گنجور

غزل شمارهٔ ۲۹۹۴

به خلوت هر که رخت از حلقه جمعیت اندازد
زگرداب خطر خود را به مهد راحت اندازد
کسی را می رسد لاف کرم چون چشمه حیوان
که نقد جان به دامن خضر را در ظلمت اندازد
خطرها باشد از آه ضعیفان سربلندان را
که مویی کاسه فغفور را از قیمت اندازد
گلوی خویش می مالد به تیغ از کوته اندیشی
سپر هر کس که پیش دشمن کم فرصت اندازد
ندارم از غریبی شکوه ای از سازگاریها
مگر یاد وطن گاهی مرا در غربت اندازد
سبک مغزی که از دنیا تن آسانی طمع دارد
به راه سیل بستر بهر خواب راحت اندازد
به تحریک صبا از جا غبارش برنمی خیزد
به خاک تیره هر کس را که خواب غفلت اندازد
از ان از گوشه عزلت نمی آیم برون صائب
که ترسم سایه بر فرقم همای دولت اندازد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به خلوت هر که رخت از حلقه جمعیت اندازد
زگرداب خطر خود را به مهد راحت اندازد
هوش مصنوعی: هر کسی که در تنهایی و دوری از جمع دیگران، دلبستگی‌ها و وابستگی‌های خود را کنار بگذارد، می‌تواند خود را از خطرات و مشکلات نجات دهد و به آرامش و راحتی دست یابد.
کسی را می رسد لاف کرم چون چشمه حیوان
که نقد جان به دامن خضر را در ظلمت اندازد
هوش مصنوعی: کسی پیدا می‌شود که مانند چشمه‌ای از کرم و نیکی سرشار است، و به اندازه‌ای دست و دلباز است که می‌تواند جان خود را در لحظه‌ای حساس و دشوار به کسی بدهد.
خطرها باشد از آه ضعیفان سربلندان را
که مویی کاسه فغفور را از قیمت اندازد
هوش مصنوعی: خطرات ناشی از آه و ناله افراد ضعیف می‌تواند به بزرگان و قدرتمندان آسیب بزند، به طوری که حتی یک تار موی ضعیفان می‌تواند باعث افت ارزش یک حکمرانی یا قدرت گردد.
گلوی خویش می مالد به تیغ از کوته اندیشی
سپر هر کس که پیش دشمن کم فرصت اندازد
هوش مصنوعی: آدم‌هایی که برای دفاع از خود در برابر دشمنان، پیش از آن که زمانی برای اقدام بیابند، به سرعت عمل می‌کنند، در واقع خودشان را گرفتار خطر می‌کنند. این نشان‌دهنده‌ی کم‌فکری و تصمیم‌گیری ناچیز آنهاست که به جای محافظت از خود، به تیغ آسیب می‌زنند.
ندارم از غریبی شکوه ای از سازگاریها
مگر یاد وطن گاهی مرا در غربت اندازد
هوش مصنوعی: در غریبی هیچ ناله‌ای از سازگاری‌ها ندارم، تنها زمانی که یاد وطن به سراغم می‌آید، احساس غربت می‌کنم.
سبک مغزی که از دنیا تن آسانی طمع دارد
به راه سیل بستر بهر خواب راحت اندازد
هوش مصنوعی: کسی که ذهنش سبک و راحت‌طلب است و از زندگی دنیا توقع آسانی و راحتی دارد، برای به دست آوردن خواب آرامش، خود را در مسیر مشکلات و چالش‌ها قرار می‌دهد.
به تحریک صبا از جا غبارش برنمی خیزد
به خاک تیره هر کس را که خواب غفلت اندازد
هوش مصنوعی: با وزش نسیم، غباری از زمین بلند نمی‌شود، زیرا هر کسی که در خواب غفلت است، به زمین تیره و تار برمی‌خورد.
از ان از گوشه عزلت نمی آیم برون صائب
که ترسم سایه بر فرقم همای دولت اندازد
هوش مصنوعی: من از گوشه تنهایی خود بیرون نمی‌آیم، زیرا می‌ترسم که سایه خوشبختی بر سرم بیفتد.