زندگی نگردانید که این ماه متعالی از دل خود به این زمین سفر می‌آورد.
کشت چون برق ز باران پیاپی سوزد
می ز اندازه چو شد بیش، ضرر می بخشد
هوش مصنوعی: کشاورزی که به‌خوبی آبیاری شود و از باران کافی بهره‌مند گردد، محصولش به‌سرعت رشد می‌کند. اما اگر آب زیادتر از حد نیاز باشد، ضرر خواهد داشت.
کرد دیوانه مرا ناله بلبل صائب
ناله ای کز سر دردست اثر می بخشد
هوش مصنوعی: بلبل با ناله‌هایش مرا دیوانه کرده است؛ ناله‌ای که از عمق درد برخاسته و تاثیری عمیق به جا می‌گذارد.