گنجور

غزل شمارهٔ ۲۳۶۳

ای ز هندستان زلفت رهزنان برخاسته
نعره از مردان مرد و از زنان برخاسته
آتش رخسار تو در بیشه جان‌ها زده
دود جان‌ها برشده هفت آسمان برخاسته
جوی‌های شیر و می پنهان روان کرده ز جان
وز معانی ساقیان همچو جان برخاسته
کفر را سرمه کشیده تا بدیده کفر نیز
شاهد دین را میان مؤمنان برخاسته
تن چو دیوار و پس دیوار افتاده دلی
در بیان حال آن دل این زبان برخاسته
رو خرابی‌ها نگر در خانه هستی ز عشق
سقف خانه درشکسته آستان برخاسته
گرچه گوید فارغم از عاشقان لیکن از او
بر سر هر عاشقی صد مهربان برخاسته
شمس تبریزی چو کان عشق باقی را نمود
خون دل یاقوت وار از عکس آن برخاسته

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای ز هندستان زلفت رهزنان برخاسته
نعره از مردان مرد و از زنان برخاسته
هوش مصنوعی: زلف تو که از سرزمین هند آمده، جان‌ها را به شور آورده است، ناله‌های مردان و صدای زنان همه به خاطر زیبایی توست.
آتش رخسار تو در بیشه جان‌ها زده
دود جان‌ها برشده هفت آسمان برخاسته
هوش مصنوعی: زیبایی چهره تو مانند آتش است که در جان‌ها شعله‌ور می‌شود و دودی که از این آتش برمی‌خیزد، به بلندی هفت آسمان می‌رسد.
جوی‌های شیر و می پنهان روان کرده ز جان
وز معانی ساقیان همچو جان برخاسته
هوش مصنوعی: آب‌های شیرین و عطرآلود به آرامی از دل و جان جاری است و معانی عمیق، مانند روح، از ساقیان سرزنش‌کننده برمی‌خیزند.
کفر را سرمه کشیده تا بدیده کفر نیز
شاهد دین را میان مؤمنان برخاسته
هوش مصنوعی: کسی که به کفر نگاهی دارد، آن را زیبا و جذاب می‌بیند و در عین حال، نشانه‌های ایمان در میان مؤمنان نیز به چشم می‌خورد.
تن چو دیوار و پس دیوار افتاده دلی
در بیان حال آن دل این زبان برخاسته
هوش مصنوعی: تن انسان مانند دیواری است که دل در پشت آن قرار دارد. دل، در تلاش است تا احساسات و وضعیت خود را بیان کند و برای این کار زبانی را به سخن آورده است.
رو خرابی‌ها نگر در خانه هستی ز عشق
سقف خانه درشکسته آستان برخاسته
هوش مصنوعی: به ویرانی‌ها و خراب‌کاری‌های اطراف توجه کن؛ در قلب وجود انسان، عشق باعث شده که سقف خانه خراب شده و آستانه (در) آن بی‌تاب و پر است.
گرچه گوید فارغم از عاشقان لیکن از او
بر سر هر عاشقی صد مهربان برخاسته
هوش مصنوعی: هر چند که او ادعا می‌کند از عشق بازی‌ها خود را کنار کشیده است، اما در واقع بر سر هر عاشقی، صد دلبر مهربان و دوست‌داشتنی وجود دارد که به او توجه می‌کنند.
شمس تبریزی چو کان عشق باقی را نمود
خون دل یاقوت وار از عکس آن برخاسته
هوش مصنوعی: شمس تبریزی با نمایاندن عشق حقیقی، دل را مانند یاقوتی پر از خون کرد که از جلوه‌ای از آن عشق سر برآورده است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۳۶۳ به خوانش عندلیب