گنجور

شمارهٔ ۳۵

در عشق هیچ مرحله جای درنگ نیست
بشتاب زانکه عرصه ی امید تنگ نیست
رخ از بلا متاب که مقصود انبیا
جز در میان آتش و کام نهنگ نیست
طفلان هنوز بی خبرند از جنون ما
یا این جنون هنوز سزاوار سنگ نیست
با بندگان چه جای عتابست و خشم و کین
از ما اگر ملولی حاجت بجنگ نیست
دارد برفتن از سر بالین من شتاب
ای جان بر لب آمده جای درنگ نیست
دلتنگ نیست کس اگرش دوست در دل است
در منزلی که شاه زند خیمه تنگ نیست
فتح علی شه آنکه بدوران او نشاط
گر ناله ای به گوش رسد ، جز ز چنگ نیست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در عشق هیچ مرحله جای درنگ نیست
بشتاب زانکه عرصه ی امید تنگ نیست
هوش مصنوعی: در عشق نباید درنگ کرد و باید به سرعت عمل کرد، زیرا فرصتی برای انتظار وجود ندارد و فضا برای امید محدود است.
رخ از بلا متاب که مقصود انبیا
جز در میان آتش و کام نهنگ نیست
هوش مصنوعی: به رویت از سختی‌ها و درد دوری نکن، چرا که هدف انبیا تنها در مواجهه با چالش‌ها و مشکلات بزرگ موج می‌زند.
طفلان هنوز بی خبرند از جنون ما
یا این جنون هنوز سزاوار سنگ نیست
هوش مصنوعی: کودکان هنوز از حال و روز دیوانگی ما بی‌خبرند، یا این‌که این دیوانگی هنوز به حدی نیست که شایسته‌ی گرفتن سنگ باشد.
با بندگان چه جای عتابست و خشم و کین
از ما اگر ملولی حاجت بجنگ نیست
هوش مصنوعی: با بندگان چه نیازی به سرزنش و خشم و کینه است؟ اگر از ما خسته‌ای، نیازی به جنگ و درگیری نیست.
دارد برفتن از سر بالین من شتاب
ای جان بر لب آمده جای درنگ نیست
هوش مصنوعی: عزیزم، زمان رفتن تو از کنار من فرارسیده است. نمی‌توانم برایت معطل بمانم، چون حالا جانم در آستانه‌ی رفتن است.
دلتنگ نیست کس اگرش دوست در دل است
در منزلی که شاه زند خیمه تنگ نیست
هوش مصنوعی: اگر کسی در دلش دوست و عزیز داشته باشد، هرگز دلتنگ نخواهد شد. همچنین در جایی که پادشاه وجود دارد، فضایی تنگ و محدود احساس نخواهد شد.
فتح علی شه آنکه بدوران او نشاط
گر ناله ای به گوش رسد ، جز ز چنگ نیست
هوش مصنوعی: فتح علی شاه کسی است که در زمان او، هر صدایی از ناله به گوش برسد، تنها از ناله ساز و موسیقی است و نه چیزی دیگر. در واقع، در دوران او، حال و هوای شادابی و نشاط حاکم است و ناله‌ها تنها به قالب موسیقی و هنر در می‌آیند.

حاشیه ها

1403/04/27 13:06
سیدمحمد جهانشاهی

گر ناله ای به گوش رسد ، جز ز چنگ نیست

1403/08/23 13:10
اسیر تهرانی

ملک الشعرای بهار در جلد سوم سبک شناسی نثر به این غزل اشاره‌ای کرده و آن‌جا بیت سوم را اینگونه نقل کرده است:

طفلان شهر بی‌خبرند از جنون ما

یا این جنون هنوز سزاوار سنگ نیست