گنجور

بخش ۳۰ - نومید کردن وزیر مریدان را از رفض خلوت

آن وزیر از اندرون آواز داد
کای مریدان از من این معلوم باد
که مرا عیسی چنین پیغام کرد
کز همه یاران و خویشان باش فرد
روی در دیوار کن تنها نشین
وز وجود خویش هم خلوت گزین
بعد ازین دستوریِ گفتار نیست
بعد ازین با گفت و گویم کار نیست
الوداع ای دوستان من مرده‌ام
رخت بر چارم فلک‌بر برده‌ام
تا به زیر چرخ ناری چون حطب
من نسوزم در عنا و در عطب
پهلوی عیسی نشینم بعد ازین
بر فراز آسمان چارمین

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن وزیر از اندرون آواز داد
کای مریدان از من این معلوم باد
هوش مصنوعی: وزیر از درون فریاد زد و گفت: ای پیروان، از من این مطلب روشن است.
که مرا عیسی چنین پیغام کرد
کز همه یاران و خویشان باش فرد
هوش مصنوعی: پیام عیسی به من این بود که باید از همه دوستان و نزدیکانم جدا شوم و به تنهایی زندگی کنم.
روی در دیوار کن تنها نشین
وز وجود خویش هم خلوت گزین
هوش مصنوعی: به دیوار تکیه کن و تنهایی‌ات را بپذیر و از وجود خود به دور باش.
بعد ازین دستوریِ گفتار نیست
بعد ازین با گفت و گویم کار نیست
هوش مصنوعی: دیگر نیازی به صحبت و گفتگو نیست، از این به بعد رفتار و دستوری که باید رعایت شود، اهمیت بیشتری دارد.
الوداع ای دوستان من مرده‌ام
رخت بر چارم فلک‌بر برده‌ام
هوش مصنوعی: وداع، ای دوستان من! من مرده‌ام و سرنوشت من را از زمین برده است.
تا به زیر چرخ ناری چون حطب
من نسوزم در عنا و در عطب
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که تا زمانی که زیر آسمان هستم، مانند چوبی که در آتش می‌سوزد، نمی‌خواهم در سختی‌ها و مشکلات زندگی دوچار رنج و عذاب شوم.
پهلوی عیسی نشینم بعد ازین
بر فراز آسمان چارمین
هوش مصنوعی: پس از این، در کنار عیسی می‌نشینم و بر ارتفاعات آسمان چهارم قرار می‌گیرم.

خوانش ها

بخش ۳۰ - نومید کردن وزیر مریدان را از رفض خلوت به خوانش علیرضا بخشی زاده روشنفکر
بخش ۳۰ - نومید کردن وزیر مریدان را از رفض خلوت به خوانش عندلیب
بخش ۳۰ - نومید کردن وزیر مریدان را از رفض خلوت به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1396/03/14 09:06

نقل است که عیسی س بعد از عروج، به آسمان چهارم رفته و در آنجا سکونت دارد. عروج و بازگشت دوباره عیسی از عقاید مشترک مسیحیان و مسلمانان است.
همچنین منظور از آسمان چهارم ظاهرا مدار خورشید است.
توضیح آنکه قدیمی ترها، وقتی با چشم (غیر مسلح) به آسمان نگاه می کردند، می دیدند که هفت ستاره/سیاره (1-خورشید، 2-ماه، 3-تیر/عطارد، 4-ناهید/زهره، 5-بهرام/مریخ، 6-هرمز/مشتری، 7-کیوان/زحل) در هفت مدار مستقل حرکت می کنند. به این هفت مدار، هفت آسمان می گفتند.
جالب اینکه نوح ع نیز به قوم خود می گوید:
أَلَمْ تَرَوْا کَیْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا ﴿نوح: 15﴾
مگر نمی بینید که خدا چطور هفت آسمان را طبقه طبقه آفریده است؟
که می تواند شاهدی بر معنای بیان شده "هفت آسمان" باشد.

1397/11/08 00:02
کتایون فرهادی

شرح و تفسیر بیت 643
آن وزیر از اندرون آواز داد / کای مریدان از من این معلم باد
وزیر مکار از درون خلوتگاه خود بانگ زد که ای مریدان می خواهم این مطلب را به شما تفهیم کنم .
شرح و تفسیر بیت 644
که مرا عیسی چنین پیغام کرد / کز همه یاران و خویشان باش فرد
عیسی (ع) به من این چنین پیغام داده که باید از همه یاران و خویشان و کسانت جدا باشی .
شرح و تفسیر بیت 645
روی ، در دیوار کن ، تنها نشین / وز وجود خویش هم خلوت گزین
روی به دیوار کن و تنها بنشین و حتی از خویشتن خود نیز خلوت کن . یعنی خلوت نشینی را شدیدا مراعات کن .
شرح و تفسیر بیت 646
بعد از این دستوری گفتار نیست / بعد از این با گفت و گویم کار نیست
زین پس اجازه ندارم که وعظ و گفتاری برای کسی داشته باشم و بعد از این دیگر هیچ حرف و سخنی نخواهم داشت زیرا مامور به سکوت شده ام .
شرح و تفسیر بیت 647
الوداع ای دوستان ، من مرده ام / رخت بر چارم فلک بر برده ام
خداحافظ ای دوستان ، من مرده ام یعنی از خویشتن رهیده ام و رخت سفر بربسته ام و به سوی آسمان چهارم کوچیده ام . [ بر طبق روایت عیسی (ع) را به آسمان چهارم برده اند ] .
شرح و تفسیر بیت 648
تا به زیر چرخ ناری چون حطب / من نسوزم در عنا و در عطب
تا در این دنیای دون مانند هیزم در رنج و درد نسوزم زیرا که رنج و درد اهل دنیا به قدر ابتلای ایشان به دنیاست پس با رفتنم از دنیا از رنج رها می شوم .
– چرخ ناری به معنی عصر آتش که به قول قدما از “خاک و باد و آب و آتش” بالاتر است ، حطب به معنی هیزم ، عنا به معنی رنج و مشقت ، عطب به معنی هلاکت و تباهی .
شرح و تفسیر بیت 649
پهلوی عیسی نشینم بعد از این / بر فراز آسمان چارمین
زین پس بر بالای آسمان چهارم در کنار حضرت عیسی (ع) خواهم نشست . [ نیکلسون گوید : در اشعار فارسی و ترکی ، اشارات به آسمان چهارم ( فلک خورشید) به معنای منزلگاه عیسی (ع) پس از عروج او به آسمان ، زیاد است در حالیکه به گفته ابن عربی (در فتوحات مکیه) عیسی (ع) در آسمان دوم مقام دارد . به هر حال در این باب ، روایات مختلف است ] .

1402/10/18 01:01
در سکوت

مثنوی را "در سکوت" بشنوید:

پیوند به وبگاه بیرونی