گنجور

نفقه اهل و عیال

سیم از عطاهای واجبه، نفقه اهل و عیال است و آن نیز به طریقی که در کتب مسطور است از جمله واجبات، و ثواب آن بی حد و احصاء است.

حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «کسی که سعی کند در تحصیل نفقه عیالش، مثل کسی است که در راه خدا جهاد کند» و فرمود که «پاره ای از گناهان است که هیچ چیز کفاره آن نمی شود، مگر اهتمام در طلب معاش» و فرمود که «هر که را سه دختر باشد، و خرج ایشان را بکشد، و به ایشان نیکی کند تا بزرگ شوند خدا بر او بهشت را واجب می گرداند» مروی است که «روزی جناب رسالت مآب صلی الله علیه و آله و سلم به خانه سید اولیاء علیه السلام آمد، دید: آن حضرت نشسته است و عدس پاک می کند و سیده النساء در پیش دیگ نشسته است حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: بشنو ای ابوالحسن و نمی گویم مگر آنچه را خدا امر کرده است که بگویم که هیچ مردی نیست که در خانه امداد زن کند و یاری او را نماید مگر اینکه خدا به او می دهد به عوض هر موئی که در بدن اوست عبادت یک سال را، که روز آن را روزه بگیرد و شب آن را به عبادت به سر برد و عطا می کند از ثواب، به او مثل آنچه به صابرین داده، که داود پیغمبر و یعقوب و عیسی علیه السلام باشد یا علی: هر که در خانه خود مشغول خدمت عیال شود و مضایقه نکند، خدا اسم او را در دفتر شهدا می نویسد و در هر روز و شبی ثواب هزار شهید از برای او ثبت می کند و به هر قدمی که برمی دارد ثواب حج و عمره به او می دهد و به عدد هر رگی که در بدن اوست شهری در بهشت به او عطا می فرماید یا علی: یک ساعت خدمت در خانه، بهتر است از عبادت هزار سال و هزار حج و هزار عمره و هزار بنده که آزاد کنی و هزار مرتبه جهاد و عیادت هزار مریض و هزار نماز جمعه و هزار تشییع جنازه و سیر کردن هزار گرسنه و پوشانیدن هزار برهنه و روانه ساختن هزار اسب در راه خدا و بهتراست از اینکه تورات و انجیل و زبور و قرآن را تلاوت کند و هزار اسیر را آزاد کند و هزار شتر که به مساکین بدهد و از دنیا بیرون نرود مگر اینکه جای خود را در بهشت ببیند.

یا علی: خدمت عیال، کفاره گناهان کبیره است و غضب پروردگار را می نشاند و مهر حورالعین می شود و حسنات را زیاد می کند و درجات را رفیع می گرداند یا علی: خدمت عیال را نمی کند مگر صدیق، یا شهید، یا مردی که خدا خیر دنیا و آخرت را از برای او خواسته باشد».

از حضرت امام موسی علیه السلام مروی است که «عیال آدمی، اسیران اویند، پس هر کسی که خداوند به او نعمتی داده باید که اسیران خود را وسعت بدهد پس اگر نکند تشویش آن است که خدا این نعمت را از او بگیرد» حضرت امام رضا علیه السلام فرمود که «باید مرد بر عیالش وسعت بدهد تا آرزوی مرگ او را نکنند» و مخفی نماند که طالب ثواب در اخراجات عیال را سزاوار آن است که نیت خود را خالص کند و از سعیی که می کند و زحمتی که در تحصیل معاش ایشان می کشد رضای خدا را می خواهد و از تحصیل حرام و اموال شبهه ناک اجتناب کند و از برای عیال، بجز حلال نیاورد و در اخراجات، میانه روی کند نه بر عیال تنگ بگیرد تا ایشان ضایع گردند، و نه اسراف کند تا خود و ایشان را ضایع کند و به هلاکت برسد و سزاوار آن است که طعامی که پاکیزه باشد مخصوص خود یا بعضی از عیال نکند، بلکه همه یکسان باشند مگر اینکه خود یا بعضی از آنها به طعام خاصی مضطر باشند، به جهت مرضی، یا ضعفی، یا غیر اینها، و چیزی را که نمی خواهد برای عیال بگیرد وصف آن را در پیش عیال نکند و چون سفره افکنند همه عیال خود را بر آن بنشاند» و مروی است که «خدا و ملائکه، صلوات می فرستند بر اهل خانه ای که به جمعیت چیزی بخورند».

اطلاعات

منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سیم از عطاهای واجبه، نفقه اهل و عیال است و آن نیز به طریقی که در کتب مسطور است از جمله واجبات، و ثواب آن بی حد و احصاء است.
هوش مصنوعی: سیم یکی از واجبات است و تأمین نیازهای خانواده و وابستگان نیز از جمله وظایف به شمار می‌آید. این نکته در کتاب‌ها به خوبی بیان شده و اجر و ثواب آن نیز بسیار فراوان و بی‌نهایت است.
حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «کسی که سعی کند در تحصیل نفقه عیالش، مثل کسی است که در راه خدا جهاد کند» و فرمود که «پاره ای از گناهان است که هیچ چیز کفاره آن نمی شود، مگر اهتمام در طلب معاش» و فرمود که «هر که را سه دختر باشد، و خرج ایشان را بکشد، و به ایشان نیکی کند تا بزرگ شوند خدا بر او بهشت را واجب می گرداند» مروی است که «روزی جناب رسالت مآب صلی الله علیه و آله و سلم به خانه سید اولیاء علیه السلام آمد، دید: آن حضرت نشسته است و عدس پاک می کند و سیده النساء در پیش دیگ نشسته است حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: بشنو ای ابوالحسن و نمی گویم مگر آنچه را خدا امر کرده است که بگویم که هیچ مردی نیست که در خانه امداد زن کند و یاری او را نماید مگر اینکه خدا به او می دهد به عوض هر موئی که در بدن اوست عبادت یک سال را، که روز آن را روزه بگیرد و شب آن را به عبادت به سر برد و عطا می کند از ثواب، به او مثل آنچه به صابرین داده، که داود پیغمبر و یعقوب و عیسی علیه السلام باشد یا علی: هر که در خانه خود مشغول خدمت عیال شود و مضایقه نکند، خدا اسم او را در دفتر شهدا می نویسد و در هر روز و شبی ثواب هزار شهید از برای او ثبت می کند و به هر قدمی که برمی دارد ثواب حج و عمره به او می دهد و به عدد هر رگی که در بدن اوست شهری در بهشت به او عطا می فرماید یا علی: یک ساعت خدمت در خانه، بهتر است از عبادت هزار سال و هزار حج و هزار عمره و هزار بنده که آزاد کنی و هزار مرتبه جهاد و عیادت هزار مریض و هزار نماز جمعه و هزار تشییع جنازه و سیر کردن هزار گرسنه و پوشانیدن هزار برهنه و روانه ساختن هزار اسب در راه خدا و بهتراست از اینکه تورات و انجیل و زبور و قرآن را تلاوت کند و هزار اسیر را آزاد کند و هزار شتر که به مساکین بدهد و از دنیا بیرون نرود مگر اینکه جای خود را در بهشت ببیند.
هوش مصنوعی: حضرت پیامبر فرمودند که کسی که در تامین مخارج خانواده‌اش تلاش کند، مانند کسی است که در راه خدا جهاد می‌کند. همچنین فرمودند برخی از گناهان وجود دارند که تنها با کوشش در به دست آوردن روزی بخشیده می‌شوند. ایشان اشاره کردند که اگر کسی سه دختر داشته باشد و برای تربیت و خرج آنها تلاش کند، خداوند بهشت را برای او واجب می‌سازد. روزی، پیامبر به خانه سید اولیاء رفتند و دیدند که آن حضرت مشغول پاک کردن عدس است و سیده النساء نیز در حال پخت غذاست. پیامبر فرمودند: «ای ابوالحسن، به یاد داشته باش که هیچ مردی نیست که در خانه به همسرش کمک کند و او را یاری کند، مگر اینکه خداوند برای هر مویی که بر بدنش است، پاداش یک سال عبادت را برای او می‌نویسد». هر کسی که در خانه به خدمت خانواده‌اش بپردازد و از یاری کردن دریغ نکند، در دفتر شهدا ثبت می‌شود و به او ثواب هزار شهید داده می‌شود. همچنین، به ازای هر قدمی که برمی‌دارد، پاداش حج و عمره دریافت می‌کند و به ازای هر رگی که در بدنش هست، در بهشت شهری به او عطا می‌شود. حضرت فرمودند یک ساعت خدمت در خانه، ارزش بیشتری دارد از عبادت هزار سال و هزار حج و عمره و آزاد کردن هزار بنده و دیگر اعمال نیک و عبادت. کسی که از دنیا برود، در حالی که جایگاهش در بهشت را دیده باشد، درواقع زندگی خوبی را سپری کرده است.
یا علی: خدمت عیال، کفاره گناهان کبیره است و غضب پروردگار را می نشاند و مهر حورالعین می شود و حسنات را زیاد می کند و درجات را رفیع می گرداند یا علی: خدمت عیال را نمی کند مگر صدیق، یا شهید، یا مردی که خدا خیر دنیا و آخرت را از برای او خواسته باشد».
هوش مصنوعی: خدمت به خانواده، به عنوان جبران گناه‌های بزرگ مطرح شده و باعث آرامش خداوند می‌شود. این عمل باعث می‌شود که پاداش‌ها افزایش پیدا کرده و مقام افراد بالا برود. تنها افرادی مثل دوستان راستین، شهیدان و کسانی که خدا خیر دنیا و آخرت را برایشان خواسته، به این خدمت می‌پردازند.
از حضرت امام موسی علیه السلام مروی است که «عیال آدمی، اسیران اویند، پس هر کسی که خداوند به او نعمتی داده باید که اسیران خود را وسعت بدهد پس اگر نکند تشویش آن است که خدا این نعمت را از او بگیرد» حضرت امام رضا علیه السلام فرمود که «باید مرد بر عیالش وسعت بدهد تا آرزوی مرگ او را نکنند» و مخفی نماند که طالب ثواب در اخراجات عیال را سزاوار آن است که نیت خود را خالص کند و از سعیی که می کند و زحمتی که در تحصیل معاش ایشان می کشد رضای خدا را می خواهد و از تحصیل حرام و اموال شبهه ناک اجتناب کند و از برای عیال، بجز حلال نیاورد و در اخراجات، میانه روی کند نه بر عیال تنگ بگیرد تا ایشان ضایع گردند، و نه اسراف کند تا خود و ایشان را ضایع کند و به هلاکت برسد و سزاوار آن است که طعامی که پاکیزه باشد مخصوص خود یا بعضی از عیال نکند، بلکه همه یکسان باشند مگر اینکه خود یا بعضی از آنها به طعام خاصی مضطر باشند، به جهت مرضی، یا ضعفی، یا غیر اینها، و چیزی را که نمی خواهد برای عیال بگیرد وصف آن را در پیش عیال نکند و چون سفره افکنند همه عیال خود را بر آن بنشاند» و مروی است که «خدا و ملائکه، صلوات می فرستند بر اهل خانه ای که به جمعیت چیزی بخورند».
هوش مصنوعی: از امام موسی علیه السلام نقل شده که فرمودند: «افراد خانواده انسان، در حقیقت اسیران او هستند، بنابراین کسی که خداوند به او نعمت داده است، باید به خانواده‌اش خوشبختی و رفاه بدهد و اگر این کار را نکند، ممکن است خداوند آن نعمت را از او بگیرد.» امام رضا علیه السلام نیز فرموده‌اند که: «مرد باید به خانواده‌اش فراخی دهد تا آن‌ها آرزوی مرگ او را نکنند.» همچنین واضح است کسی که می‌خواهد در خرج کردن برای خانواده‌اش پاداش دریافت کند، باید نیت خالص داشته باشد و در تلاشی که برای تامین نیازهای آن‌ها می‌کند، رضای خداوند را در نظر بگیرد. او باید از کسب درآمد حرام و اموال مشکوک دوری کند و تنها از منابع حلال برای خانواده‌اش استفاده کند. باید در مخارج میانه‌روی کند؛ نه آن‌قدر سخت‌گیر باشد که خانواده‌اش در مضیقه قرار بگیرد و نه آن‌قدر ولخرجی کند که خود و خانواده‌اش را به خطر بیندازد. همچنین برآورده کردن نیازهای غذایی خانواده باید به طور یکسان باشد، مگر اینکه برخی از آن‌ها به دلیل بیماری یا ضعف به غذای خاصی نیاز داشته باشند. او نباید از غذایی که خود نمی‌خواهد برای خانواده‌اش بگذارد و وقتی سفره می‌چیند، باید همه اعضای خانواده‌اش را بر سر آن بنشاند. نقل شده که خدا و فرشتگان بر خانواده‌ای که به صورت جمعی غذا می‌خورند، درود می‌فرستند.