گنجور

توریه کردن

و بدان که در هر مقامی که دروغ گفتن حسب شرع رواست، تا توانی در آن، دروغ صریح مگوی، بلکه توریه کن یعنی سخنی بگوی که ظاهر معنی آن راست باشد اگر چه آنچه را شنونده از آن می فهمد دروغ بوده باشد تا نفس عادت به دروغ نکند مثل اینکه بعد از آنکه ظالمی از مکان کسی سوال کند، بگو خدا بهتر می داند که کجاست یا عالم الغیب خداست یا بگو سراغ او را در مسجد بکن، اگر دانی که در مسجد نیست.

و اگر از گناهی که از تو صادر شده استفسار کنند، بگو خدا نخواسته باشد یا نخواسته است که من چنین عملی کنم یا بگو استغفرالله یا پناه به خدا اگر چنین کاری کرده باشم.

یا اگر سخنی در حق کسی گفته باشی و خواهی به انکار، رفع ملال او را کنی، بگو: احترام تو از آن بیشتر است که چنین شخصی سخنی در حق تو توان گفت و امثال اینها.

و آنچه متعارف است که می گویند: صد مرتبه فلان سخن را به تو گفتم، یا هزار مرتبه فلان عمل را از تو دیدم، یا پنجاه مرتبه به خانه تو آمدم و حال اینکه این عدد متحقق نشده این دروغ نیست و گناهی بر آن نیست، زیرا: این از بابت مبالغه و تأکید است، نه قصد این عدد به خصوص، به شرط آنکه امر مکرر واقع شده باشد.

و همچنین جایز است انواع «مجازات» و «استعارات» و تشبیهات، که مراد از آنها حقیقت آنها نیست.

اطلاعات

منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

و بدان که در هر مقامی که دروغ گفتن حسب شرع رواست، تا توانی در آن، دروغ صریح مگوی، بلکه توریه کن یعنی سخنی بگوی که ظاهر معنی آن راست باشد اگر چه آنچه را شنونده از آن می فهمد دروغ بوده باشد تا نفس عادت به دروغ نکند مثل اینکه بعد از آنکه ظالمی از مکان کسی سوال کند، بگو خدا بهتر می داند که کجاست یا عالم الغیب خداست یا بگو سراغ او را در مسجد بکن، اگر دانی که در مسجد نیست.
هوش مصنوعی: هرگاه در شرایطی که گفتن دروغ از نظر شرع مجاز است، سعی کن به جای دروغ صریح، از توریه استفاده کنی. یعنی حرفی بزن که ظاهر آن درست باشد، حتی اگر آنچه شنونده برداشت می‌کند نادرست باشد. این کار کمک می‌کند که نفس به دروغ گفتن عادت نکند. مثلاً اگر فردی نامناسبی از جایی سوال کند، می‌توانی بگویی: "خدا بهتر می‌داند کجاست" یا اینکه پیشنهاد کنی سراغ او را در مسجد بگیر، حتی اگر بدانی او در آنجا نیست.
و اگر از گناهی که از تو صادر شده استفسار کنند، بگو خدا نخواسته باشد یا نخواسته است که من چنین عملی کنم یا بگو استغفرالله یا پناه به خدا اگر چنین کاری کرده باشم.
هوش مصنوعی: اگر از تو درباره یک گناه سوال کردند، بگو که شاید خدا نخواسته که من چنین کاری را انجام دهم، یا می‌توانی بگویی "استغفرالله" یا "پناه به خدا" اگر چنین کاری کرده‌ام.
یا اگر سخنی در حق کسی گفته باشی و خواهی به انکار، رفع ملال او را کنی، بگو: احترام تو از آن بیشتر است که چنین شخصی سخنی در حق تو توان گفت و امثال اینها.
هوش مصنوعی: اگر درباره کسی صحبتی کرده‌ای و حالا می‌خواهی از او دلجویی کنی، می‌توانی بگویی: احترام تو بالاتر از آن است که فردی بتواند این‌طور درباره‌ات صحبت کند، و از این قبیل حرف‌ها.
و آنچه متعارف است که می گویند: صد مرتبه فلان سخن را به تو گفتم، یا هزار مرتبه فلان عمل را از تو دیدم، یا پنجاه مرتبه به خانه تو آمدم و حال اینکه این عدد متحقق نشده این دروغ نیست و گناهی بر آن نیست، زیرا: این از بابت مبالغه و تأکید است، نه قصد این عدد به خصوص، به شرط آنکه امر مکرر واقع شده باشد.
هوش مصنوعی: معمولاً گفته می‌شود که مثلاً "صد بار به تو گفتم" یا "هزار بار این کار را از تو دیدم" یا "پنجاه بار به خانه‌ات آمدم"، در حالی که این اعداد به طور واقعی به وقوع نپیوسته‌اند. اینگونه بیان‌ها دروغ به حساب نمی‌آیند و گناهی نیز ندارند، زیرا این عبارات بیشتر برای تأکید و به عبارت دیگر، مبالغه به کار می‌روند و به هیچ وجه منظور بیان دقیق آن عدد خاص نیست، به شرطی که واقعه مورد نظر واقعاً چندین بار اتفاق افتاده باشد.
و همچنین جایز است انواع «مجازات» و «استعارات» و تشبیهات، که مراد از آنها حقیقت آنها نیست.
هوش مصنوعی: همچنین می‌توان انواع مجازات‌ها و استعاره‌ها و تشبیهات را به کار برد، به این معنا که هدف از آنها بیان حقیقت نیست.