گنجور

شمارهٔ ۱۱۳

آنان که به تقلید مجرد گرویدند
دورند ز حق، زان به حقیقت نرسیدند
خورشید یقین از افق غیب برآمد
این بی بصران دیده ببستند و ندیدند
نزدیکتر از مردم چشم است ولیکن
بی معرفتان از رخ آن ماه بعیدند
دور از حرم و کعبه و خلدند همه عمر
در وادی جهل از پی پندار دویدند
اعمی شمر آن بی بصران را که ز تحقیق
در دیده دل کحل بصیرت نکشیدند
(مستان هوا در ظلماتند و ضلالت
از عین حیات آب بقا زان نچشیدند)
قومی که پرستند خدا را به تصور
از نور یقین دور چو شیطان پلیدند
دیوان رجیمند به سیرت نه به صورت
هرچند که از روی صفت شیخ و رشیدند
آن زمره که شد نور یقین هادی ایشان
در مرتبه صدق چو قرآن مجیدند
بر طور دل از شوق چو موسی «ارنی » گوی
دیدار خدا دیده و در گفت و شنیدند
هستند به حق یافته راه از سر تحقیق
ایمن شده از «ان عذابی لشدید»ند
آنها که نگشتند به حق زنده جاوید
پژمرده و خوشیده به جا همچو قدیدند
خورشید پرستان طریقت چو نسیمی
از فضل الهی همه در ظل مدیدند

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آنان که به تقلید مجرد گرویدند
دورند ز حق، زان به حقیقت نرسیدند
هوش مصنوعی: افرادی که فقط به تقلید و پیروی از دیگران تکیه کرده‌اند، از حقیقت و واقعیت دور هستند و به درک واقعی دست نمی‌یابند.
خورشید یقین از افق غیب برآمد
این بی بصران دیده ببستند و ندیدند
هوش مصنوعی: خورشید حقیقت از افق ناپیدا طلوع کرد، اما کسانی که بینایی ندارند چشمانشان را بستند و آن را ندیدند.
نزدیکتر از مردم چشم است ولیکن
بی معرفتان از رخ آن ماه بعیدند
هوش مصنوعی: هرچند که این انسان‌ها به ظاهر نزدیک‌اند و می‌توان آن‌ها را دید، اما کسانی که فاقد معرفت و درک هستند، از زیبایی و حقیقت وجود این ماه (که نماد جاذبه و زیبایی است) دورند و نمی‌توانند آن را درک کنند.
دور از حرم و کعبه و خلدند همه عمر
در وادی جهل از پی پندار دویدند
هوش مصنوعی: تمام عمر، در جهل و نادانی به دنبال خیال و ذهنیات خود بوده‌اند و از مکان‌های مقدس و راستین مانند حرم و کعبه دور مانده‌اند.
اعمی شمر آن بی بصران را که ز تحقیق
در دیده دل کحل بصیرت نکشیدند
هوش مصنوعی: همانطور که کوران را نمی‌توان به حساب آورد، آن‌ها که در دل خود به حقیقت نرسیده‌اند و به بصیرت واقعی دست نیافته‌اند، نیز باید به همین شکل نادیده گرفته شوند.
(مستان هوا در ظلماتند و ضلالت
از عین حیات آب بقا زان نچشیدند)
هوش مصنوعی: شخصیت‌های سرمست در تاریکی و گمراهی به سر می‌برند و از چشیدن آب زندگی و بقای واقعی بازمانده‌اند.
قومی که پرستند خدا را به تصور
از نور یقین دور چو شیطان پلیدند
هوش مصنوعی: گروهی که خدا را به طور ذهنی و با تصورات خود عبادت می‌کنند، در واقع از حقیقت دور شده‌اند و مانند شیطان ناپاک هستند.
دیوان رجیمند به سیرت نه به صورت
هرچند که از روی صفت شیخ و رشیدند
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که ارزش و ویژگی‌های انسان‌ها به رفتار و سیرت آن‌هاست، نه به ظاهر و شکل ظاهری‌شان. حتی اگر کسی از نظر صفت‌ها و ویژگی‌های ظاهری به نظر خوب و مناسب بیاید، این صفات واقعی او نیستند. به عبارت دیگر، شخصیت و نیت افراد مهم‌تر از ظواهرشان است.
آن زمره که شد نور یقین هادی ایشان
در مرتبه صدق چو قرآن مجیدند
هوش مصنوعی: گروهی که به نور یقین دست یافته‌اند، مانند قرآن کریم در اوج صداقت و راستی قرار دارند و آن‌ها را راهنمایی می‌کند.
بر طور دل از شوق چو موسی «ارنی » گوی
دیدار خدا دیده و در گفت و شنیدند
هوش مصنوعی: دل به شدت مشتاق دیدار خداوند است، مانند موسی که در آرزوی دیدن پروردگارش بود. در اینجا، عشق و شوق به حق به زیبایی بیان شده و نشان‌دهنده‌ی حالتی است که در آن انسان می‌خواهد با خداوند در گفت‌وگو و نزدیک‌تر شدن به حقیقت وجود داشته باشد.
هستند به حق یافته راه از سر تحقیق
ایمن شده از «ان عذابی لشدید»ند
هوش مصنوعی: عده‌ای که با تحقیق و بررسی به حقیقت رسیده‌اند، از عذاب‌های سخت در امان هستند.
آنها که نگشتند به حق زنده جاوید
پژمرده و خوشیده به جا همچو قدیدند
هوش مصنوعی: افرادی که به حقیقت و مسیر درست نرسیدند، همیشه در حالت پژمردگی و سردرگمی باقی می‌مانند، مانند گیاهانی که به درستی رشد نمی‌کنند و پژمرده می‌شوند.
خورشید پرستان طریقت چو نسیمی
از فضل الهی همه در ظل مدیدند
هوش مصنوعی: مؤمنان به خدا و حقیقت، مانند نسیمی از رحمت و فضل الهی هستند و همه آن‌ها در سایه‌ای گسترده قرار گرفته‌اند.