گنجور

غزل شمارهٔ ۱۰۱۱

شهپر پروانه ما را جلا در آتش است
صیقل آیینه تاریک ما در آتش است
گرم رفتاران نمی بینند زیر پای خویش
گر به آب خضر افتد راه ما در آتش است
عارفان از قهر بیش از لطف می یابند فیض
بر خلیل الله باغ دلگشا در آتش است
وای بر من کز فروغ گوهر یکتای او
نعل هر موجی درین دریا جدا در آتش است
خون گرم ما شهیدان را چسان پامال ساخت؟
پای سیمینی که از رنگ حنا در آتش است
شد نهان از دیده ها تا گوشه ابرو نمود
نعل ماه نو نمی دانم کجا در آتش است
برنیاید خارخار از طینت ماهی به فلس
غوطه گر در زر زند، حرص گدا در آتش است
آتش و پنبه است با هم صحبت آهن دلان
نعل تیغ کج ازان گلگون قبا در آتش است
بس که از خوبی گلوسوزست سر تا پای او
دل ز حیران نمی داند کجا در آتش است
آرزوها در کهنسالی دو بالا می شود
نعل حرص پیر از قد دو تا در آتش است
می پرد چشم سبک مغزان پی دنیای پوچ
از برای برگ کاهی کهربا در آتش است
شوق، صائب می شود افتادگان را بال و پر
در بیابان طلب هر نقش پا در آتش است

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شهپر پروانه ما را جلا در آتش است
صیقل آیینه تاریک ما در آتش است
هوش مصنوعی: پرهای پروانه ما در آتش می‌درخشند و جان می‌گیرند، همین‌طور که آینه‌ی تیره ما نیز در آتش به وضوح و زیبایی بیشتری می‌رسد.
گرم رفتاران نمی بینند زیر پای خویش
گر به آب خضر افتد راه ما در آتش است
هوش مصنوعی: افراد با رفتارهای گرم و پرشور به اطراف خود توجهی ندارند و از عواقب کارهایشان غافلند. اگر هم به آب خضر برسند، باز هم راه ما در سختی و چالش است.
عارفان از قهر بیش از لطف می یابند فیض
بر خلیل الله باغ دلگشا در آتش است
هوش مصنوعی: عارفان در شرایط سخت و قهر، بیشتر از لطف و رحمت الهی بهره می‌برند. حتی در سختی‌ها، مانند آتش برای خلیل‌الله، دل آنها به باغی پر از زیبایی و برکت تبدیل می‌شود.
وای بر من کز فروغ گوهر یکتای او
نعل هر موجی درین دریا جدا در آتش است
هوش مصنوعی: من اندوهگینم که نور و درخشش گوهری منحصر به فرد او، نعل هر موجی را در این دریا به آتش تبدیل کرده است.
خون گرم ما شهیدان را چسان پامال ساخت؟
پای سیمینی که از رنگ حنا در آتش است
هوش مصنوعی: چگونه می‌شود که خون داغ ما شهیدان به راحتی زیر پا گذاشته شده است؟ در حالی که پای فردی که به رنگ حنا آغشته شده و در آتش قرار دارد، نشان‌دهنده‌ی ظلم و بی‌اعتنایی است.
شد نهان از دیده ها تا گوشه ابرو نمود
نعل ماه نو نمی دانم کجا در آتش است
هوش مصنوعی: او از دیدگان پنهان شده است و در گوشه ابرویش نشانه‌ای از ماه نو به چشم می‌خورد. نمی‌دانم که این تصویر در کجای آتش قرار دارد.
برنیاید خارخار از طینت ماهی به فلس
غوطه گر در زر زند، حرص گدا در آتش است
هوش مصنوعی: اگر ماهی در طلا غوطه‌ور شود، نمی‌تواند خار و خاری از خود بروز دهد. حریص بودن یک گدا در آتش، همانند تلاشی بیهوده است.
آتش و پنبه است با هم صحبت آهن دلان
نعل تیغ کج ازان گلگون قبا در آتش است
هوش مصنوعی: در اینجا، یک نوع تضاد و تقابل به تصویر کشیده شده است. آتش و پنبه به نوعی نماد خطر و آسیب‌پذیری هستند که در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. صحبت از دل‌های آهنین نشان‌دهنده افرادی است که قوی و مقاوم هستند، اما این قدرت در برابر زیبایی و لطافت گل‌ها ناتوان است. نعل تیغ‌کج نیز به معنای مشکلات و چالش‌هایی است که از درون زیبایی و ظرافت بیرون می‌آید. در نهایت، این تصویر به یک ترکیب از قدرت و لطافت پرداخته و نشان‌دهنده تناقضات زندگی است.
بس که از خوبی گلوسوزست سر تا پای او
دل ز حیران نمی داند کجا در آتش است
هوش مصنوعی: به خاطر زیبایی و جذابیت او، تمام وجودش مانند آتش سوزان است و قلب هر کسی که او را می‌بیند، در حیرت و سردرگمی است و نمی‌داند چطور در این آتش احساسات غرق شود.
آرزوها در کهنسالی دو بالا می شود
نعل حرص پیر از قد دو تا در آتش است
هوش مصنوعی: در دوران کهنسالی، آرزوها بیشتر می‌شود و انسان به دنبال چیزهای بیشتری است. اما این تلاش و حرص در سنین بالا، مانند نعلی است که در آتش قرار دارد و نمی‌تواند به هدف خود دست یابد.
می پرد چشم سبک مغزان پی دنیای پوچ
از برای برگ کاهی کهربا در آتش است
هوش مصنوعی: افرادی که سطحی‌نگر و کم‌عمق هستند، به دنبال چیزهای بی‌ارزش و فانی می‌دوند. آنها در واقع برای چیزی که هیچ ارزشی ندارد، مانند یک تکه برگ در آتش، تلاش می‌کنند.
شوق، صائب می شود افتادگان را بال و پر
در بیابان طلب هر نقش پا در آتش است
هوش مصنوعی: عشق و اشتیاق می‌تواند به افرادی که در مسیر زندگی با مشکلات و چالش‌ها مواجه هستند، انگیزه و انرژی بدهد. حتی نشانه‌ها و ردپاهایی که در مسیر جستجو می‌بینند، مانند آتش می‌سوزند و تلاشی برای یافتن مقصد دارند.