اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خنک جانی که او یاری پسندد
کز او دوریش خود صورت نبندد
هوش مصنوعی: چه خوب است که کسی وجود داشته باشد که یاری را پسندیده باشد، چرا که فاصله گرفتن از او، خودش ناظر بر زیبایی و شکل دلپذیر آن دوستی نخواهد بود.
تو باشی خنده و یار تو شادی
که بی‌شادی دهان کس نخندد
هوش مصنوعی: وقتی تو در کنارم هستی، خنده و شادی به زندگی من می‌آید، چون بدون شادی هیچ‌کس نمی‌تواند بخندد.
تو باشی سجده و یار تو تعظیم
که بی‌تعظیم هرگز سر نخنبد
هوش مصنوعی: تو باید به پای کسی که دوستش داری سجده کنی و او را ارج نهی، زیرا بی‌احترام به او، هرگز سرت بالا نخواهد رفت.
تو باشی چون صدا و یار غارت
چو آوازی به نزد کوه و گنبد
هوش مصنوعی: تو مانند صدا هستی و یار تو به مانند آواز، نزدیک کوه و گنبد.
تو آدینه بوی او وقت خطبه
نه ز آدینه جدا چون روز شنبد
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به رابطه عمیق و ناگسستنی میان احساسات و تجربیات انسانی اشاره می‌کند. او به نوعی از هماهنگی و پیوستگی می‌پردازد که مانند بوی یک روز خاص در زمان خاصی، هرگز از هم جدا نمی‌شود. این پیام می‌تواند نشان‌دهنده اهمیت لحظات خاص و تأثیری باشد که بر زندگی ما دارند، به‌گونه‌ای که احساسات و یادآوری‌های مرتبط با آن لحظات به‌سادگی فراموش نمی‌شوند و همواره در زندگی ما باقی می‌مانند.
نگر آخر دمی در نحن اقرب
نظر را تا نجنباند نجنبد
هوش مصنوعی: در آخرین لحظه‌ای که به خود آمده‌ایم، به این فکر کنیم که آیا هنوز در نزدیکی دید و درک خود هستیم. تا زمانی که حرکت نکنیم، تغییر هم نخواهد کرد.
خیالی خوش دهد دل زان بنازد
خیالی زشت آرد دل بتندد
هوش مصنوعی: دل از خیال خوشی شاد می‌شود، اما وقتی خیال تلخی به سراغش می‌آید، دل را می‌شکند و غمگین می‌کند.
بر او مسخره آمد دل و جان
گه از صله گه از سیلیش رندد
هوش مصنوعی: دل و جان، گاه از محبت و پیوند و گاه از نيش و آسيب، به حالت تمسخر و بازی درآمده است.
مزن سیلی چنانک گیج گردم
ز گیجی دور افتم ز اصل و مسند
هوش مصنوعی: زدم بن بست و سردرگم شدم، طوری که از خویشتن و جایگاه خود بی‌خبر ماندم.
خمش تا درس گوید آن زبانی
که لا باشد به پیشش صد مهند
هوش مصنوعی: سکوت کن تا آن زبانی که به‌درستی بیان کند، درس بگوید. در برابر این زبان، صد استاد و مهارت وجود دارد.
اگر گویی تو نی را هی خمش کن
بگوید با لبش گو ای مؤید
هوش مصنوعی: اگر به نی بگویی که خاموش باشد، با لب‌هایش پاسخ می‌دهد و می‌گوید: ای تو که حمایت می‌کنی.
حاشیه ها
1397/02/08 21:05
احمد آذرکمان ۰۴۹۰۳۰۰۶۶۹.a@gmail.com
تو باشی چون صدا و یار غارت
چو آوازی به نزد کوه و گنبد
▌ تو پیش من بودی اما / من ترا در صدایت / ملاقات کردم . / درکنار پرتگاهی که جن داشت / در اطراف آلبالوهای نارس / یادت هست / اشیای بیهوده در صدای تو می سوخت / من از همان روزها / با صبرهایِ پیاده / تمام نرسیدن هایم را گز کردم / که از پشت درختی خیس / برایم قصه بگویی / و بگذاری از قافیه های یک دعای سالخورده / به نام نمناکت دست بکشم .
1397/02/08 21:05
احمد آذرکمان ۰۴۹۰۳۰۰۶۶۹.a@gmail.com
تو باشی چون صدا و یار غارت
چو آوازی به نزد کوه و گنبد
▌ تو پیش من بودی اما / من ترا در صدایت / ملاقات کردم . / درکنار پرتگاهی که جن داشت / در اطراف آلبالوهای نارس / یادت هست / اشیای بیهوده در صدای تو می سوخت / من از همان روزها / با صبرهایِ پیاده / تمام نرسیدن هایم را گز کردم / که از پشت درختی خیس / برایم قصه بگویی / و بگذاری از قافیه های یک دعای سالخورده / به نام نمناکت دست بکشم .
احمد آذرکمان 94.6.17
1401/09/29 12:11
محسن جهان
تفسیر ابیات ۶ و ۷ فوق:
بر اساس بخشی از آیه مبارکه ۱۶ سوره ق "وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ" (ما از رگ گردن او به او نزدیکتریم)، مولانا از جانب خداوند خطاب به انسان می‌فرماید: لحظه‌ای توجه کن که ما همواره از رگ گردن به تو نزدیکتر هستیم. و تا هشیاری حضور ما به چیزی تعلق نگیرد، هیچ جنبده ای به حرکت درنخواهد آمد. و کل کائنات و موجودات هر لحظه مورد توجه و عنایت ما قرار می‌گیرد.
چنانچه معرفت حضور حضرتش را داشته باشی، و او را حاکم بر کل اعمال و رفتارت بدانی، دل و احوالت خوش و آرام خواهد بود. و اگر غافل از حضور او شوی قلب و درونت دچار آشوب و گمراهی خواهد گردید.
مولانا