گنجور
نصرالله منشینصرالله منشی

بخش ۶ - ادامهٔ ثنای پادشاه

و بدین دو فتح با نام که به‌فضل ایزد تعالی و فر دولت قاهره، لازالت ثابتة الاوتاد. راسیة الاطواد، تیسیر پذیرفت، نظام کارهای حضرت و ناحیت به قرار معهود و رسم مالوف باز رفت، و بر قاعده درست و سنن راست اطراد و استمرار یافت و تمامی مفسدان اطراف دم درکشیدند و سر به‌خط آوردند، و دل‌های خواص و عوام و لشکری و رعیت بر طاعت و عبودیت بیارامید، و نفاذ اوامر پادشاهانه از همه وجوه حاصل آمد، و حشمت ملک و هیبت پادشاهی در ضمایر دوستان و دشمنان قرار گرفت، و ذکر آن در آفاق و اقطار عالم شایع و مبسوط گشت. و اگر در تقریر محاسن نوبت این پادشاه دین‌دار و شهریار کامگار -که در ملک مخلد باد و بر دشمن مظفر-خوضی و شرعی رود، و فضایل ذات بزرگ و مناقب خاندان مبارک شاهنشاهی را شرحی و بسطی داده شود، غرض از ترجمه این کتاب فایت گردد، و من بنده را خود این محل از کجا تواند بود که ثنای دولت قاهره گویم؟ که

اگر مملکت را زبان باشدی
ثناگوی شاه جهان باشدی
ملک بوالمظفر که خواهد فلک
که مانند او کامران باشدی
ز صد داستان کان ثنای تو‌راست
همانا که یک داستان باشدی

و اقتدا و تقیل این پادشاه بنده‌پرور -که همیشه پادشاه و بنده‌پرور باد- در جهان‌داری به‌مکارم خاندان مبارک بوده است، و معالی خصال ملوک اسلاف را انارالله براهینهم قبله عزایم میمون دانسته است.

بخش ۵ - در ستایش امیرالمومنین ابی منصور سبکتکین عضدالله: و سپاس و حمد و ثنا و شکر مر خدای را، عز اسمه، که خطه اسلام را و واسطه عالم را بجمال عدل و رحمت وکمال و هیبت و سیاست خداود عالم سلطان اعظم مالک رقاب الامم ملک الاسلام ظهیر الامام مجیرالانام بمین الدوله وامین الملة و شرف الامة ملک بلاد الله سلطان عبادالله مدیل اولیاءالله مذیل اعداءالله مولی ملوک العرب و العجم فخرالسلاطین فی العالم علاءالدنیا و الدین قاهرالملوک و السلاطین الصادع بامرالله القائم بحجة الله معز الاسلام و المسلمین قامع الکفره و الملحدین کهف الثقلین ظل الله فی الخافقین الموید علی الاعداء المنصور من السماء شهاب سماءالخلافة نصاب العدل و الرافة باسط الامن فی الارضین. . . ابی منصور سبکتکین عضدالله امیرالمومنین اعزالله انصاره و ضاعف اقتداره آراسته گردانیده است و جناح احسان و انعام او بر عالم و عالمیان گسترده و نوبت جهانداری بحکم استحقاق، هم از وجه ارث و هم از طریق اکتساب، بدو رسانیده و خلایق اقالیم را در کنف حمایت و رعایت او آورده و ضعفای امت و ملت را در سایه عدل و سامه رافت و آرام داده و عنان کامگاری، و زمان شهریاری به ایالت و سیاست او تفویض کرده و عزایم پادشاهانه را به امداد فتح مبین و تواتر نصر عزیز موید گردانیده، تا بهر طرف که حرکتی فرماید ظفر و نصرت لو او رایت او را استقبال و تلقی واجب بینند و ماثر ملکانه که در عنفوان جوانی و مطلع عمر از جهت کسب ممالک بجای آورده ست امروز قدوه ملوک دنیا و دستور پادشاهان گیتی شده است. بخش ۷ - ذکر سلطان ماضی یمین الدوله محمود: الفی اباه بذاک الکسب یکتسب

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

و بدین دو فتح با نام که به‌فضل ایزد تعالی و فر دولت قاهره، لازالت ثابتة الاوتاد. راسیة الاطواد، تیسیر پذیرفت، نظام کارهای حضرت و ناحیت به قرار معهود و رسم مالوف باز رفت، و بر قاعده درست و سنن راست اطراد و استمرار یافت و تمامی مفسدان اطراف دم درکشیدند و سر به‌خط آوردند، و دل‌های خواص و عوام و لشکری و رعیت بر طاعت و عبودیت بیارامید، و نفاذ اوامر پادشاهانه از همه وجوه حاصل آمد، و حشمت ملک و هیبت پادشاهی در ضمایر دوستان و دشمنان قرار گرفت، و ذکر آن در آفاق و اقطار عالم شایع و مبسوط گشت. و اگر در تقریر محاسن نوبت این پادشاه دین‌دار و شهریار کامگار -که در ملک مخلد باد و بر دشمن مظفر-خوضی و شرعی رود، و فضایل ذات بزرگ و مناقب خاندان مبارک شاهنشاهی را شرحی و بسطی داده شود، غرض از ترجمه این کتاب فایت گردد، و من بنده را خود این محل از کجا تواند بود که ثنای دولت قاهره گویم؟ که
هوش مصنوعی: با لطف و فضل خداوند و با تلاش‌های دولت قاهره، ثبات و استحکام به حالت اولیه خود بازگشت. نظم امور در دست حضرت و ناحیت به روال معمول خود ادامه یافت و بر اساس اصول صحیح و سنن درست برقرار شد. همه مفسدان از اطراف کنار رفتند و مردم، چه خاص و چه عام، به طاعت و سرسپردگی دل گرم شدند. دستورات شاهانه به‌طور کامل اجرا شد و عظمت و هیبت پادشاهی در دل دوستان و دشمنان جای گرفت، و یاد آن در گوشه و کنار عالم منتشر شد. اگر بخواهیم مزایای حکومت این پادشاه دین‌دار و موفق، که در ملک خود پایدار و بر دشمنان پیروز باشد، توضیح دهیم و به توصیف فضائل و مناقب خاندان سلطنتی بپردازیم، هدف این متن محقق نخواهد شد و برای من سخت است که در باره ستایش دولت قاهره صحبت کنم.
اگر مملکت را زبان باشدی
ثناگوی شاه جهان باشدی
هوش مصنوعی: اگر مملکت زبان داشت، به یقین زبانش به ستایش شاه جهانی می‌پرداخت.
ملک بوالمظفر که خواهد فلک
که مانند او کامران باشدی
هوش مصنوعی: پادشاه بوالمظفر، که چه آسمانی خواهد داشت، که مانند او کسی دیگر به خوشبختی دست یابد.
ز صد داستان کان ثنای تو‌راست
همانا که یک داستان باشدی
هوش مصنوعی: از صد داستانی که درباره تو گفته شده است، واقعاً فقط یک داستان وجود دارد که تو را ستایش می‌کند.
و اقتدا و تقیل این پادشاه بنده‌پرور -که همیشه پادشاه و بنده‌پرور باد- در جهان‌داری به‌مکارم خاندان مبارک بوده است، و معالی خصال ملوک اسلاف را انارالله براهینهم قبله عزایم میمون دانسته است.
هوش مصنوعی: این پادشاه، که همیشه ملتی را پرورش می‌دهد، در حکمرانی خود به ویژگی‌های نیک خاندان‌های محترم توجه داشته و فضایل پادشاهان گذشته را مورد ستایش قرار داده است.

حاشیه ها

1393/12/17 15:03
مریم کریمی

در نسخه دکتر مینوی تعداد ابیات بیشتر است:
اگر مملکت را زبان باشدی
ثناگوی شاه جهان باشدی
ملک بوالمظفر که خواهد فلک
که مانند او کامران باشدی
رهی تو گر صد دهان داردی
که در هر دهان صد زبان باشدی
بدان هر زبان صد لغت گویدی
که در هر لغت صد بیان باشدی
بنان گرددی مویها بر تنش
یکی کلک در هر بنان باشدی
پس آن کلکها و زبانها همه
بمدحت روان و دوان باشدی
نبشته که با گفته جمع آیدی
و گر چند بس بی کران باشدی
زصد داستان کان ثنای تراست
همانا که یک داستان باشدی