بخش ۹۷
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
حاشیه ها
استاد رودکی یکبار خایه را به کابیله یا هاون آسیا شبیه کرده در شعرهای قبل ( سه روز دنبال وجه شبه و مانشش گشتم ) اینجا هم که خایه را به زنگ درای شبیه دانسته اگر اشتباه نکنم دارد defamiliarization یا آشنایی زدایی میکند و گرنه این تشبیه ها به هیج وجه به خایه نمی مانند !از خایه لغت خاویار به معنای خایه دار را داریم و آن ماهیی ای تخمگذار است که تخم فراوان دارد و هاگ که تخم قارچ است از خاگ و خایه است . رویهمرفته هم خاویار و هم هاگ به بهترین شکل واژه ی خایه را نهان کرده اند بگونه ای که هیچ در آن دیده نمیشوند ولی هستند .
و البته واژه ی Egg در زبان نگلیسی هم برخوردار از ریشه ی همین خاگ و خایه است. خوشبختانه این واژه هنوز در غذای خاگینه جاری و زنده است.
وجهشبه خایه با درای در آویزانبودن هر دو است.
البته مانستگی کیسه ی بیضه ی غر یا دچار باد فتق با یک زنگوله شباهتش در این است که در هر دو مورد هم زنگوله و هم کیسه ی بیضه ی غر گرداگرد هر دو بزرگ است و در هر دو یک دانه ی کوچک آویخته است یعنی تکه فلز بسیار کوچک در زنگوله که به جام زنگوله و درای میخورد را با یک بیضه ی بسیار کوچک که در یک کیسه ی بزرگ بیضه( بخاطر غر شدن ) آویخته است شبیه دانسته است . درباره ی شباهت کابیله و بیضه از نظر ایشان هم به نظرم شباهت روشنی هست ولی از گفتنش میگذرم . علامه درباره ی کابیله گفته که هیچ شباهتی به بیضه ندارد .