گنجور

فصل پنجم - شرافت ستایش و مدح مسلمین

ضد غیبت مسلمین، مدح و ستایش ایشان است و آن صفتی است خوب، و عملی است مرغوب باعث حصول محبت، و موجب دوستی و الفت می گردد، خصوصا هرگاه در غیاب ایشان بوده باشد و موجب داخال فرح و سرور در دل برادر مومن می شود و ثواب آن چنان که مذکور شد بسیار است و احادیث در ثواب خصوص مدح نیز رسیده.

چنان که مروی است که «جمعی ستایش بعضی از مردگان را کردند، حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: بهشت از برای شما واجب شد» و وارد شده که «هر یک از فرزندان آدم را همنشینانی چند از ملائکه هست پس اگر برادر مسلم خود را به نیکوئی یاد کرد ملائکه گویند: مثل این از برای تو باد» لیکن مخفی نماند که همچنین نیست که هر گونه مدحی و ستایشی خوب و پسندیده باشد، بلکه این در صورتی است که به آنچه مدح می کند راست باشد و مدح ظلمه و فاسقین را نکند و مشتمل بر دروغی نباشد و از روی ریا و نفاق نباشد، که اگر از روی نفاق باشد آن مدح بد است اگر چه راست باشد چون آن باعث سرور و فرح از ظالم و فاسق می گردد و شاد کردن ایشان را مذموم، بلکه حرام می دانند.

حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «بدرستی که هرگاه کسی مدح فاسقی را بکند خدا خشمناک و غضبناک می گردد» و مدح کسی را که باعث عجب و تکبر او شود نکنید چه بسیارند که چون مردمان، زبان به مدح ایشان گشایند از خود راضی می شوند و باد پندار و غرور به کاخ دماغ ایشان می وزد و مدح چنین کسانی جایز نیست و باعث هلاکت ایشان می گردد و از این جهت بود که «شخصی در خدمت حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم مدح دیگری را کرد، حضرت فرمود: گردن او را قطع نمودی» و فرمود: «هرگاه مدح برادر خود را در برابر او کنی گویا تیغ بر حلق او کشیده ای» و دیگری در حضور آن سرور، مدح شخصی را کرد، حضرت فرمود: پی کردن او را، خدا تو را پی کند» و اخباری که در مذمت مدح کردن رسیده همه در صورتی است که متضمن یکی از مفاسد باشد و به هر حال، خوش آمدن کسی از اینکه او را مدح و ثنا گویند بسیار مذموم و از جمله صفات رذیله است همچنان که مذکور خواهد شد.

اطلاعات

منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ضد غیبت مسلمین، مدح و ستایش ایشان است و آن صفتی است خوب، و عملی است مرغوب باعث حصول محبت، و موجب دوستی و الفت می گردد، خصوصا هرگاه در غیاب ایشان بوده باشد و موجب داخال فرح و سرور در دل برادر مومن می شود و ثواب آن چنان که مذکور شد بسیار است و احادیث در ثواب خصوص مدح نیز رسیده.
هوش مصنوعی: نقد و انتقاد از غیبت مسلمانان به معنای ستایش و تحسین آن‌ها است. این عمل خوب و پسندیده‌ای است که باعث ایجاد محبت و دوستی می‌شود، به‌ویژه زمانی که در غیاب آن‌ها انجام شود. همچنین این کار موجب شادی و خوشحالی در دل برادران مؤمن می‌شود و پاداش آن نیز بسیار زیاد است، همان‌طور که در احادیث مربوط به پاداش مدح بیان شده است.
چنان که مروی است که «جمعی ستایش بعضی از مردگان را کردند، حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: بهشت از برای شما واجب شد» و وارد شده که «هر یک از فرزندان آدم را همنشینانی چند از ملائکه هست پس اگر برادر مسلم خود را به نیکوئی یاد کرد ملائکه گویند: مثل این از برای تو باد» لیکن مخفی نماند که همچنین نیست که هر گونه مدحی و ستایشی خوب و پسندیده باشد، بلکه این در صورتی است که به آنچه مدح می کند راست باشد و مدح ظلمه و فاسقین را نکند و مشتمل بر دروغی نباشد و از روی ریا و نفاق نباشد، که اگر از روی نفاق باشد آن مدح بد است اگر چه راست باشد چون آن باعث سرور و فرح از ظالم و فاسق می گردد و شاد کردن ایشان را مذموم، بلکه حرام می دانند.
هوش مصنوعی: برخی افراد در مدح و ستایش برخی از مردگان سخن گفتند و پیامبر اکرم (ص) فرمودند که بهشت بر شما واجب شده است. همچنین حدیثی آمده که هر یک از فرزندان آدم با چندی از ملائکه همنشین هستند، و اگر کسی برادر مسلمان خود را به نیکی یاد کند، ملائکه می‌گویند: چنین کسی به تو مبارک باد. اما باید توجه داشت که هر نوع مدح و ستایشی خوب و قابل قبول نیست. مدح باید بر اساس حقیقت باشد و نباید شامل ستایش ظالم‌ها و فاسق‌ها باشد و همچنین نمی‌تواند حاوی دروغ یا ریا باشد. مدحی که از روی نفاق باشد، حتی اگر راست باشد، ناپسند است چرا که باعث خوشحالی ظالم و فاسق می‌شود و خوشحال کردن آن‌ها مذموم و حتی حرام به شمار می‌آید.
حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «بدرستی که هرگاه کسی مدح فاسقی را بکند خدا خشمناک و غضبناک می گردد» و مدح کسی را که باعث عجب و تکبر او شود نکنید چه بسیارند که چون مردمان، زبان به مدح ایشان گشایند از خود راضی می شوند و باد پندار و غرور به کاخ دماغ ایشان می وزد و مدح چنین کسانی جایز نیست و باعث هلاکت ایشان می گردد و از این جهت بود که «شخصی در خدمت حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم مدح دیگری را کرد، حضرت فرمود: گردن او را قطع نمودی» و فرمود: «هرگاه مدح برادر خود را در برابر او کنی گویا تیغ بر حلق او کشیده ای» و دیگری در حضور آن سرور، مدح شخصی را کرد، حضرت فرمود: پی کردن او را، خدا تو را پی کند» و اخباری که در مذمت مدح کردن رسیده همه در صورتی است که متضمن یکی از مفاسد باشد و به هر حال، خوش آمدن کسی از اینکه او را مدح و ثنا گویند بسیار مذموم و از جمله صفات رذیله است همچنان که مذکور خواهد شد.
هوش مصنوعی: حضرت پیامبر (ص) فرمودند: «هر وقت کسی از یک فرد فاسق تعریف کند، خداوند خشمگین می‌شود». همچنین تاکید کردند که نباید کسی را تحسین کرد که باعث عجب و تکبر او شود، زیرا بسیارند افرادی که با تعریف دیگران از خود راضی می‌شوند و به غرور مبتلا می‌گردند. این نوع تحسین جایز نیست و ممکن است به هلاکت شخص منجر شود. به همین دلیل، وقتی شخصی در نزد پیامبر (ص) از دیگری تعریف کرد، ایشان فرمودند: «آیا گردن او را زدی؟»، و افزودند: «تحسین کردن برادر خود در برابر او مانند این است که تیغی به گردن او داری». همچنین در مورد دیگری که در حضور آن حضرت از شخصی تعریف کرد، فرمودند: «خدا تو را پی کند». احادیثی که در مذمت تحسین آمده‌اند، در مواردی هستند که شامل فسادهایی باشد. به طور کلی، خوشنودی کسی از تعریف و تحسین خود بسیار ناپسند و از ویژگی‌های رذیله است.