گنجور

غزل شمارهٔ ۳۷۰

آمد رمضان و عِید با ماست
قفل آمد و آن کلید با ماست
بربست دهان و دیده بگشاد
وان نور که دیده دید، با ماست
آمد رمضان به خدمتِ دل
وان کَش که دل آفرید با ماست
در روزه اگر پدید شد رنج
گنج دل ناپدید با ماست
کردیم ز روزه جان و دل پاک
هر چند تنِ پلید با ماست
روزه به زبانِ حال گوید:
«کم شو که همه مزید با ماست
چون هست صلاحِ دین در این جمع
منصور و ابایزید با ماست»

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آمد رمضان و عِید با ماست
قفل آمد و آن کلید با ماست
هوش مصنوعی: ماه رمضان فرا رسیده و جشن و شادی با ماست، قفل مشکلات و دل نگرانی‌ها هم با ماست، چون کلید حل آنها در دست ماست.
بربست دهان و دیده بگشاد
وان نور که دیده دید، با ماست
هوش مصنوعی: دهان را بست و چشمانش را گشود. نوری که دیده‌اش آن را مشاهده کرد، اکنون با ماست.
آمد رمضان به خدمتِ دل
وان کَش که دل آفرید با ماست
هوش مصنوعی: رمضان آغاز شده و دل آماده استقبال از این ماه مبارک است، زیرا دل به خداوندی که آن را آفریده تعلق دارد.
در روزه اگر پدید شد رنج
گنج دل ناپدید با ماست
هوش مصنوعی: اگر در روزه دچار سختی شدیم، بدانیم که در دل ما گنجی نهفته است که با ما خواهد بود.
کردیم ز روزه جان و دل پاک
هر چند تنِ پلید با ماست
هوش مصنوعی: ما با تمام وجود از روزهای پاک و خوب زندگی کردیم، هرچند که افراد ناپاکی در کنار ما وجود دارند.
روزه به زبانِ حال گوید:
«کم شو که همه مزید با ماست
هوش مصنوعی: روزها به زبان حال می‌گویند: «کمتر باش، زیرا همه چیزهای خوب با ماست.»
چون هست صلاحِ دین در این جمع
منصور و ابایزید با ماست»
هوش مصنوعی: وقتی که مصلحت دین در این جمع وجود دارد، منصور و ابا یزید نیز در کنار ما هستند.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۳۷۰ به خوانش پری ساتکنی عندلیب
غزل شمارهٔ ۳۷۰ به خوانش نازنین بازیان

حاشیه ها

1391/04/19 13:07
محمد سعید

@در مصرع : کم شو که همه مرید با ماست
واژه "مزید" صحیح است که تقیض کم به شمار می آید. خواهشمند است تصحیح گردد.

1391/04/19 14:07
محمد سعید

با پوزش دوباره؛ در حاشیه پیشین بنده هم واژه نقیض درست است نه تقیض!

1395/03/06 22:06
محمد عسگری - وفا -

به نظر میرسد نظر حاشیه نویس محترم درست و خدشه ناپذیر باشد، یعنی « مزید» باید جایگزین «مرید» گردد. حال چرا این پیشنهاد مسکوت مانده است نمیدانم !

1395/03/10 20:06
عیسی

بخاطر اینکه همان مرید صحیح است. "مرید" یکی از اسما باریتعالی هست. بنابراین این بیت کاملا صحیح به نگارش در اومده. همانطور که استادم میفرمایند:
روزه باعث میشه انانیت وجود کم بشه جوری که خدا اون وسط پیدا بشه.

1395/03/10 21:06
عیسی

بهزاد عزیز، لازم نیست این همه تند برید. در درجه اول، شما رو دعوت می‌کنم این‌جا رو بخونید:
پیوند به وبگاه بیرونی
چگونه از حرف‌های من برداشت کردید که "حافظ همواره در مسجد بوده و در حال مناظرات کلامی بوده است.". مناظرات کلامی بین علما در مسجد شیوع داشته. این به این معنی نیست که این شخص همیشه توی مجلس در حال مناظرات کلامی بوده. لطفا این رو بخونید:
عرفان و رندی در شعر حافظ به قلم داریوش آشوری.
به عنوان یک مثال دم‌دستی غزل با مطلع "واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند" رو ملاحظه کنید. چه شخصی خواهان مناظره با دانشمند مجلس هست؟
راجع‌به تفسیر اشتباه و معکوس شما باید عرض کنم، "از آنجا که اهل کلام در گوشه محراب یافت می‌شوند، بنابراین شاید بهمین دلیل باشد که حافظ به ابروی تو مشتاق است." و نه معکوس‌ش (چون حافظ به ابروی یار مشتاق هست، پس شایسته هست که اهل کلام در محراب یافت شوند؛ گرچه این استدلالتون غلطه ولی حتی با همین تفسیرتون درحال تایید این هستید که حافظ اهل مناظرات کلامی بوده.) که شما استنباط کرده‌اید.
اکنون امیدوارم بتونید ترتیب استدلال رو تشخیص بدید و برداشت‌های پریشان ذهنتون رو فرض نادانی دیگران قرار ندید.

درمورد بیت سوّم، باید دقیقا به بیت قبلیش مراجعه کنید: "خداوندا این قافله را حفظ کن. بواسطه همین قافله هست که شناخت ما نسبت به تو بیشتر می‌شود و بمهین قدر، اهریمن درون را محدود می‌کنیم(2). گرچه این شناخت هرگز به انتها نمی‌رسد(3)." به نظرم بعید نیست که بپذیرید ابیات 2 و 3 یه دعاگونه هستن: از خداوند در جایگاه اجابت‌کننده چیزی رو برای خداوند در جایگاه معشوق خواستن.